Archeologie: Ein Gedi, bron in de Judese woestijn

Ein Gedi (spreek uit: en gèdi) is een oase met water­vallen en meertjes, een archeologische vindplaats en een natuurreservaat, ten westen van de Dode Zee, in de buurt van Massada en Qumran. De naam betekent ‘bron van het geitje’.

Een dergelijke bron in de woestijn vraagt natuurlijk om bewoning. Die is er dan ook lange tijd geweest. Op een helling tussen twee bronnen zijn de resten gevonden van een tempel uit de chalconitische periode, 3000 tot 4000 jaar BCE.
Sporen van de eerste Joodse bewoning van het gebied dateren uit de IJzertijd, rond 630 BCE. Volgens de geschiedschrijver Flavius Josephus kende het gebied een florerende teelt van palmbomen en balsemstruiken.
Nadat de Babyloniërs in 587 of 586 BCE Jeruzalem innamen en vernietigden, werd En Gedi verlaten of verwoest, maar later wordt weer Joodse bewoning vermeld, evenals de aanwezigheid van Romeinse soldaten.
En Gedi overleefde de rampzalige opstand van Bar Kochba tegen de Romeinen in 135-136 CE, en bleef bestaan tot de zesde of zevende eeuw. Uit deze tijd dateert de synagoge, waarvan een opgegraven mozaïek te bewonderen is in het Nationaal Park En Gedi. Daar gaan we volgende week naar kijken.

In de Bijbel vinden we Ein Gedi terug in Jozua 15:61-62, waar Engedi wordt genoemd als aan de stam Juda toegewezen stad in de woestijn. Later zocht David er een schuilplaats tegen koning Saul, die hem achterna zat (1 Samuël 23:29 en 24:1-2). In 2 Kronieken wordt En Gedi ‘Hazezon Tamar’ (chatzezeon tamar, land met dadelpalmen) genoemd als de plaats waar legers van Moabieten, Ammonieten en Meünieten zich verzamelden voor strijd tegen Israël.

Nationaal Park En Gedi
Dit veel bezochte nationale park biedt diverse wandel­routes, èn veel klimwerk in het ruige terrein. Naast de watervallen en meren is er een unieke planten- en dierenwereld. Volgens een video uit 2008 heeft er een groepje luipaarden geleefd, maar daar hoef je nu niet bang voor te zijn.
In het En Gedi Archeologiepark zijn archeo­lo­gische opgra­vingen te bezichtigen, waaronder een chal­co­litische tempel van meer dan 5000 jaar oud en de mozaïekvloer van een synagoge.

Kibboets En Gedi
En Gedi is ook de naam van een kibboets, die in 1953 werd gesticht aan de rand van de Judeese woestijn aan de kust van de Dode Zee, nabij het historische En Gedi. Tot de Zesdaagse Oorlog in 1967 was de kibboets moeilijk te bereiken: over een zandweg moest men urenlang om de door Jordanië bezette West­bank heen rijden. De kibboets houdt zcih bezig met landbouw, toerisme en de verkoop van gebotteld En Gedi Mineraal­water.

Bronnen: Wikipedia, En Gedi Nature Reserve, Wikipedia