Sjabbatslezingen: Sluit geen verbond met de heidenvolken

Wat is een bondgenoot waard? Hoe lang, en in welke mate kun je op hem vertrou­wen? Dat vraagt men zich in Oekraïne hardop af over bond­genoot VS. En in Israël heeft men ook afge­leerd, al te zeer op bond­ge­no­ten te vertrouwen.

De Bijbelgedeelten voor de komende sjabbat Ki Tisa (Wanneer u heft) zijn:
✡ Torahlezing: Exodus 30:11 – 34:35,
✡ Profetenlezing: 1 Koningen 18:1-39,
✡ Brit Chadashah, Nieuwe Testament: 2 Korinthe 3:1-18.
In verband met het onderwerp wijken we daar van af.

Gedeelten uit de Torahlezing
Toen haastte Mozes zich, knielde ter aarde, boog zich neer en zei: Heere, als ik nu genade in Uw ogen gevonden heb, laat de Heere dan toch in ons midden meegaan. Zeker, het is een halsstarrig volk, maar vergeef onze ongerechtigheid en onze zonde, en neem ons aan als (Uw) erfelijk bezit.
Toen zei Hij: Zie, Ik sluit een verbond; ten over­staan van heel uw volk zal Ik wonderen doen, zoals die op de hele aarde en onder welk volk ook nog nooit tot stand gebracht zijn. Ja, heel het volk, in het midden waarvan u verkeert, zal de daden van de HEERE zien, want het is ontzag­wekkend wat Ik met u ga doen. Houd u aan wat Ik u heden gebied. Zie, Ik zal de Amo­rie­ten, Kanaä­nie­ten, Hethie­ten, Fere­zie­ten, Hevie­ten en Jebu­sie­ten voor u uit verdrijven.
Wees op uw hoede dat u geen verbond sluit met de inwoners van het land waarin u komt, anders zullen zij in uw midden tot een valstrik worden. Maar hun altaren moet u afbreken, hun gewijde stenen in stukken slaan en hun gewijde palen omhakken want u mag zich niet neer­bui­gen voor een andere god: de Naam van de HEERE is immers de Na-ijverige. Een na-ijverig God is Hij – anders sluit u (misschien) een verbond met de inwoners van het land. Wanneer zij immers als in hoererij achter hun goden aan gaan en aan hun goden offers brengen, zou men u kunnen uitno­di­gen en zou u van hun offer eten. Dan zou u van hun dochters (vrouwen) nemen voor uw zonen. Hun dochters zouden als in hoererij achter hun goden aan gaan, en uw zonen als in hoererij achter hun goden aan laten gaan.
Als Ik de volken van vóór uw ogen zal verdrijven en uw gebied ruim zal maken, zal niemand uw land begeren, wanneer u drie keer per jaar optrekt om te verschijnen voor het aangezicht van de HEERE, uw God.
Exodus 34:8-16 en 24 (HSV).

Gedeelten uit de Profetenlezing
Koning Salomo had veel uitheemse vrouwen lief, en dat naast de dochter van de farao: Moabitische, Ammo­ni­tische, Edomi­tische, Sidonische, en Hethitische vrouwen, uit de volken waarvan de HEERE tegen de Israëlieten had gezegd: U mag niet naar hen toe gaan en zij mogen niet bij u komen. Zij zouden ongetwijfeld uw hart doen afwijken, achter hun goden aan. Aan hen hechtte Salomo zich in liefde.

Wee hun die afdalen naar Egypte om hulp, die steunen op paarden, vertrouwen op strijdwagens, omdat er zoveel zijn, op ruiters, omdat die zeer machtig zijn, maar die geen acht slaan op de Heilige van Israël en de HEERE niet zoeken.
1 Koningen 11:1-2; Jesaja 31:1 (HSV)

