Op 3 november vond in Yad Vashem, het herdenkingsmuseum van de martelaren en helden van de Staat Israël in de Holocaust, een buitengewone en emotionele reünie plaats. Twee bejaarde overlevenden ontmoetten de Griekse vrouw die hen verborgen heeft gehouden.
In aanwezigheid van hun nakomelingen ontmoetten de overlevenden van de Holocaust, Sarah Yanai (86) en Yossi Mor (77), beiden geboren Mordechai, de Griekse Melpomeni Dina (92), geboren Gianopoulou, dankzij wie zij de Holocaust en de Tweede Wereldoorlog overleefden.
De Joodse zussen Mordechai, geboren in de buurt van Thessaloniki, werden samen met hun moeder en drie andere kinderen eerst verborgen door een familie met de naam Axiopoulos. Efthimia, Melpomenia’s oudere zus, bezocht hen regelmatig in die tijd in de schuilplaats en hielp met de zorg.
Ze hadden elkaar leren kennen toen Efthimia een naaiopleiding volgde. Mari Mordechai, de moeder van Sarah, Yossi en de andere kinderen, gaven Efthimia gratis les omdat ze medelijden had met de weeszusters Gianopoulou.
Toen de schuilplaats niet meer veilig was, besloten de zusters Gianopoulou om de familie Mordechai bij zich in huis te nemen. De drie zussen verstopten de Mordechais ongeveer twee jaar lang en deelden hun schaarse voedselvoorraad met hen. Omdat het voedsel nauwelijks genoeg was, verbouwden de Gianopoulous nog iets op een klein veld. Van de opbrengst voedden ze zichzelf en de Mordechais.
Helaas werd de zesjarige Shmuel Mordechai erg ziek en moest hij met gevaar voor ontdekking van de familie naar het ziekenhuis worden gebracht. Hij stierf kort daarna. Nadat zij hoorden dat hij was gestorven en de schuilplaats was ontdekt, hielpen de Gianopoulous de Mordechais weer te vluchten en stuurden zij hen naar verschillende richtingen. De zusters Gianopoulou gaven hen voedsel en kleding en voorzagen hen tot het einde van de oorlog van voedsel in hun schuilplaatsen in het bos en de bergen.
Aan het einde van de oorlog werd de familie Mordechai weer herenigd. Dank zij de Gianopoulous had het grootste deel van de familie het overleefd, terwijl de hele Joodse gemeenschap van hun dorp binnen korte tijd bijna volledig was vernietigd.
Ze wisten Israël te bereiken, waar ze hun eigen gezinnen stichtten. Dit alles was alleen mogelijk omdat Melpomeni en haar zusters zich zo onbaatzuchtig hadden gedragen.
‘Het risico dat ze namen om een hele familie op te nemen, wetende dat het hen en iedereen om hen heen in gevaar bracht,’ zei Sarah Yanai tijdens de reünie in aanwezigheid van ongeveer 40 nakomelingen van de Mordechais. ‘Kijk eens naar dit alles om ons heen. We zijn nu een zeer grote en gelukkige familie en dit alles dankzij hun redding.’
Alle nakomelingen kwamen tijdens de bijeenkomst, die georganiseerd was door de American Jewish Foundation of the Righteous (Joodse stichting voor de rechtvaardigen), persoonlijk naar voren en omhelsden Melpomeni als teken van dankbaarheid. Na de emotionele ontmoeting zei ze, zittend in een rolstoel terwijl ze de handen van haar vroegere beschermelingen Sarah en Yossi vasthield, dat ze nu ‘rustig kon sterven’.
De nakomelingen van de familie Mordechai bedanken hun redder. (Foto: Yad Vashem)
Op 12 april 1994 ontving Melpomeni de eretitel ‘Rechtvaardige Onder de Volken’, die ze verdiende door deel te nemen aan de redding en bescherming van de Joden tegen de nazi’s, waarbij ze zelf een groot risico nam. Andere familieleden van de Gianopoulos en Axiopoulos werden al in 1989 met de titel geëerd.
‘Hoewel we in de loop der jaren veel overlevenden en hun redders hebben ontmoet, ben ik altijd verbaasd over de moed van de duizenden niet-Joodse redders, de Rechtvaardigen onder de Volken die hun leven en vaak het leven van hun families hebben geriskeerd om Joden te redden van de dood tijdens de Holocaust’, zei Stanlee Stahl, Executive Vice President van de Jewish Foundation of the Righteous. ‘Dit jaar vond de reünie plaats in Yad Vashem in Jeruzalem, met levende overlevenden, hun kinderen en kleinkinderen, allemaal levend dankzij de heldhaftigheid van Melpomeni en haar zusters, wat de gebeurtenis des te belangrijker maakt. Wij zijn eeuwig dankbaar voor de Rechtvaardigen onder de Volken, die tijdens de Tweede Wereldoorlog moedig hebben gehandeld. Door ons werk hopen we hun verhalen van moed en medeleven door te geven’.
– – – – –
Bronvermelding
Datum: 05-11-2019
Beeld: Jad Vashem
Website: http://www.israeltoday.nl/
– – – – –
Wees de eerste die reageert op "Holocaust-overlevenden ontmoetten hun redder"