Citaten uit Scriptie over Messiaanse Beweging (2018)

Er is weinig geschreven over de Messiaanse Beweging in Nederland.
In 2018 brachten N. Bremmer & H. Stehouwer een afstudeerscriptie: De aantrekkingskracht van de Messiaanse beweging in Nederland op niet-Joodse christenen.

Hieronder enkele citaten:

De Messiaanse beweging is een beweging die teruggaat op de Joodse christenen in de vroege kerk. Na een onderbreking van veel eeuwen, is de beweging de laatste eeuw wereldwijd sterk gegroeid. 

Meerdere respondenten geven aan na een lange zoektocht bij de Messiaanse beweging uit te zijn gekomen.

Ontstaansgeschiedenis. Een andere belangrijke factor die bijdroeg aan het ontstaan van de Messiaanse beweging is het opkomen van de Jezusbeweging aan het eind van de jaren zestig in Californië. Door deze beweging kwamen veel jongeren tot geloof in Jezus. Veel van hen waren Joden. Zij stonden vooral open voor de boodschap over Jezus en minder voor het christendom. Zij weigerden dan ook om zich aan te sluiten bij kerken, omdat ze dit zagen als assimilatie. Ze wilden laten zien dat kiezen voor Jezus niet in strijd was met hun Joods-zijn. Binnen deze beweging ontstonden gemeenten waar de Joodse identiteit en het geloof in Jezus als Messias samengingen. Zo werd de Messiaanse beweging steeds Joodser. (…) In de jaren tachtig breidde de beweging zich snel uit in Amerika. In veel steden wer-den nieuwe gemeenten gesticht door Joodse gelovigen in Jezus. Het succes van de beweging in Amerika had internationale invloed. (…) In Israël groeide de beweging snel. Al vanaf 1925 waren pioniers bezig met het stichten van Messiaanse gemeenten in het land. De instroom van Joden uit de voormalige Sovjet-Unie in de jaren ’90 zorgde voor een snelle groei van de Messiaanse beweging. Onder de immigranten was er een grote openheid voor het evangelie.

Respondent 1 ziet de Messiaanse beweging als een schakel tussen Joden en niet-Joden. De Joden hebben het vaak nagelaten een voorbeeld te zijn voor de omliggende volken.
Toch zal er een moment komen in de toekomst, waarover Zacharia spreekt, dat tien heidenen de slip van een Joodse man zullen pakken en zeggen: ‘We hebben gezien dat God met je is.’ Als dit gebeurt, is dit volgens respondent 1 de ultieme Messiaanse beweging.

Respondent 5 ziet ook een gevaar in de huisgemeenten die in kleine groepen samenkomen. Het is gemakkelijk om een bepaalde kant op te gaan zonder dat iemand daar kritisch zicht op heeft. In een gemeente is het belangrijk om meerdere mensen te hebben die leidinggeven om op die manier elkaar scherp te houden.

Ook bij respondent 10 hebben de mensen die de gemeente bezoeken voornamelijk een kerkelijke achtergrond. Soms komt er iemand van buiten de kerk tot geloof. Hij merkt in zijn gemeente dat, doordat we in een individualistische maatschappij leven, mensen zich niet gemakkelijk onder gezag stellen.
Respondent 10 ziet ook mensen uit de gemeente weggaan, die het niet eens zijn met wat er in de gemeente wordt geleerd. Volgens hem komt dit mede doordat veel leerstellingen binnen de beweging in heroverweging zijn en er nog geen vaste kaders zijn wat geleerd en geloofd wordt.

Respondent 9 ziet bij sommige Messiaanse gemeenten in Nederland dat de focus teveel komt te liggen op het houden van de Thora. Het gevaar is dat men gaat denken dat je door het houden van de Thora gerechtvaardigd wordt.
Daarnaast zet men zet de leiding van Gods Geest aan de kant en gaat op zoek naar wat rabbijnen gezegd hebben. (…) Respondent 9 kent mensen die Joods zijn geworden en niet meer geloven in Jezus als Messias. Daarom wil hij mensen waarschuwen om de Geest en Jezus niet kwijt te raken.

Respondent 4 ziet dat sommige Messiaanse gelovigen zich niet meer verbonden willen voelen met christenen. ‘Ik zie daar een gevaar in. Ten eerste omdat dat een bron is voor het ontwikkelen van een betweterige houding.
Ten tweede omdat het een bron kan zijn voor verloochening van het Nieuwe Testament. Het gevaar is dat je dan denkt voor het eerst ‘het licht te hebben gezien’.’ Respondent 5 ziet ook het gevaar dat mensen zich willen ontdoen van deze naam en zich alleen ‘Messiaans’ noemen. Volgens hem kun je dan voorbijgaan aan de kern van het geloof in Christus.

