Israëlisch-Arabische betrekkingen sterk verbeterd

Door Edy Cohen

Minister van Buitenlandse Zaken Israel Katz is net terug van een bezoek aan Abu Dhabi, waar hij deelnam aan een conferentie over klimaatverandering in het kader van het Milieuprogramma van de Verenigde Naties. Het was het eerste bezoek van een hoge Israëlische functionaris aan een Arabisch land sinds de bijeenkomst in Bahrein vorige maand, om de ‘Deal van de Eeuw’ van de Amerikaanse president Donald Trump te bespreken.

Het afgelopen jaar zijn de bezoeken van Israëlische ministers aan de Golfstaten steeds meer routine geworden. Minister van Cultuur en Sport Miri Regev bezocht de stad onlangs. En minister van Communicatie Ayoub Kara nam deel aan werkvergaderingen in Dubai.

Dit fenomeen markeert het einde van de jaren van geheime relaties met Arabische staten, die lang geleden beseften dat Israël niet hun vijand was, maar dat niet openlijk durfden te zeggen. Het is een beweging van duisternis naar licht. Tegenwoordig zijn deze relaties tussen vertegenwoordigers van de Staat Israël en onze Arabische buren openbaar, met name met de Golfstaten, die zich evenzeer bedreigd voelen door de regionale ambities van Iran.

Het begon allemaal vorig jaar, toen Israëlische delegaties Qatar en Abu Dhabi bezochten. Kort daarna bracht premier Benjamin Netanyahu een historisch bezoek aan Oman, waar hij in het openbaar werd omarmd door sultan Qaboos bin Said al Said al Said.
De door de VS geleide vredesconferentie in het Midden-Oosten in Warschau in februari van dit jaar heeft verder de gemeenschappelijke belangen van Israël en de Golfstaten aan het licht gebracht, met name tegen een gemeenschappelijke Iraanse vijand. De bijeenkomst in Bahrein vorige week en het bezoek van Katz deze week aan Abu Dhabi wijzen erop, dat de Golf zich serieus bezighoudt met het normaliseren van de betrekkingen met Israël, zij het geleidelijk aan.

In een veiligheidsconferentie in Herzliya, eerder deze week, zei Mossad chef Yossi Cohen dat er veel meer Arabische Staten bereid zijn om met Israël te normaliseren, maar dat de betrekkingen met Israël op dit moment nog steeds heimelijker zijn. Oman, echter, staat op het punt om de vestiging van officiële Israëlische vertegenwoordiging binnen zijn grenzen toe te staan, volgens Cohen.

Cohen gebruikte ook de gelegenheid om de Arabieren te herinneren aan de Iraanse dreiging, en verklaarde dat recente aanvallen op olietankers in de Perzische Golf werden uitgevoerd door Iran en zijn terroristische handlangers. De leider van Mossad waarschuwde dat Iran het signaal afgeeft dat het, als de door de VS opgelegde sancties niet worden opgeheven, alles zal doen om de wereldwijde olie-economie te ontwrichten. Met andere woorden, Teheran is gereed en bereid om de vlammen aan te wakkeren inn een regio die al in brand staat.

Dat het hoofd van de Mossad dergelijke opmerkingen in het openbaar maakt, is zeker geen routine. Zijn verschijning was een directe boodschap aan de Arabische Staten, dat Israël achter hen staat tegenover een gemeenschappelijke dreiging en dat het tijd is om elkaar niet als vijanden, maar als bondgenoten te gaan beschouwen.

‘Verraad aan de Palestijnse zaak’

Intussen worden de toenadering van Israël tot de Arabische Staten en de bezoeken aan de Golf door de Palestijnen als verraad ervaren. De Palestijnen beweren dat elke normalisering van de betrekkingen ten koste zal gaan van de Palestijnse zaak, en afdoen aan de offers van alle Arabieren die in de vele oorlogen tegen Israël zijn omgekomen. Het wordt echter steeds duidelijker dat de leiders van de Golf minder geïnteresseerd zijn in de Palestijnse zaak dan in hun eigen veiligheid en stabiliteit, en dat ze zich realiseren dat nauwere banden met Israël kunnen bijdragen aan het bereiken van die doelen.

Het gevoel onder de Israëli’s is dat dit een nieuw tijdperk is, en de sfeer is bijzonder positief na de conferentie in Bahrein, waar de Bahreinse minister van Buitenlandse Zaken Khaled bin Ahmed Al Khalifa tegen Israëlische journalisten heeft gezegd: ‘Israël is een Staat in het Midden-Oosten en maakt deel uit van het erfgoed van de regio. Het Joodse volk heeft een plaats in ons midden. Het Israëlische volk moet geloven dat er landen in de regio zijn die vrede willen bereiken en die de Palestijnen aanmoedigen om vrede te sluiten’.

Dr. Edy Cohen is een expert op het gebied van het Midden-Oosten, die regelmatig als speciale Israëlische gast optreedt bij regionale Arabisch-talige media.