Is de ‘wet’ afgeschaft?

Volgens de meeste christenen is de ‘wet’ van Mozes afgeschaft. Toch wijzen sommigen op de hoge ethiek van de ‘wet’. Anderen wijzen op de Tien Geboden. Weer anderen stellen dat alleen het ceremoniële deel is afgeschaft, maar de rest nog geldt. Voor veel Messiaanse gelovigen is de volledige Torah van kracht. Wat staat er in de Bijbel?

Dit is een samenvatting van een uitgebreid artikel gepubliceerd op Uitdaging.nl.

De ‘wet’ is zeer omstreden in de christenheid. Mensen verzetten zich tegen wetten en gelovigen zijn het vaak oneens met Gods ‘wet’ en redeneren die weg. Maar de wetmatigheid van haat en zondigen wordt echter genegeerd en niet bestreden.

Dat het standpunt over de ‘wet’ grote gevolgen heeft voor de geloofspraktijk blijkt uit de geschiedenis. Het heeft geleid tot vervolgingen, verkettering en zelfs de doodstraf. Uiteindelijk is het wet geworden om Gods ‘wet’ eronder te houden.

Torah
In de Bijbel staan weinig ‘wetten’. Mozes heeft ook geen ‘wet’ ontvangen. Wie zich in zijn vijf boeken verdiept ontdekt dat het een leercyclus kent. Van 1. Bepalingen en praktijkvoorbeelden, 2. Genade en vergeving tijdens het praktiseren, 3. Lessen eruit (evaluatie), 4. Herstel en weer terug naar 1. Dat heet onderrichten (Hebr. Torah). Torah heeft dus een voorschrijvend element (passief) en een proces element (actief).

Het gaat om opvoeding door God, de Vader. Hij wil mensen Zijn wil tonen en wat Hij daarom van mensen verwacht, zodat ze Hem, hun Schepper, leren kennen om tot hun doel te komen (Gn 2:15). Onderricht is niet vrijblijvend. Het moet tot een andere levenshouding leiden. Mensen, corrupt sinds de zonde van Adam (Rm 3:12), kunnen door Torahnavolging kinderen van God – Gods volk – worden (Jh 1:12).

Verbondsvoorwaarden
Gods omgang met mensen wordt ingekaderd door Zijn Verbond. Dat is geen zakelijke afspraak, maar bepaalt de wederzijdse liefdesrelatie. Het wijst echter ook op afstand; de verbroken band tussen God en de Schepping/de mens. Torah is de voorwaarde voor de instandhouding van Gods Verbond, maar vertegenwoordigt ook het karakter, de inhoud ervan. Wie Torah eert en doet wordt gezegend en wie het nalaat krijgt te maken met diens vloek; straffen en tucht. God dienen is bepaald door grenzen.

Gods Verbond staat in verband met Gods heilsplan en vertegenwoordigt dus ook de geestelijke toestand in een bepaalde tijd. Via Torah krijgt de gelovige deel aan Gods heil(splan). Gaat Gods heilsplan een nieuw fase in dan volgt een vernieuwing van Gods Verbond en dat betekent vernieuwing en verbetering van Torah.

Heilige Geest en Torah
God weet dat het voor mensen onmogelijk is Hem te behagen (Rm 8:8). Hij had hen, als gevolg van hun boosaardigheid in de vroege Voortijd, Zijn Geest afgenomen (Gn 6:3), waardoor ze alleen nog stoffelijk waren (Mt 26:41). Daardoor kon de mens onmogelijk diens roeping vervullen.

God komt de mens dan ook herhaaldelijk en op allerlei wijzen tegemoet. Toch bleven ook gelovigen kwaad doen (Rm 7:18). De Torah was tuchtmiddel (Gal 3:24), totdat Hij hen weer de Heilige Geest teruggaf in de 1ste eeuw CE. Toen kreeg de mens weer de mogelijkheid God te behagen door diens roeping te vervullen. De Torah werd van toen aan Gods heiligingsmiddel (Rm 8:2-4; 1 Th 4:3; 1 Pe 1:16).

Misverstanden over Torah

• Torah bestaat uit ‘wetten’
Als Torah wordt opgevat als allerlei regeltjes dan wordt het doel ervan gemist. Het gaat erom dat de mens Hem vanuit liefde zal eren en dienen. Leren om God centraal te stellen.

• Alleen Mozes gaf Torah
Alleen in de vijf boeken van Mozes zou Torah staan. Echter, Gods Torah word door de hele Bijbel (ook het Nieuwe Testament (NT)), Zijn Zoon en de Heilige Geest bepaald.

