‘Populistische politici ‘flirten’ met christenen, om hen als stemvee voor hun karretje te spannen en dat willen we niet.’ Aldus theoloog Alain Verheij in zijn vijf stellingen over de onmogelijke relatie van christenen met seculiere politiek.
Christenen kunnen zijn petitie steunen. Een indrukwekkende lijst van theologen en directeuren van prominente instellingen gingen hen daarin voor. Katholiek, protestants en vrijzinnig, alles door elkaar. Bijzonder vind ik dat er onder christelijke leiders zo snel eenheid is over een dergelijk standpunt in Nederland. Maar ik vind het vooral tragisch dat seculiere politiek in ons land door prominente christenen worden gehekeld op basis van tegenstrijdigheden en onjuistheden.
Scheiding van kerk en staat
In zijn eerste stelling noemt Verheij de scheiding tussen kerk en staat. De strekking is: we zijn van jullie gescheiden, want wij zijn een profetisch lichaam en dienen ons kritisch op te stellen naar de politiek. Distantie dus, net als de profeten in de Bijbel.
Wat ik hierin mis, is dat die scheiding tussen kerk en staat stamt uit de 19de eeuw. Verheij kan zich dus niet baseren op een 2000 jaar oude christelijke cultuur die dat voor zou staan. Toen de Romeinse staatsreligie werd gevormd in de vierde eeuw, ging dat hand in hand met de staat. Dat bleef zo tot aan de Franse revolutie, ook in Nederland. En weet u waarom? Omdat in de Bijbel de profeten juist wél waren verbonden aan de politiek.
De profeten tijdens de Richters tot aan Jona (2 Kon. 14:25), waren over het algemeen graag geziene en welkome critici van de regering. Ze woonden (vlak) bij de regeringsleider en konden hem op elk moment storen met het Woord van God. Bij uitzondering waren er ook profeten die zich de woede van de koning op de hals haalden, zoals Elia en Micha. Maar zelfs zij werden gerespecteerd door koning en volk. Pas vanaf Amos werd dat een ander verhaal. Vanaf toen werden ze geweerd uit de paleizen en van samenzwering beschuldigd (Am. 7:10). Daarom begonnen de profeten hun boeken te schrijven. Boeken die nog altijd in de Bijbel staan. Scheiding van profeten en regering is in de Bijbel daarom hét teken aan de wand dat het slecht gaat met de politiek.
Gods Koninkrijk, ook voor nu
“Ons koninkrijk is niet van hier”, schrijft Verheij. Tegelijk beweerd hij dat christenen het beloofde koninkrijk wel degelijk gestalte zullen geven in Nederland. Onze Kóning is inderdaad nu niet hier. Maar wij zijn Zijn lichaam! Juist daarom moeten we met de politiek samenwerken om barmhartigheid en recht in Nederland te bewaken. Zoals grote leiders uit de Nederlandse politieke geschiedenis dat ook voorstonden. Denk aan Groen van Prinsterer en Abraham Kuyper. Waarom zou inspiratie uit de Bijbel in de politiek te veeleisend zijn?
Nee, Gods Koninkrijk is niet van hier, maar onze seculiere democratie wel. Daarin hebben we een roeping totdat Gods Koninkrijk komt, als we met Jezus opstaan. Dan zullen we zien of we onze Koning goed gediend hebben in de huidige tijd. Je van die roeping distantiëren wordt in de Bijbel niet beloond (Matth. 25:14-30). Volgens de Bijbel is een seculiere democratie zelfs goed. Want voordat er in Israël een koning kwam, sprak iedereen zich uit over wat goed was in hun ogen. Ook zij kozen hun leiders in onzekere tijden, niet op basis van populariteit of populisme maar op basis van bekwaamheid.
De bergrede als seculiere politiek?
De laatste stelling over de Bergrede als politiek programma, is wel heel bijzonder. Wie beweert dat de bergrede een politiek programma is? Wie wil dat doorvoeren? De seculiere politiek, of de christelijke partijen? Of is het die groteske utopie waar Verheij het zélf over heeft? Jezus heeft de Bergrede nooit als politiek bedoeld, zelfs niet als wetgeving of geboden. Liefde voor de vijand en eindeloze vergeving zijn vormen van barmhartigheid. Daarnáást leerde Hij dat de Tora de wet van Gods Koninkrijk blijft (Matth. 5:17-19). En wíj werden geroepen om Gods geboden in de seculiere wereld uit te dragen (Matth. 28:19).
Seculiere politiek beweert niet dat de ‘de liefde voor de vijand’, de ‘oneindige vergeving’ of ‘het slaafs afdragen van eigen bezit’ een politiek programma vormen. We hoeven niet zo selectief te lezen als Verheij, want Jezus veronderstelde het Oude Testament. Jezus’ bergrede zónder Mozes’ onderwijs gaat mank. Mozes gaf de aanwijzingen voor een volksbestuur (Deut. 16:18-17:20) en Jezus sloot Zich daarbij aan.
Joods-christelijk erfgoed
Hebben we als christenen wel door hoe we zijn gevormd door modernistische idealen? Deze moderniteit gaat vaak ten koste van het Oude Testament of een goede lezing daarvan. Dáárdoor kennen we onze plek in de samenleving niet meer, zoals Daniël, Mordechai en alle profeten die hun plek wel kenden.
Als we al een profetische boodschap hebben, moet die gericht zijn aan het zittende partijkartel. Dat zijn degenen die de besluiten hebben genomen die onze Nederlandse samenleving hebben ontworteld en ontwricht. Wie opkomt voor het joods-christelijke erfgoed van ons volk, doet dat omdat de politiek van nu dat erfgoed hard nodig heeft. Laten we dat als christenen concreet steunen. Juist ook als dit van bekwame politici komt zoals Thierry Baudet, want de Bijbel inspireert ons om politiek actief te zijn in een democratie.
Wees de eerste die reageert op "Seculiere politiek wil Joods-christelijke waarden beschermen"