Volgens respondent 4 zijn er binnen de beweging twee belangrijke vragen waarover na gedacht wordt. De eerste is hoe je aankijkt tegen de Joodse traditie en wat je van daaruit binnen een Messiaanse gemeente moet handhaven. De tweede vraag is hoe je aankijkt tegen Jezus als Zoon van God. Respondent 10 noemt dat deze tweede vraag een gevoelig strijdpunt is binnen de Messiaanse beweging.

De Messiaanse beweging is bezig zich te bezinnen op verschillende onderwerpen. Ze denken vooral na over hun verhouding tot de Joodse traditie en de vraag naar de Goddelijkheid van Jezus.

Een gevaar voor de Messiaanse beweging is wetticisme. Daarnaast bestaat er een gevaar dat gemeenten opgericht worden, zonder een duidelijke, kritische focus. Een ander gevaar is dat mensen zich teveel afzetten tegen hun christelijke achtergrond

Respondent 7 voelt zich niet verbonden met andere Messiaanse gemeenten in Nederland. Dit heeft ermee te maken dat gemeenten zo’n diverse invulling aan hun diensten geven en bijna geen studieonderricht over de Thora geven. Hij voelt de verbondenheid met de andere gemeenten niet, omdat hij de meeste gemeenten ziet als een evangelische of pinkstergemeente die de sabbat en de Joodse feesten niet zo vieren zoals dit in de Bijbel wordt aangegeven.

…Toch kwamen er al vroeg conflicten tussen Joodse en niet-Joodse gelovigen in Jezus. Kijkend naar de geschiedenis van deze conflicten, blijkt dat de culturele en religieuze kloof tussen de groepen een zeer belangrijke voedingsbodem is geweest voor eeuwenlange Jodenvervolging.
Vanaf de tweede eeuw kon een Jood alleen maar een volgeling van Jezus worden als hij afstand deed van zijn Jood-zijn. Door de kerkvaders groeide het anti-Joodse denken. Constantijn gebruikte zijn macht als keizer om de kerk de plaatsvervangende plek van Israël te geven. Hij besloot om een aantal christelijke feesten in te voeren en deze te integreren met bestaande heidense feestdagen. Zo wilde hij proberen de rust en vrede te bewaren tussen de verschillende groepen in zijn rijk.

We willen ook onze vraagtekens zetten bij de visie van verschillende respondenten op de tien stammen van Israël. Meerdere respondenten zien zichzelf als onderdeel hiervan en noemen zichzelf Israëliet. Er zijn verschillende redenen waardoor men denkt onderdeel uit te maken van de tien stammen. Dit kan te maken hebben met een grote voorliefde voor Israël. Het kan ook zijn dat ze het feit dat ze (opnieuw) de sabbat en Joodse feesten vieren als een teken zien dat ze bij de tien stammen horen. Voor deze visie is ons inziens geen bewijs te vinden. We zien het als een verlangen onder de respondenten om onderdeel uit te maken van de tien stammen en als ‘wishful thinking’.

Adviezen

Meerdere respondenten hebben aangegeven dat er binnen de Messiaanse beweging keuzevrijheid is. Er is vrijheid om als man besneden te worden, tsietsiet en/of een keppeltje te dragen etc. Enerzijds begrijpen we die keuzevrijheid. Gemeenteleden willen elkaar geen geboden opleggen en willen niet ‘wettisch’ worden. Aan de andere kant zien wij ook een gevaar in deze keuzevrijheid en de afwezigheid van een overkoepelend orgaan. Het gevaar bestaat dat mensen gaan radicaliseren en niet gecorrigeerd worden.

Verschillende Messiaanse gemeenten worden bestuurd door één persoon of door één echtpaar. Ook hier zien we een gevaar in. Het kan zijn dat de nadruk in de gemeente komt te liggen op één aspect en dat de gemeente hierin kan radicaliseren. Verschillende respondenten hebben dit gevaar ook gezien en willen dit voorkomen door een meerhoofdig leiderschap aan te stellen. Op die manier houd je elkaar als gemeente scherp en is de kans tot radicalisering minder groot.

Ons advies aan de kerk is om zich te bezinnen op deze onderwerpen. Wat is hun visie op Israël? Hoe verhouden Joden en niet-Joden zich ten opzichte van elkaar? Wat heeft dit te maken met de eindtijd? Wat heeft dit te maken met het vieren van de sabbat of de zondag? Gelukkig zien we tegenwoordig dat kerken zich vaker op deze onderwerpen gaan bezinnen.

Aanbevelingen aan de Messiaanse beweging
…Ten tweede willen we hen aanmoedigen om als betrokkenen meer met elkaar in gesprek te gaan. Er bestaan een aantal initiatieven die hier mogelijkheid toe geven. De diversiteit binnen de beweging vraagt om bezinning en gesprek. Het zou goed zijn als er binnen de Messiaanse beweging een gesprek ontstaat, waarbij mensen elkaar open bevragen en uitdagen. Op deze manier kan men van elkaar leren.