Jodendom is niet makkelijk te begrijpen. Professor Smelik poogt in ‘Jodendom, een religie van leven’ het uit te leggen. Hij belicht contrasten en paradoxen, positieve en problematische kanten. Hij probeert zo een balans te vinden tussen traditie en de ontwikkelingen in tijd. Hoe deed hij dat?
Boekanalyse
Smelik studeerde Theologie, semitische talen, oude geschiedenis en archeologie in Utrecht, Amsterdam en Leiden. Hij was verbonden aan diverse universiteiten en schreef meerdere boeken en artikelen.
Na een voorwoord beschrijft hij de Joodse godsdienst in 24 hoofdstukken verdeeld in twee delen (1:Religieuze aspecten en 2:Levenswijze). De langste hoofdstukken gaan over traditioneel Joodse Godsvoorstellingen (H4), Joods-religieuze stromingen (H2), mystiek en magie (H11) en het leven van wieg tot graf (H21).
De tekst is voorzien van voetteksten, zwart/wit afbeeldingen en kaderteksten waarin allerlei onderwerpen dieper worden uitgewerkt. Daarna volgt een nawoord en een woordenlijst. Hij sluit het boek af met een lijst van afbeeldingen met diens verantwoording, een zoekregister en een literatuurlijst.
Beschrijving van de essentie
Smelik wil Jodendom niet verheerlijken, maar allerlei kanten, ook de minder goede, ervan uitwerken. In vergelijk met christendom stelt hij dat Jodendom meer op de levenspraktijk is gericht. Ondanks dat Jodendom heel divers is, vindt hij het opmerkelijk dat de Joods-christelijke variant nog steeds niet wordt geaccepteerd.
Evaluatie
Dit is een interessante beschrijving van religieus Jodendom met speciale aandacht voor België en Nederland. Het is echter een modern wetenschappelijke, traditioneel religieuze en humanistische beschrijving. Dat blijkt uit allerlei onjuiste en onware beweringen.
Zo stelt Smelik dat Isra‘Eliem lang weerstand zouden hebben gehad met monotheïsme. Oorspronkelijk zouden ze de heidense pantheon en vooral de god ‘El hebben vereerd. Diens belangrijkste feesten waren oogstfeesten, dus zouden de Bijbelse Opgangsfeesten dat ook zijn.
Pas in de Perzische tijd (eind 6de eeuw BCE) zou één scheppergod zijn geaccepteerd, waardoor toen pas Jodendom zou zijn ontstaan. Dit zou vervolgens zijn vastgelegd in wat de Tenach is geworden. Een opmerkelijke stelling, omdat de Tenachverslagen juist gebaseerd blijken op veel oudere oog- en tijdgetuigen verslagen.
Het is echter evident dat Gods volk, van ‘Adam af, altijd monotheïstisch is geweest. Dat hangt niet van eigen geloofsovertuiging af, omdat dat van buitenaf is bepaald door de Ene God Die Zich zo openbaart (Gn 35:7; Dt 12:4-5).
Smelik stelt ook dat christendom zou zijn ontstaan door toedoen van Paulus, die geleerd zou hebben dat niet-Joden onvoorwaardelijk leden van Gods volk zouden kunnen zijn, en door de Tempelverwoesting.
Naarmate kennis over het vroege christendom groeit wordt tegenwoordig echter duidelijk dat christendom vanaf de tweede eeuw vorm kreeg als een Grieks-Romeins construct van vleselijke gelovigen.
Maar Smelik beschrijft ook heel rake, juiste zaken. Zo stelt hij ronduit dat de galoet (Isra‘Els verstrooiing) een straf Gods is, dat de Torahregels niet gericht zijn op menselijke gezondheid, maar op het rekening houden met God en dat de Joodse mystiek (kabbalah) heidense leringen huldigt.
Dit boek wordt aangeraden.
Boek is te bestellen via: https://gompel-svacina.eu/product/jodendom-een-religie-van-leven/
Smelik, K.A.D., Jodendom, een religie van leven. 2020, Gompel & Svacina, ‘s-Hertogenbosch, 381 pagina’s, € 39,90, ISBN: 9789463712224.
Wees de eerste die reageert op "Kritische uitleg religieus Jodendom"