Archeologie: Jeruzalems poorten (6) Wilson’s Boog

Wie ooit het Plein voor de Westelijke Muur in Jeruzalem heeft bezocht, heeft ook de bovenste delen van Wilson’s Boog gezien. Grote bogen ervan grenzen aan de zuidkant van de Westelijke Muur. Onder de boog beginnen de Westelijke Muur Tunnels.

De boog was gebouwd als onderdeel van een brug, beschreven door de Joods-Romeinse geschiedschrijver Flavius Josephus, die het tempelplein verbond met de bovenstad van Jeruzalem. Op de boog bevonden zich zowel een weg als het laatste gedeelte van een aquaduct, dat water van de Vijvers van Salomo bij Bethlehem naar de tempelberg bracht.

Wie bouwde Wilson’s Boog? Nee, dat was niet Charles Wilson, een Britse officiële landmeter die eind 19 eeuw in en rond Jeruzalem aan het werk was en deze boog in 1864 beschreef. Toch was hij niet de eerste die de boog herkende, dat was de Zwitserse arts Titus Tobler, die er in 1845/46 over schreef.

Was de boog gebouwd in opdracht van koning Herodes de Grote, of was hij 600 jaar later, tijdens de islamitische periode gebouwd?
Archeologisch onderzoek aan een dergelijke bestaande constructie is niet simpel: je vindt er geen potscherven en dergelijke die je kunt dateren. Een bruikbaar materiaal bleek resten van mortel of cement, waarin soms verkoolde zaden, afkomstig van toevoe­gingen werden aange­trof­fen. Bij onderzoek met de massa-spectrometer van het Weizmann Institute of Science bleek het gevonden materiaal niet ouder dan de ver­woes­ting van Jeruzalem in het jaar 70. Waarschijnlijk is de oorspron­ke­lijke boog tussen 20 BCE en 20 CE gebouwd in opdracht van Herodes de Grote, en in de tijd erna vergroot in de tijd van de Romeinse stad­houders, waaronder Pontius Pilatus. In die tijd lag het straat­niveau minstens drie meter lager dan nu, en bovenop de boog zijn Arabische huizen gebouwd, zoals op de foto te zien is.

In 1968, kort na de Zesdaagse Oorlog waarin Israël Judea, Samaria en Oost-Jeruzalem veroverde op Jordanië, begon Israël opgra­vin­gen naar het nog niet zichtbare deel van de Westelijke Muur. De opening van de boog werd blootgelegd, en veel rommel werd verwij­derd. Dit was het begin van de opgraving van de Weste­lijke Muur Tunnels.

Onder de boog werd een klein bouwsel ontdekt, dat op een Romeins theater lijkt. Het is niet afgebouwd, mogelijk als gevolg van de Bar Kochba-opstand (132-135) of de dood van de Romeinse keizer Hadrianus in 138.

Onder de Boog van Wilson is de ruimte ingericht als een synagoge, waar velen komen om te bidden. Onder deze plaats was een watercistern uit de Ottomaanse periode; deze werd bedekt door een nieuwe vloer.
In de jaren 2005-2006 werd deze gebedsruimte gereno­veerd, voorzien van een aparte ruimte voor vrouwen, en kasten voor honderden Torahrollen.

Bronnen: Wikipedia, The Kotel, Generation Word, Maidanproject.
Foto: door Bnwwf91 op en.wikipedia.org.