Een gedeelte uit het Nieuwe Testament
Vorm geen ongelijk span met ongelovigen, want wat heeft gerechtigheid gemeenschappelijk met wette­loos­heid, en welke gemeen­schap is er tussen licht en duister­nis? En welke overeenstemming is er tussen Christus en Belial? Of wat deelt een gelovige met een ongelovige? Of welk verband is er tussen de tempel van God en de afgoden? Want u bent de tempel van de levende God, zoals God gezegd heeft: Ik zal in hun midden wonen en onder hen wandelen, en Ik zal hun God zijn en zij zullen Mijn volk zijn. Ga daarom uit hun midden weg en zonder u af, zegt de Heere, en raak het onreine niet aan, en Ik zal u aan­ne­men, en Ik zal u tot een Vader zijn, en u zult Mij tot zonen en dochters zijn, zegt de Heere, de Almachtige.
2 Korinthe 6:14-18 (HSV)

Sluit geen verbond met de heidenvolken
De geschiedenis heeft Israël duidelijk afgeleerd, te zeer te vertrouwen op bondgenoten. Al bij de inname van het land sloten de Gibeonieten door een list een verbond met Jozua, en bleven in het land wonen. (Jozua 9).
In de tijd dat Palestina namens de Volkenbond door Groot-Brittannië werd bestuurd als mandaatgebied, was een van de doelen ‘het scheppen van condities voor de ontwikkeling van een Joods nationaal tehuis’. Maar na Arabische rellen en om de Arabieren te vriend te houden, beperkte Groot-Brittannië de emigratie van Joden naar hun vaderland sterk.
In de na veel moeizaam overleg gesloten Oslo-Akkoor­den beloofden Israël en de Arabieren elkaar onder meer, om hun kinderen tot vrede en vriendschap op te voeden. De resultaten kennen we: Arabische school­boeken die aan­zet­ten tot Joden­haat, kinder­kam­pen in de Gaza­strook die opleiden tot strijder, met als recent gevolg de inval vanuit de Gazastrook.

‘Verschillende Bijbelse profeten spraken zich sterk uit tegen verbonden met andere volken’, schreef Aviel Schneider in het artikel ‘Wat kan Israël leren van de bondgenootschappen in de Bijbel?’ (Israel Today februari-maart 2025). ‘Jesaja verzette zich fel tegen een bond­ge­noot­schap dat koning Hizkia van Juda wilde aangaan met Egypte om zich tegen Assur te verzetten. Jesaja zag hierin een gebrek aan vertrouwen in God en benadrukte herhaaldelijk dat het volk Israël op God moest vertrouwen. Moeten we Israëls bondgenootschap met de VS vanuit hetzelfde perspectief bekijken?’
‘Het bond­genoot­schap tussen Israël en de VS is geba­seerd op geza­men­lijke veilig­heids-, econo­mische en poli­tieke belan­gen. Net als bij de Bijbelse ver­bon­den be­treft het een ver­men­ging van verschil­len­de bedoe­lingen. Het belangrijkste motief is nationaal overleven, maar het gaat ook om welvaart.’
‘Elke afhankelijkheid van externe machten heeft een negatieve invloed op Israëls natio­nale en reli­gieuze iden­ti­teit. En het­zelfde gebeurt in de relatie tussen Washing­ton en Jeru­za­lem. Vanwege de hoogte van de finan­ciële steun uit de VS wordt Israël vaak gezien als de “51ste Staat van de VS”. Zoals in Bijbel­se tijden kan ook van­daag de dag afhan­ke­lijk­heid van een groot­macht de on­af­han­ke­lijk­heid van Israël in gevaar brengen. Dit hebben we het afge­lo­pen jaar erva­ren toen de wapen­leve­rin­gen ver­traag­den.’

Er is slechte één betrouwbare bondgenoot, en dat is God Zelf. Hij zei ‘Zie, Ik sluit een verbond; ten over­staan van heel uw volk zal Ik wonderen doen, zoals die op de hele aarde en onder welk volk ook nog nooit tot stand gebracht zijn’ (Exodus 34:10).

Zie ook deze Sjabbatslezingen:
Water, reiniging van lichaam en ziel, Exodus 30,
Wees een geur van Christus, Exodus 30,
Bemoedigd door Gods heerlijkheid, Exodus 33.