De Egyptenaren onder Farao’s leiding probeerden de Israëlieten wellicht niet te vernietigen (15e eeuw vChr), maar dan toch wel onder de duim te houden als een slavenvolk. Er was zware onderdrukking.
God bevrijdde hen en dat wordt jaarlijks gevierd met Pesach-Matsot (Dt 16:1), hoewel de Sabbat (Dt 5:15), Pinksteren (Dt 16:9-12) en het Loofhuttenfeest (Lev 23:42-43) ook naar de bevrijding uit Egypte wijzen.
Purim
De Perzen onder Hamans leiding probeerden Juda te vernietigen (5e eeuw vChr). God bevrijdde hen en dat wordt jaarlijks gevierd met het Purimfeest (Est 9).
Chanoeka
De Grieken onder leiding van Antiochus Epiphanes IV probeerden de Joodse godsdienst te vernietigen (2e eeuw vChr). God gaf uitkomst door de Makkabeeën en zij stelden het Chanoekafeest (=inwijding) in om dat jaarlijks te vieren (1 Makk 4). Er is ook een ‘chanoeka-psalm’.
“Een psalm. Een lied voor de tempelwijding [chanoekat_habait]. Van David” (Ps 30:1).
“Chanoekat_habait” is letterlijk de “inwijding van het huis”. David verzamelde de materialen, maar Salomo bouwde het huis, de tempel. Klaarblijkelijk had David ook al een lied gecomponeerd voor de inwijding. Salomo heeft zeer waarschijnlijk dit lied laten zingen bij de tempelinwijding. En de Makkabeeën ook, toen zij de tempel heroverd en gereinigd hadden. Sinds Talmoedische tijden wordt Psalm 30 met Chanoeka gelezen in de synagoge.
Psalm 30:1 ¶ Een psalm. Een lied voor de tempelwijding [sjir-chanoekat_habait]. Van David.
2 Ik zal U verhogen, HERE, want Gij hebt mij opgetrokken, en mijn vijanden geen vreugde over mij gegeven.
3 HERE, mijn God, tot U riep ik om hulp, en Gij hebt mij genezen.
4 HERE, Gij deedt mij opkomen uit het dodenrijk, Gij hebt mij leven gegeven, zodat ik niet in de groeve nederdaalde.
5 Psalmzingt de HERE, gij zijn gunstgenoten, en looft zijn heilige naam;
6 want een ogenblik duurt zijn toorn, een leven lang zijn welbehagen; des avonds vernacht het geween, tegen de morgen is er gejuich.
7 ¶ In mijn onbezorgdheid had ik gedacht: ik zal nimmer wankelen
8 (HERE, door uw welbehagen hadt Gij mijn berg bevestigd) Gij verborgt uw aangezicht, ik stond verschrikt.
9 Tot U, HERE, riep ik, en tot de HERE smeekte ik om genade:
10 Wat voor gewin ligt er in mijn bloed, in mijn nederdalen in de groeve? Kan het stof U loven, kan dat uw trouw vermelden?
11 Hoor, HERE, en wees mij genadig, HERE, wees mij een helper.
12 Mijn rouwklacht hebt Gij veranderd in een reidans, mijn rouwkleed hebt Gij losgemaakt, met vreugde mij omgord,
13 opdat mijn ziel U zou psalmzingen, en nimmer verstommen. HERE, mijn God, voor altoos zal ik U loven.
Psalm 30 is een lied voor de inwijding van de tempel. In het Vrederijk komt er een nieuwe tempel (Eze 40-46). Zeer waarschijnlijk zal dan ook deze psalm bij de inwijding gezongen worden.
De psalm begint met een lofprijs en eindigt met een lofprijs, en is daarmee één grote lofprijs over het feit dat God ons lot omkeert. De psalmdichter illustreert dat door de vele tegenstellingen:
dodenrijk -> leven
toorn -> welbehagen
’s avonds -> ’s morgens
geween -> gejuich
rouwklacht -> reidans
rouwkleed -> vreugde
nimmer -> altoos
verstommen -> loven
Een goed voorbeeld van een andere psalm waarin God het lot omkeert is psalm 126. (v. 4, HERE, wend ons lot als beken in de Negev.).
Ten aanzien van dit thema van de psalm, de omkering van het lot, werd de psalm van David ook een profetie voor de gebeurtenissen ten tijde van de Makkabeeën. De tempel was verontreinigd met afgodsbeelden en met varkensbloed. Na drie jaar strijd gaf God de Makkabeeën de overwinning en keerde hun lot. Zij reinigden de tempel en wijdden het altaar gedurende 8 dagen in, zoals de wet voorschrijft.
Voorts stelden zij het ‘Chanoeka-feest’ in, om deze herinwijding jaarlijks te gedenken (1 Makk 4). Dit is een zeer belangrijke gebeurtenis met het oog op de komst van de Messias (JC). Er moest een reine tempel zijn.
Wees de eerste die reageert op "Psalm 30, een Chanoeka-psalm"