Enkele weken geleden rolde het nieuwste boek van Esther Noordermeer van de pers: Stevige kost, Werkboek voor Bijbelstudie. Veel mensen zitten daar misschien niet op te wachten, aldus Noordermeer, en drinken liever nog een glaasje melk.
Bedoelt Noordermeer dat christenen liever iets leren over de vertrouwelijke verhalen zoals de verloren zoon, of de barmhartige Samaritaan? Nee, ze gaat veel verder. “Jezus als Verlosser, bekering, doop en eeuwig leven” zijn allemaal niet meer dan een glas melk (p. 11).
Als jonge gelovige wilde ze al meer. Maar alle bijbelstudies, preken en jongerenavonden die ze bezocht ten spijt; er werd niets aangeboden om haar honger te stillen. Er was alleen bambix voor gelovigen die nog een slab nodig hebben. De schrijfster en spreekster kon buiten de kerkmuren hier en daar wel wat diepgang vinden, maar luidt juist daarom nu de noodklok. Waarom is het zo lastig om in kerken en gemeenten ‘vast voedsel’ te vinden en te nuttigen? Hoe kan het dat er zo weinig voorhanden is? Of hoe kan het dat er zo weinig mensen te vinden zijn voor de ‘Stevige kost’ die de Bijbel te bieden heeft?
Om stevige kost uit de Bijbel te nuttigen, moeten we radicaal met andere ogen gaan lezen.
Noordermeer, tevens bioloog, heeft ‘geestelijke groei’ op het oog. Om geestelijk te kunnen groeien moet je wél honger hebben en je slab afdoen. En niet alleen dat, je moet nóg iets essentieels toelaten. Om door te kunnen dringen tot de stevige kost in de Bijbel, moeten we radicaal met andere ogen gaan lezen. Namelijk met Hebreeuwse ogen.
Noordermeer legt dat pas uit aan het eind, in het voorlaatste hoofdstuk. Maar ze past het wel toe vanaf het begin. Ons denken is sterk bepaald door Grieks denken, dat als een bolwerk ons geloof en onze kerken beheerst (p. 97-101). Om dit te doorbreken moet er “een bom uit de hemel vallen om dit bolwerk te verbrijzelen” (p. 22). Met dat Grieks denken bedoeld ze vooral christelijk denken, aangezien het christendom Grieks is ingericht (p. 97). Dit klopt als een bus, al zou ik eerder voor ‘religieus denken’ kiezen, in navolging van Daniël Boyarin: Borderlines, 2004. Omdat de term Grieks denken niet altijd goed begrepen wordt.
Noordermeer geeft een voorbeeld om uit te leggen wat ze bedoeld met het verschil tussen beide denkwerelden: Oók de vrienden van Job moesten een totale omkeer in hun denken meemaken. Ze waren overtuigd van hun correcte bijbelkennis en wisten de manier waarop God áltijd werkt zo op te dreunen. Op die basis veroordelen ze Job als zondaar. Het kón toch niet bestaan dat Job ‘gestraft werd’ zonder iets gedaan te hebben (p. 23-26)?
Dit voorbeeld is treffend. Want hoe makkelijk oordelen we niet door Grieks denken? En hoe makkelijk redeneren we niet in een cirkeltje zoals deze ‘vrienden’? Heel hun overtuiging gaat in rook op als aan het eind blijkt dat ze niets van God begrepen hadden. Hun denkpatroon was van geen kant afgestemd op het bijbelse denken dat je nodig hebt om te groeien in onderscheidingsvermogen. Zo ernstig is het dus gesteld met wie Grieks denkt.
Als een beker water in de woestijn
U begrijpt het al, Noordermeer is na De hemelse voedselbank en Vrij van de Wet? er weer in geslaagd om een boeiend en prikkelend boek te schrijven. Het leest in één adem uit. Dat komt misschien wel doordat we elders zo weinig ‘stevige kost’ aantreffen. Dit boek is als een beker water in de woestijn. Wie kennis wil maken met wat de Bijbel ons naast de basis nog méér leren wil, heeft met dit boek een uitstekend opstapje in handen.
Er komen pittige thema’s aan bod, zoals de inname van Kanaän, echtscheiding en schriftgezag. De manier van denken zal voor veel mensen misschien vreemd aanvoelen. Daarom is het boek ook als studiemateriaal ingericht. Het komt het best tot zijn recht als er nog uitgebreid over de vragen nagepraat kan worden in een groep. Want dan gun je jezelf de tijd om de consequenties ervan door te laten dringen, en leer je jezelf Hebreeuws denken. Bent u er al klaar voor? Doe de slab af, en wees welkom voor een stevig potje boerenkool met runderworst.
Kees Bloed is spreker en schrijver. Voor MessiaNieuws schrijft hij recensies.
Stevige kost: Werkboek voor Bijbelstudie (120 pagina’s)
Esther Noordermeer
Sola Scriptura (2016). Prijs: €10,- 
Mooi maar moeilijk onderwerp, ik bedoel daarmee dat het niet eenvoudig is om overtuigd te raken dat de Bijbel nog zo veel meer heeft te vertellen.
Wij hebben ook een probleem van 2000 jaar doctrines en denkwijzen die we niet zo maar van ons af kunnen zetten.
Daarbij is alles uit onze omgeving, onze opvoeding, cultuur, opleiding gericht op en geinspireerd vanuit Grieks denken.
Mijn trots was de grootste barriere, alles wat ik wist en deed kon toch niet ‘ gekleurd’ zijn? nee om te functioneren in onze wereld niet.
Maar de bijbel geschreven door Hebreeers, voor Hebreeuws denkenden in een Hebreeuws land heeft heel andere principes.
Ja je kan de Bijbel lezen als tekst en kom je een heel eind in geloof, maar de schat is veel groter en mooier dan ik kon bedenken.
Yeshua geeft bijvoorbeeld aan dat het gehele ‘ oude testament’ naar Hem verwijst, Hij is tenslotte het levend geworden woord.
Ook Paulus meld dat het hele schriftwoord voor onderwijs en lering is.
Ik vond het vroeger al apart dat er al duizenden jaren, schriftgeleerden bestaan die de Torah onderzoeken, weten ze het dan nog niet?
Nee dus, het woord van God is niet te doorgronden, in het gewone Nederlands zijn er al dingen die wij nu moeilijk kunnen verklaren, in het Hebreeuws is dat vele malen meer.
Maar het blijft kennis, het belangrijkste is niet hoeveel wij weten, maar of wij weten dat JHWH onze verlosser/God/geneesheer etc is die door het bloed van de Zoon onze redder is.
Toch is de Bijbel, het woord nu veel levender en concreter geworden, maar aan de andere kant besef je tegelijk dat we eigenlijk maar zeer weinig weten van die almachtige God.
Shalom