Vermoorde Joodse kinderen herdacht

Officieel zijn er tijdens de Tweede Wereldoorlog ruim 100.000 Joodse Nederlanders vermoord door de Duitse overheid. Maar weinigen weten dat daaronder ook kinderen waren. Willy Lindwer heeft het onderzoek daarnaar in beeld gebracht. Hoe is dat gedaan?

De extreemrechtse beweging in Europa was ervan overtuigd dat vooral het volk Israël een directe bedreiging was voor hun succes. Daarom moesten ze vernietigd worden. Vreemd genoeg niet slechts volwassenen, maar zelfs kleine kinderen. Ruim 18.000 van 0-18 jaar. Zo’n 18% van alle gedeporteerde Nederlandse Joden. De bekendste is Anne Frank.

In memoriam
Guus Luijters had in de beginjaren ‘90 van de vorige eeuw een boek gelezen waarin een overzicht was gegeven van de lotgevallen van alle Joodse kinderen in Frankrijk. Maar in Nederland bleef zo’n boek uit. Daarom besloot hij dit zelf te maken. In 2012 verscheen zijn boek ‘In memoriam’. Het onderzoek ervoor heeft hem blijvend veranderd.

Dvd
De documentaire, die zowel in het originele Nederlands als in het Engels is te bekijken, geeft een samenvatting van het onderzoekswerk voor dat boek. Enkele kinderen daaruit wordt kort besproken met interviews van jeugdvriendjes, foto’s en een bezoek aan het ouderlijke huis. Enkele jeugdvriendjes zijn tegenwoordig bekende Nederlanders, zoals oud-minister Korthals Altes en actrice Nelly Frijda. Tussendoor wordt getoond hoe het onderzoek voor het boek werd gedaan en verschillende medewerkers met hun expertise komen in beeld. Deze documentaire duurt circa 42 minuten. Er is een fraai boekje (16 pagina’s) bijgeleverd met verdere beschrijving en foto’s.

Interview
Op deze Dvd is ook het interview van Willy Lindwer met Guus Luijters vastgelegd. Daarin komt naar voren waarom hij, als niet-Jood, het boek maakte, wat dit met hem deed en wat hij ermee wilde bereiken. Guus wilde aanvankelijk alle Joodse kinderen die uit Nederland waren gedeporteerd een naam en identiteit geven zodat zijn niet vergeten zouden worden.

In Nederland is er de website Joods monument.nl als bron. Maar dat besteedt nauwelijks aandacht aan Joodse kinderen noch aan het moment van deporatie, wat meestal de dood betekende. Joodse kinderen werd niet interessant genoeg gevonden en is in Nederland gereduceerd tot enkele prominenten met Anne Frank als boegbeeld. Maar daardoor gaat er heel veel verloren en wordt ook geen goed beeld verkregen van de enorme omvang ervan.

Guus nam de 102 treinlijsten in 1,5 jaar tijd door en kwam daarin allerlei drama’s tegen. Daarna deed hij een oproep om foto’s bij de gevonden kindernamen. Hij kreeg hulp van Aline Pennewaard en dat gaf een emotionele schok. Het interview duurt circa 60 minuten.

Evaluatie
Dit is een aangrijpende en belangrijke documentaire over een schokkend feit van de Sjo‘ah (de Holocaust); de moord op Joodse kinderen. Het confronteert de kijker met nieuwe inzichten in de Nederlandse geschiedenis tijdens de Tweede Wereldoorlog en geeft een dieper begrip van de omvang van het leed. Deze Dvd wordt aanbevolen.


In memoriam. Herinnering aan een vermoord kind. Willy Lindwer Collection. 2012, Source 1 Media. In opdracht van de Joodse Omroep, c.100 min., € 9,95, ISBN: 8717662566332.