Stapje voor stapje naar de Derde Tempel

JERUZALEM | Als het aan Gideon Charlap ligt, duurt het niet lang meer voordat er een nieuwe joodse tempel herrijst in Jeruzalem.

Architect Gideon Charlap zit achter een groot wit bureau met daarop een glasplaat. De gasten nemen plaats op doorzichtige plastic stoelen. Charlaps kantoor bevindt zich op een afstand van 500 meter van de Oude Stad van Jeruzalem en 1300 meter van de Tempelberg.

Hij heeft projecten in heel Israël. Maar vandaag gaat het om zijn ideeën voor de Oude Stad van Jeruzalem en de Tempelberg. Concreter: over de bouw van de Derde Tempel.

De veranderingen gaan niet zo snel als Charlap graag zou willen. Hij wijst naar de muur. “Aan de overzijde van de weg bevindt zich het districtscomité dat moet beslissen over de bouwplannen. Maar ze beslissen nog niks.”

Charlap opent het glazen deurtje van de kast achter hem en zoekt in de stapel bouwprojecten. Hij trekt er een plan uit en slaat het open.

Architect Gideon Charlap heeft een plan voor de bouw van synagoges op de Tempelberg. Foto: Alfred Muller

Israël is bezig een hypermoderne spoorlijn aan te leggen tussen Tel Aviv en Jeruzalem. Deze dient volgens hem te worden doorgetrokken naar de zuidzijde van de Tempelberg. Met donkerblauwe strepen heeft hij de route aangegeven van de 1 miljoen toeristen en Joden die straks ieder jaar naar de Tempelberg willen. De treinen rijden onder de Armeense wijk door, om buiten de stadsmuur weer tevoorschijn te komen. En dan is het nog maar een paar meter lopen naar de meest heilige plaats van het Jodendom.

Hij vouwt de kaart weer op en gaat op zoek naar een volgend voorstel. Naast de Rotskoepel zijn op dit plan gele vakjes getekend. Dat zijn de synagoges die naast de Rotskoepel moeten verschijnen. De Rotskoepel zelf kan blijven staan waar hij staat, aldus de architect. De kalief had namelijk een Joodse adviseur, Ka’ab El Akhbar. De koepel heeft al de afmetingen die de tempel moet hebben. “Er moet alleen nog een menora in worden geplaatst en een gordijn rond de rots worden opgehangen. Dan is het een goede tempel voor de Joden.”

Er kan een regeling worden getroffen voor Joden en moslims, denkt Charlap. “Een verdeling zoals we nu ook in de Grot van de Aartsvaders in Hebron hebben. Twee dagen Joden, drie dagen Arabieren. Zoiets.”

Explosie

Hoe reageert hij op de mensen die zeggen dat wat hij wil tot een gigantische explosie kan leiden? Of tot een oorlog tussen Israël en de moslimwereld? “Dat er een Derde Wereldoorlog komt is onzin”, zegt hij. “Ook deskundigen zeggen dat. Moslims komen hier echt niet gelijk naar toe om ruzie te maken. De 14,5 hectare van de Tempelberg kan worden verdeeld. Het is groot genoeg voor aanbidding van God. Slechts 4 procent is bebouwd.”

Charlap wil nog niet praten over het herstel van de dierenoffers. “Eerst de menora en de gebeden. Dan de volgende stap. Het gaat om de vraag wat we nu kunnen doen. Ik hier in mijn kantoor, ik schrijf dingen op. En dan doe ik weer wat anders. We kunnen ons nog niet bezig houden met de uiteindelijke oplossing.”

De overtuiging van de ultraorthodoxe Joden wijst hij van de hand. “Bij hen moet God alles doen. Daarom wilden ze niet naar Israël komen toen in Duitsland in de jaren dertig van de vorige eeuw het nazisme opkwam. Ze geloven niet dat wij zelf iets kunnen doen. Zij kunnen gewoon blijven bidden bij de Westelijke Muur.”

