De aangemerkte vogel

Tijdens de Tweede Wereldoorlog brachten Joodse ouders soms hun kind naar een onderduikadres. Maar of ze daardoor de oorlog overleefde was verre van zeker. De film ‘The painted bird’ is het verfilmde novelle van Jerzy Kosinsky en gaat over de omzwervingen van zo’n kind in Oost-Europa. Waar gaat het over?

Dit is een zwart-wit film. Ergens op een boerderij in Oost-Europa verblijft een jonge tiener als onderduiker. De eigenares ervan is al op leeftijd. Samen brengen ze de dagen door, maar de jongen wordt gepest. Soms kijkt hij naar de foto van zijn familie. Op een dag sterft de vrouw. Hij schrikt ervan, maar daardoor gaat de boerderij in lichte laaie. De volgende dag zijn alleen nog verkoolde resten over.

Begin zwerftocht
De jongen gaat dan op pad en dat blijkt het begin te zijn van een hele serie gebeurtenissen. Het scherm wordt even zwart en er verschijnt de naam ‘Olga’. De jongen komt in het nabijgelegen dorp. Daar wordt hij meteen vijandig benaderd door de oosters-orthodoxe inwoners, omdat ze begrijpen dat hij Joods is. Er worden allerlei dingen naar hem geroepen, zoals kind van satan, hij vergiftigt het water en hij vervloekt het land.

Hij wordt geslagen, ze willen hem doden en ze brengen hem bij een oude vrouw die hem onderzoekt. Inderdaad hij is een duivelskind en een vampier. Ze betaalt voor hem en neemt hem mee het dorp uit. De vrouw blijkt een soort genezeres en de jongen moet haar daarbij helpen. Uiteindelijk slaan mensen hem en komt hij in de snelstromende rivier terecht.

Van de ene naar de ander
Het scherm wordt weer zwart en dan verschijnt ‘de molenaar’. Hij wordt uit het water gehaald door een knecht van een molenaar. De molenaar zelf wil het kind niet hebben, maar zijn vrouw neemt hem aan. Haar eigen zoon was gestorven. Hij krijgt diens kleren en gaat er werken. Maar uiteindelijk loopt hij daar weg omdat de molenaar gewelddadig is.

Zo gaat zijn zwerftocht weer verder. Hij komt bij uiteenlopende curieuze mensen terecht die hem helpen, maar op een bepaald moment gebeurt er iets waardoor de jongen toch verder trekt. Hij probeert goed te doen, maar ontmoet steeds slechte mensen en hysterische vrouwen. De simpele plattelandsbevolking.

Hij komt meerdere keren in de handen van de Duitsers terecht, maar weet steeds vrij te komen. Hij zwerft dagen in bossen en velden, steelt aardappelen bij boeren. Op een bepaald moment helpt een Poolse pater (Harvey Keitel) hem, maar ook die sterft. Hij gaat een tijd mee met het Russische leger, maar moet toch ook weggestuurd worden. Hoe zal het met hem aflopen…?

Evaluatie
Dit is een opmerkelijke, meeslepende en professionele Oost-Europese dramafilm met een verrassend einde. In deze film komen ook allerlei bekende acteurs voor. Het is een ongelofelijk verhaal over een jonge Joodse tiener in een wereld waar overal gevaar dreigt. Deze film wordt aangeraden.


The painted bird. 2021, September Film, distributie: Source 1 Media, c.162 min., € 13,99, ISBN: 8718836864582.