Sinds maart 2018 ligt er een dikke pil in de boekenwinkel van Mike R. Doeve. Jezus’ onderwijs was niet nieuw maar kwam uit de Tora. Joden en christenen moeten dan ook terug naar die bron in een Messiaanse theologie.
In 2017 richtte Mike R. Doeve Olive Tree Studies op. Het particuliere initiatief draagt Messiaanse theologie uit om gelovigen te helpen om de Joodse Jezus te vinden, om hen toe te rusten en om de kloof tussen Joden en christenen te overbruggen. Daarvoor worden allerlei materialen ontwikkeld. Het eerste boek van de organisatie ligt nu in de boekenwinkel: Terug naar de bron. Daarin ontvouwt Doeve zijn Messiaanse theologie. Waar gaat het om in deze Messiaanse theologie? We zullen naar deze vraag kijken vanuit drie invalshoeken: wie is Jezus; wat voor theologie is dit; en geldt die wel of niet voor Israël?
Jezus
De eerste vraag die vaak gesteld wordt is de vraag naar Jezus. Want staat Jezus centraal, of Israël bijvoorbeeld? Duidelijk laat Doeve zien hoe dit eigenlijk met elkaar samenhangt. Jezus was geen stichter van een nieuwe godsdienst. Hij was een Joodse rabbi die Tora onderwees. Hij is de levende Tora die zonder zonde was… volgens de Tora. Om Hem recht te doen, beschrijft Doeve Jezus als Jesjoea, een Jood in een Joodse context. Geboren als Jood, besneden als Jood, een Joodse ijveraar voor de Tora, inclusief schouwdraden (tsietsiet) en gebedsriemen. Hij onderwees de Tora en veranderde er niets aan. Wie geboden uit de Tora afschaft, komt achter in de rij te staan volgens Jesjoea zelf (Matt. 5:17-19). Christenen zouden een voorbeeld aan hem moeten nemen.
Tora en Jezus gaan dus samen en spreken elkaar niet tegen. Dat is de grondgedachte van de Messiaanse theologie: de Joodse Jesjoea predikte de Mozaïsche Tora en wie hem claimt te volgen, mag daar geen wig tussen slaan. De Tora is de bron waar we naar terug moeten, aldus Doeve. Het is de ene bron die ons de gestalte van Jezus laat zien, en waarop Joden en christenen hun leven en geloof zouden moeten baseren.
Sneeuwbaltheologie
Messiaanse theologie hoort geen ’tweedelingsdenken’ te bevatten. Doeve noemt allerlei vormen van tweedeling en verwerpt ze. Die tweedeling wordt bijvoorbeeld zichtbaar in de namen ‘oude en nieuwe verbond’, waardoor het lijkt alsof het nieuwe verbond iets heel nieuws en dus heel anders is. Omdat deze algemeen gangbare misvatting de basis vormt van veel theologieën, lanceert Doeve een compleet nieuwe benadering: de ‘sneeuwbaltheologie’. Daarbij wordt elke nieuwe openbaring dus een deel van het oude. Ofwel, het oude blijft altijd deel van het nieuwe.
De regels en overtuigingen van het Nieuwe Verbond wérden niet uit de lucht gegrepen. Ze vormden geen nieuwe basis voor een nieuwe godsdienst, ze bestonden al. De Tora en profeten hadden de inhoud ervan allang vastgesteld. Het nieuwe verbond bevát dus de Tora (p. 241). Het is namelijk de continuering van het Joodse geloof onder nieuwe omstandigheden. “God en Zijn Messias gaan vérder met de wereld” is de strekking van het nieuwe verbond (p. 243). Niets van de eerdere openbaringen wordt dus aan de kant gezet of vervangen. Het Nieuwe Verbond vormt als het ware een nieuwe laag sneeuw op een voortrollende sneeuwbal. Dát is de essentie van Messiaanse theologie.
Binnen in de sneeuwbal blijven de eerdere openbaringen dus gewoon van kracht. Daarom wordt het nieuwe verbond in de harten en in het binnenste geschreven volgens Jeremia 31. Wie de Tora niet verinnerlijkt, heeft het nieuwe verbond maar voor de helft. Stap één is namelijk de bevrijding van alle schade uit het verleden, stap twee is de blijvende verandering door de Tora in ons binnenste (p. 255). Daarbij is Jesjoea zelf “…het beeld van hoe een verinnerlijkte Tora eruitziet” (p. 260). Zo wordt het nieuwe verbond met Israël gesloten, met de bedoeling van redding én blijvende verandering volgens de Tora.
De heidenen mogen ook meedoen
Maar is dit nieuwe verbond dan wel voor andere volken? Het is immers met Israël gesloten? Volgens Jeremia zal het nieuwe verbond met de twee koninkrijken Juda en Israël worden gesloten (Jer. 31:31-34). Terecht dus dat Doeve hier vragen over stelt (p. 249). Vragen die ook in het huidige debat worden gesteld. In Jesaja vindt Doeve onloochenbare antwoorden. De Messias is een banier voor de volken (Jes. 11:10). Oók heidenen zullen worden verzameld in het Nieuwe Verbond. Heidenen die de sjabbat houden, krijgen een plek in het Messiaanse rijk (Jes. 56:4). “Alles wat in de Tora staat, is onderdeel van het nieuwe verbond […] want wie de sjabbat eren en trouw blijven vasthouden aan de Tora, zullen naar de heilige berg van God worden gebracht (Jes. 56:6-7)” (p 254).
Jesaja spreekt zo duidelijk dat het een beetje vreemd is om te ontkennen dat heidenen deel mogen hebben aan Gods verbonden. Als heidenen mee willen doen, zijn ze van harte uitgenodigd in de Bijbel. Maar ze kunnen niet een aparte status krijgen als ‘mensen van het Nieuwe Verbond die het Oude niet nodig hebben’. Héél de Tora zal van kracht blijven en alle heidenen mogen daarin wandelen om volkomen deel te krijgen aan Gods Koninkrijk.
Boodschap van eenheid
Hoewel de sneeuw af en toe als een gletsjer op je afkomt in dit boek, is de messiaanse kern ervan bijzonder verrijkend. Eenheid waar al die eeuwen tweedeling is gepreekt. Jesjoea en de Tora en de oorspronkelijke schepping zijn getuigen van dezelfde God. Alledrie vormen ze een volmaakte weergave van de Goddelijke wil. Wie Gods Koninkrijk wil, is welkom en mag heel de Tora in het hart ontvangen. Dergelijke conclusies zijn zeldzaam op de christelijke boekenmarkt! Maar ze brengen wel eenheid, al zal niet iedereen het daarmee eens zijn.
Wie dit boek in handen krijgt, leest een scherpe bijdrage aan het huidige debat over Messiaanse gelovigen. Er wordt simpelweg gekeken naar de bijbelse bewijslast voor Messiaanse theologie, zonder met modder te gooien. Een verademing en een richtingwijzer naar de toekomst… een Messiaanse toekomst!
- Nederlandstalig
- 948 pagina’s
- 9789079859740
- januari 2018
Een geweldig verhelderend boek met een aansprekende titel.