Tal van Joden zien in het nut van een tempel niet in. De religie heeft zich ontwikkeld, met synagoges, de traditie en de gebeden. “Het probleem is niet met de moslims of de christenen. Van de Joden gelooft 95 procent dat dit niet nodig is. Wij staan ver af van de hoofdstroom. Maar de tempel is niet alleen voor de Joden. Deze komt er voor alle naties. Het internationaal gerechtshof bijvoorbeeld moet hier naar toe. Ze begrijpen het idee gewoon niet. Het is te gecompliceerd voor hen. Maar het is ook heel eenvoudig.”

Bruid

Een andere voorvechtster van de bouw van de Derde Tempel is rabbaniet (echtgenote van een rabbijn) Rivka Shimon. Ze woont in een buitenwijk van Jeruzalem en is net terug van een bezoek aan de Tempelberg, waar ze een bruid naartoe bracht. “De bruid wilde haar eigen huis verbinden met het nationale huis”, zegt ze als ze heeft plaatsgenomen aan een eettafel met tien stoelen.

Rivka Shimon van ‘De Vrouwen van de Tempel’, gaat een keer per maand de Tempelberg op. Foto: Alfred Muller

Aan de muren hangen de portretten van de ouders en grootouders in Jemen en Oost-Europa. Vandaag wonen de tien kinderen van de rabbijn en rabbaniet in het hele land, inclusief in Samaria. En toch ontbreekt er nog iets aan de vervulling van de droom.

Het begon allemaal toen een vriend van haar zoon tijdens het Pesachfeest werd doodgeschoten door een Palestijnse politieman.* Dat gebeurde toen hij het graf van Jozef in Nablus bezocht. “Toen we voor de begrafenis op de Olijfberg waren, zei mijn zoon: ‘Mama, kijk eens naar de Tempelberg. De Arabieren voetballen daar.’ Ik had het gevoel dat ik een stomp in mijn maag kreeg. Ik zei tegen God: Hoe komt het dat wij op Pesach niet naar de Tempelberg gaan zoals de Thora voorschrijft, maar naar een begrafenis?”

Mee naar de Tempelberg

“Toen de rouwperiode van zeven dagen voorbij was, zei een vriendin dat ze met een groep vrouwen naar de Tempelberg ging. Ik besloot mee te gaan.”

Op de Tempelberg hebben moslims gebedsrechten, christenen en Joden op bepaalde uren bezoekrechten. Bidden mogen de Joden daar dus niet. Maar Shimon bidt in stilte, in haar hart. “Ik praat met God. Ik zeg: geef goede gezondheid aan mijn zoon. Geef dat mijn nicht mag trouwen.”

Wat begon als een kleine groep, werd een beweging. Journalisten kwamen kijken. Voor het eerst kwam er een programma op de televisie waarin ze niet werden afgeschilderd als gekke mensen, maar als normale.

Een journaliste van een linksliberale krant schreef een positief artikel. “Ze nam zelfs een ritueel bad voordat zij de Tempelberg opging. Ze zei dat niet-religieuze burgers iets heel dieps voelen op de Tempelberg. Ze begreep niet hoe dat kwam. Twee andere niet-religieuzen in onze groep vertelden haar: de Tempelberg is het hart van de Joodse natie. Als we het hart verliezen, verliezen we alles.

We zien nu nieuwe organisaties ontstaan. Er is nu ook de groep ‘Studenten voor de Tempelberg.’ Het hoofd is een niet-religieuze jongen. Ze gaan naar kampen en universiteiten. Een seculiere studente uit Frankrijk vertelde Knessetleden: ik ben geschokt dat de Arabieren vertellen wat we wel niet niet mogen doen op de belangrijkste plaats voor ons Franse Joden. Zij bepalen wanneer de deuren opengaan en dat we daar niet mogen bidden. Ik wil daar bidden om mijn 2000 jaar oude droom te vervullen.”

Joodse meisjes kijken in de richting van de Tempelberg. Foto: Alfred Muller

Verlangen

Aan de Vrouwen van de Tempelberg zijn vandaag honderden vrouwen verbonden, verspreid over het hele land. Ze geven bijvoorbeeld lezingen, werken als gidsen voor Joodse groepen op de Tempelberg, ze zijn het gordijn aan het weven voor de tempel.

