Fictieve kibboetsgeschiedenis

Sommige Joodse immigranten kozen bij de vestiging in het beloofde Land voor een alternatieve aanpak: de kibboets. Dit was een idealistische gemeenschapsvorm. In het boek ‘Kibboets Beit-Or’ beschrijft Jaap Hardeman een fictief verhaal over hoe dat verliep. Hoe deed hij dat?

Vanaf het begin van de vorige eeuw kwam er een grootschalige immigratie van Joden naar het beloofde Land op gang. Voor veel immigranten was de schok echter groot.

Het oppakken van het leven als immigrant bleek een enorme uitdaging. Het harde klimaat (grote hitte in de zomer en de droogte) hielp daar niet bij. Maar er waren ook belemmeringen van buitenaf.

Collectieve gemeenschap
Sommige kozen ervoor om de immigratie niet individueel te doen, maar samen met anderen. Dat kan, vooral in de beginperiode, veiliger en economischer zijn (minder risico’s). Zo’n collectieve vorm verdeelt dan verantwoordelijkheden over de gemeenschap waarvan deel uitgemaakt wordt.

Ook waren er die hun immigratie niet alleen collectief oppakten, maar ook om meteen een hoog ideaal probeerde te realiseren; een nieuwe vorm van mensheid. Hieronder waren religieuzen, maar meestal waren het extreem-linkse idealisten. Zij hadden vaak alle bezittingen gemeenschappelijk en verwierpen van begin af traditionele zaken.

Van pioniers tot een gemeenschap
Hardeman beschreef een fictief verhaal over een aantal Joden die uit allerlei landen in Europa en uit Rusland naar het Land trekken om er een kibboets op te zetten. Deze Joden wilde een andere, betere samenleving opbouwen en zagen het oude Joodse Land als mogelijkheid daarvoor.

Boekanalyse
Dit boek bestaat uit twee delen: deel 1 gaat over pioniers die een kibboets weten te grondvesten; deel 2 gaat over ontwikkelingen in de kibboets en het Land waardoor ze buitenlandse niet-Joodse vrijwilligers moeten aantrekken en de problemen die dat geeft.

Dit boek bestaat uit 12 hoofdstukken. Elk hoofdstuk in dit boek beschrijft een bepaald jaar. Het begint in 1927, maar verspringt ook, waardoor het eindigt in 1978. Binnen elk hoofdstuk wordt een verdeling gemaakt in de seizoenen. De meeste aandacht gaat naar de jaren 1978 en 1976.

Enkele hoofdpersonen
De belangrijkste persoon in dit boek is de traditionele Brachele Dawidowicz uit Polen. Af en toe staan er in dit boek gedeelten uit haar dagboek. Daarnaast is de communist Chaim Polanski, eveneens uit Polen, prominent. Later krijgen de twee een relatie met elkaar. Andere hoofdpersonen komen op en gaan.

Evaluatie
Dit is een interessant en meeslepend avonturenroman die een realistische inkijk geeft in het ontstaan en de opgang van een kibboets in de Sjaronvlakte (Israël). Het is een belangrijk geschiedenisverhaal dat een inkijk geeft hoe, in het tijdvak 1927-1978, een extreemlinkse kibboetsgemeenschap zich kan hebben ontwikkeld.

Het laat ook zien hoe die een ‘bubbel’ vormde in een land waarin allerlei ontwikkelingen zich voordeden. Hoe die dat vaak anders beoordeelde, maar er toch door beïnvloed werd. Zo komen problemen met de in het Land gevestigde Arabieren naar voren, maar ook het punt van behoud van ‘Joodsheid’. Dit boek wordt aangeraden.


Hardeman, J., Kibboets Beit-Or. 2020, Aspekt, Soesterberg, 410 pagina’s, € 19,95, ISBN: 9789463389396.