Debat binnen PKN over ‘onopgeefbare verbondenheid’ met Israël woekert voort

Binnen de PKN, het grootste kerkgenootschap van Nederland, speelt al langere tijd een discussie over het kerkorde-artikel waarin staat dat de kerk ‘geroepen is om in al haar geledingen het gesprek met Israël te zoeken en gestalte te geven aan haar onopgeefbare verbondenheid met het volk Israël’, zoals de PKN het op dit moment zelf omschrijft.

‘Joden en christenen drinken uit dezelfde Bron. Die Bron vloeit over naar de gehele mensheid. Vanuit het hart van Tora, Profeten en Evangelie worden kernvragen gesteld. Hoe leef je? Ben je hoeder van je medemens? Waar ben je, mens? Vanuit Gods compassie worden Joden en christenen, samen met alle mensen van goede wil, geroepen om compassievol met alle levende schepselen om te gaan.’

Maar de liberale predikant Jan Offringa ziet de politieke situatie die onvermijdelijk aan Israël kleeft, als een probleem. Hij pleit daarom voor het schrappen van het ‘toch al vage’ kerkordeartikel over de relatie van de kerk met Israël en het afschaffen van de jaarlijkse Israëlzondag.

Daarvoor in de plaats kan dan een meer algemene verhandeling van andere religies komen, ‘om de strijdbijl te begraven’, schrijft het Nederlands Dagblad vrijdag.

Daarop schrijven vijf prominenten uit een meer behoudende hoek van de PKN deze week een reactie om Offringa tegengas te geven. Volgens hen legt hij met zijn pleidooi ‘een tijdbom onder het belijden van de Protestantse Kerk aangaande haar verhouding tot Israël’. Offringa focust zich te veel op de politieke situatie en te weinig op de Bijbel, schrijven ze. ‘Daarmee verdwijnt dan ook de unieke, Bijbels gefundeerde verbondenheid met louter het volk.’ Als de kerk Israël loslaat, aldus de theologen, ‘zagen we de tak door waarop we als kerk zijn geplaatst.’

‘Naar onze overtuiging kan zo’n onopgeefbare strijd echter niet zonder een beleden “onopgeefbare verbondenheid”. Het loslaten daarvan geeft in feite antisemitisme vrij spel. Vandaag kan zich dat nestelen in vijandschap tegen het volk in het land waar het zich een tehuis heeft herkregen.’

Offringa publiceerde vandaag op zijn beurt een opiniestuk in dagblad Trouw. ‘Een terugkerend misverstand is dat ik de banden met het jodendom wil doorknippen. Daarvan is geen sprake. Ik wil af van een vage en multi-interpretabele “onopgeefbare verbondenheid met het volk Israël”. Die formulering staat een heldere relatie in de weg. In mijn artikel stel ik daarom voor dit te schrappen, of anders te concretiseren in een onopgeefbare strijd tegen antisemitisme en elke vorm van discriminatie op grond van ras of geloof’, aldus de dominee.

‘Wie daarin iets vijandigs of zelfvoldaans bespeurt, slaat de plank mis. In mijn ogen kun je over deze dingen een fatsoenlijk gesprek houden waarin de laaghangende mist een beetje optrekt.’