• ‘Wet’ versus Evangelie
Het Evangelie tegenover de ‘Wet’ stellen is niet alleen een ‘appels met peren’ vergelijk (Het Evangelie is Gods blijde boodschap, geen Verbond en dus ook geen Torah). In het Oude Testament (OT) staat ook blijde boodschap (evangelie).

• De ‘wet’ navolgen is Jodendom
Torah zou alleen voor Joden gelden, maar ook Noach en zijn vrome nageslacht, zoals Abraham, hielden het. Het is altijd Gods heilsplan geweest dat alle mensen Zijn Torah zouden gehoorzamen. De ‘Joodse wet’ (Misjnah, Talmoed, etc.) is het godsdienstige stelsel (midrasjim) dat door rabbijnen is gemaakt. Dat houden is traditioneel Jodendom.

• De ‘wet’ zou zijn afgeschaft door de Here Jezus
Christenen diskwalificeren de ‘wet’ van Mozes als een ‘schaduw’. De Here Jezus zou die hebben afgeschaft door voor eeuwig alle zonden te vergeven.

God stelde Hem echter aan tot kohen gadol (Isra’Elitisch hogepriester), dat wijst op voortzetting van de Tempeldienst en behoud van de op Torah gebaseerde Bijbelse godsdienst. Gods Zoon is niet geautoriseerd om Gods Torah buiten werking te stellen, wel om die te vernieuwen en verbeteren.

• Genade vervangt de ‘wet’
In het Nieuwe Verbond (NV) zou Gods genade de norm zijn geworden. Wie echter het OT kent weet echter dat dit in het Oude Verbond (OV) ook Gods genade werkt. Uit de Bijbel blijkt dat Gods genade altijd ingekaderd en beperkt is. Namelijk door de Torah. Genade is geen concurrent van de Torah, maar ze zijn complementair, genade past Torah toe, bevestigt Torah en is er zo een onderdeel van. Genade is wel ‘sterker’ dan de letter van Torah.

• Wetticisme (Torahcentrisme)
Volgens sommige belemmeren regels geloofsgroei. Maar zou God niet het beste weten wat voor de mens goed is? De mens deugt niet (Rm 3:12). Zelfs niet als deze de inwoning van Gods Geest heeft. Sommigen stellen echter dat niemand de Torah kan houden. Geloof vereist echter vastberadenheid en God eist dat gelovigen heilig worden. De Torah is de Weg naar heiligheid, maar geen doel op zich.

Torah gewogen

• Kan Gods Torah afgeschaft worden (Mt 5:18)?
Torah is een afdruk van Gods Karakter en omdat Hij Eeuwig (Js 40:28) is, is Torah dat ook.

• Wat uit Torah blijft van toepassing in het NV?
Het werk van de Here Jezus op aarde was onvoltooid. Torah navolging is ook Zijn werk voortzetten.

• Is Torah te onderscheiden in een ‘tijdelijk’ en een ‘eeuwig’ deel?
Torah is ondeelbaar en laat zich niet reduceren tot 10 of 613 bepalingen. Torah wordt vernieuwd en kan/moet aangepast worden (taqanah – verbeteren; 2 Tim 3:16). In het NT staan ruim duizend nieuwe Torah bepalingen en de Heilige Geest openbaart steeds meer (Jh 16:13). De nabijheid en de Hemelse voorspraak van de Here Jezus zorgt ervoor dat het ‘juk’ van Zijn Torah licht is (Mt 11:30).

Fundamentele vragen stellen
Het NV is voorwaardelijk (Torah), net als het OV. De volgende vragen zijn belangrijk:

• Wat is het verschil tussen het NV en het OV?
Bijvoorbeeld de aspecten over Isra‘El als natie.

• Hoe verhoudt Torah zich tot de wetten van natiën?
Bijvoorbeeld in het eren van de seculiere overheid.

• Hoe moet Torah worden nagevolgd zonder aardse Tempel?
Bijvoorbeeld in de godsdienstige rechtspraak.

• Wat betekent de ontheffing van volledige Torahnavolging voor gelovigen die niet van Isra‘El afstammen?
Dat dit geen vrijbrief is voor zelfgenoegzaamheid of middelmatigheid en dat respect voor Isra‘El moet worden gereguleerd.

• Hoe gaan NV-gelovigen om met hun verantwoordelijk voor het Joodse volk (Rm 15:27)?
Wat zijn de gevolgen als dat niet gebeurd of als ze zelfs anti-Joods blijken?

• Wat is de verhouding van christenheid tot Jodendom?
Bijvoorbeeld het opzettelijk uit de pas lopen van de christenheid met de Bijbelse godsdienst.

• Zijn Joodse NV-gelovigen echt anders?
Bijvoorbeeld in het houden van Torah.