Archeologie: De berg Tabor heeft een lange historie

De berg Tabor – in het Hebreeuws הר תבור har tavor – vinden we in Neder-Galilea, 18 km ten zuidwesten van het Meer van Galilea. Volgens een oude christelijke traditie is het de Berg van de Verheerlijking, waar Jezus met Moses en Elia sprak.

De berg heeft de vorm van een halve bol, die zo’n 450 meter boven de vlakte rondom uitsteekt, 588 meter boven zeeniveau. Aan de voet van de berg kruisen twee belangrijke wegen elkaar, de Via Maris, Weg der Zee, van Egypte naar Damascus en Mesopotamië, en de noord-zuid route die door Galilea liep. Door het grote hoogteverschil met de omgeving was de berg belang­rijk als versterking. Je kon vijanden al van verre zien aankomen, en de steile hellingen maakten het de vijand moeilijk de berg te beklimmen.

De berg wordt enkele malen in de Bijbel genoemd, in Jozua 19:12, 22 en 34 als grens van de stammen Zebulon, Issachar en Naftali. In Rechters 4:6 speelde hij een rol in de strijd tegen de Kanaänieten van Hazor en hun legeroverste Sisera. De berg Tabor wordt ook vermeld in Psalm 89:13 en Jeremia 46:18.
Bij de berg is meermalen strijd geleverd: in 55 v.Chr. werd een opstand van Hasmo­neeën (Makka­beeën) tegen de Romeinen neerge­slagen, en in het jaar 66, tijdens de Eerste Joodse Opstand, trokken Joden uit Galilea zich hier terug bij de verde­di­ging tegen een Romeinse aanval. Zij werden geleid door Yosef Ben Matityahu, beter bekend als Josephus Flavius, die later overliep naar de Romeinen en bekend werd als geschied­schrijver.

Napoleon
De daaropvolgende eeuwen bleef het relatief rustig op de bergt. In 1799 vond in de vallei de ‘Slag om de berg Tabor’ plaats tussen de Franse invasiemacht van Napoleon en de Otto­maanse Turkse heersers. Hoewel de Fransen slechts 2000 manschap­pen de strijd in stuurden, wisten ze de 35.000 Turkse troepen die de berg Tabor bewaakten te verslaan. Hoewel ze enorm succesvol waren in deze slag, wisten de Ottomaanse Turken het tij te keren met het beleg van Akko (Acre). Na tien weken in Israël werden Napoleon en zijn troepen gedwongen zich terug te trekken.

Berg van de Verheerlijking?
Op de top van de berg Tabor staan een Katholiek klooster, een Grieks-Orthodox klooster en een Katholieke kerk. Waarom? De Bijbel vermeldt de ontmoeting van Moses en Elia met Jezus, in een verheerlijkt lichaam, in aanwezigheid van drie discipelen, op een hoge berg (Matteüs 17). Welke berg? Dat wordt niet vermeld. Het kan goed de berg Hermon zijn geweest, want Jezus bevond zich kort daarvoor in de buurt van Caesarea Filippi. In de derde eeuw meenden Origenes en Eusebius dat het de berg Tabor moet zijn geweest. Cyrilus van Jeruzalem hakte in de vierde eeuw de knoop door, en geloofde dat het de Tabor was. Al gauw verscheen de eerste basiliek op de berg, en in de negende eeuw stonden er al vier kerken, een hostel voor pelgrims, en een groep monniken had zich er gevestigd.

In de tijd van de Kruistochten wisselde het bezit van de berg van kussen moslims en christenen. In 1099 versterkten de Kruis­vaar­ders het gebied van het klooster op de top van de berg om pelgrims te beschermen tegen aanvallen van moslims. Kort daarna herbouw­den Benedictijnse monniken de verwoeste basiliek en bouwden een versterkte abdij. Uiteindelijk bezetten de Mamelukken de berg in 1263 en verwoestten de gebouwen.

Aan het eind van de negentiende eeuw kregen de Franciscaner monniken het gebied in handen. Zij voerden een uitgebreid archeo­logisch onderzoek uit en bouwden op de ruïnes van een Byzantijnse kerk uit de vijfde of zesde eeuw en een kerk van de Kruisvaarders uit de twaalfde eeuw de Kerk van de Trans­figu­ra­tie

Wegens de corona-uitbrak mocht David Hyman in 2022 de Kerk van de Transfiguratie niet bezoeken. Een half jaar later was dit wel mogelijk, indien u wilt kunt u deze lange video hier bekijken.

De Grieks-Orthodoxe Kerk van de Transfiguratie werd vanaf 1859 gebouwd op initiatief van een Roemeense monnik. Daarnaast bevinden zich de Kerk van de profeet Elia, en een grot-kerk genoemd naar Melchizedek, die volgens hun traditie hier Abraham ontmoette. Wat nogal onwaarschijnlijk is voor de koning van Jeruzalem.

Bronnen: Wikipedia, Nosson Shulman, UWI, Israel Nature and Parks Authority, Alfred Muller in Israel Aktueel november 2010.