Kortom: ze weten hoe straks alles moet. Maar dat is het niet alleen. “Het is ook om de gevoelens op te roepen. In het dagelijks leven vergeet je soms wat het belangrijkste doel is. Als we allerlei activiteiten organiseren voor vrouwen en kinderen, wordt hun verlangen naar de plaats versterkt.”

Ze weet niet precies hoe de tempel eruit zal komen te zien. Maar het gaat in elk geval om iets bijzonders. “Jesaja spreekt van de hoogste van alle bergen. De naties zullen er naar toe stromen. Zo niet, dan worden ze niet gezegend. De wereld wacht erop dat wij op de Tempelberg zijn. Er zal geen oorlog meer zijn, maar vrede. Het is een vredige energie voor alle naties op de wereld.”

Ze acht het niet uitgesloten dat het land langzamerhand gaat wennen aan het idee van dierenoffers. “Je doet iets verkeerd. Je wilt niet dat God je straft. Je komt naar de tempel. Je koopt een dier. Je ziet hoe de priester het dier aan God geeft. Dit is in jouw plaats. Misschien is dat een heel goed idee. Je moet natuurlijk wel echt spijt hebben en er wat over zeggen. Maar iets anders neemt je plaats over.”

In de Oude Stad van Jeruzalem, in de buurt van de Tempelberg. Foto: Alfred Muller

Voorwerpen voor de Derde Tempel

Tegen de som van 35 sjekel (9 euro) biedt het Tempelinstituut een audiovisuele presentatie aan over de Derde Tempel.

De bezoekers worden door diverse hallen geleid. In de hallen floepen de lichten aan en uit. De mannenstem uit het plafond geeft er uitleg bij en de airconditioning zoemt op de achtergrond. Met reuzenstappen gaan we door de geschiedenis met een film over de Berg Sinaï, de Eerste Tempel en de Tweede Tempel. Voor we het weten zijn we bij de Derde Tempel beland, die straks gaat komen.

In de vitrines staan de voorwerpen al. Overal is aan gedacht. Trompetten voor de priesters en harpen waarmee tempelmuziek kan worden gemaakt. De gewone priester draagt een simpel kleed in gebroken wit, de hogepriester een koningsblauw bovenkleed. De zilverkleurige slagersmessen waarmee de priesters straks de offerdieren moeten doden en de bekers waarmee ze het bloed moeten opvangen liggen ook al klaar. Op platen is te zien hoe de rook van de offers rechtop stijgt, want de wind heeft bij de tempel geen invloed meer.

Brandofferaltaar

Ook een meterslang brandofferaltaar ontbreekt niet. “Het altaar kan snel worden afgebroken en weer worden opgebouwd op de Berg Moria”, laat de stem uit de luidspreker weten. Naast het altaar staat het koperen vat om de as van de dieren weg te nemen als deze in rook zijn opgegaan.

In een volgende hal zien we de menora, de tafel voor de toonbroden, allemaal precies op voorgeschreven grootte. Onder luid trompetgeschal schuift het gordijn weg voor de Ark des Verbonds, met daarop de cherubijnen.

In de laatste hal bekijken we de animatiefilm over de Derde Tempel. De rotskoepel is nergens meer te zien, want er staat een nieuw gebouw op de Berg Moria. Het scherm toont afbeeldingen van reusachtige hallen met marmeren vloeren en goudkleurige muren. Gordijnen schermen de heiligste plek af. Ook is het Sanhedrin gaat herrijzen. Een modern gebouw is het, met zitplaatsen voor tientallen wijzen en voor de honderden belangstellenden op de tribunes.

De film eindigt met de vraag: Wanneer zal de tempel worden herbouwd? Dan: “Dit is de generatie. De kinderen zijn er klaar voor.”

Zie ook het commentaar: het gevaar van vals messianisme.

@ Tekst en beeld Alfred Muller