Muziekvideo: Aliya-lied ‘Ich Fuhr Aheim’

De parasha-lezing van de reis van Abram en Sara uit Haran naar Kana’an, hun ‘Aliya’, bepaalde de datum van Aliyadag. Een oud Jiddisch Aliyalied, uit 1932, draagt als titel Ich Fuhr Aheim, en is geschreven door David Meyerowitz.

Van de vele uitvoeringen koos ik een uitvoering gezongen door de bekende Amsterdamse cantor prof Hans Bloemendal begeleid door het Amsterdams Synagogaal Orkest.

Ich fuhr aheim, ich fuhr aheim,
ich wein nit mer ba dem und dem
Opgeplagt sich alle yohren, un ob gefiert mit mein,
A yid bin ich geboiren, un mit yidden wil ich sein,
Ich fuhr aheim, ich fuhr aheim.
Ich wil nit mer, sein a ger, wie geven bis aher.
Ich fuhr aheim, ich fuhr aheim.

Masel Tov eich Jidden, mit Masel sol es sein
Ich weiss ihr wet zufrieden – ot wus, hert sich ein
Gehoft hoben mir doch shtendig, auf zu unser glik.
Der goldiss is geëndet, und ich fohr yetzt zurik.
Es ruht auf mer die sh’chine, es hobt mir obgegold,
Ich fuhr in Palestine, wie mein zaide hot gevolt.

Sei gesund Columbus, ich bleib dein land getrei,
‘Good bye’ ihr alle trombus, ich pack eich ein ‘Good Bye’
Moiche eich die mode, fon shtendig trucken sein.
Trint mir ‘ice cream soda’, ich wel trinken Carmel wein,
Und wen ihr ret fon meidlach, mecht ihr nemen mein wort,
As do krigt ihr nor kleidlach, ober s’choire krigt ihr dort

Hans Bloemendal verving het tweede, vanuit de Amerikaanse situatie geschreven, vers door een Nederlandse, ‘Amsterdamse’ versie:

Amsterdamse grachten, ik zeg tot ziens dan maar.
Ik kan niet langer wachten, mijn spulletjes staan klaar.
Al mijn paperassen, het laatste van de bank,
Vijfentwintig tassen, vol met nash en drank.
Wat kan mij nog gebeuren, de knoop is doorgehakt,
Laat anderen maar zeuren, mijn koffer is gepakt.

Ik ga op reis, ik ga op reis,
niet naar New York, niet naar Parijs.
Ik houd van vele steden, en Mokum is mij lief,
Ik voel me pas tevreden in een stad als Tel Aviv.
Ik ga op reis, ik ga op reis.
Vrienden kom, wees niet boos,
zeg tot allen maar Shalom,
Israël is ons paradijs.

Ik vond deze wat vrije Engelse vertaling van de Jiddische tekst:

Congratulations to you, Jews, be lucky,
I know you’ll be happy , listen to this
We’ve hoped since forever – our happiness is old
The exile is over and I’m going back!
The presence of God settles over me and tears away my anger
I’m going to Palestine the way my grandfather wanted to!

I’m going home, I’ll live no more on “their” path
Always tormented. I’ve arranged to do as I please?
A Jew I was born and I want to be with Jews
I’m going home, I don’t want to be a foreigner any more
as I’ve been till now. I’m going home.

Goodbye, Columbus, I remain faithful to your country
Goodbye, all you troubles, I’m packing, Goodbye!
Forgive me my habit of always being sad
Drink your cream sodas and I’ll drink the wine of Mt Carmel
And if you talk about girls, you can take my word
As here, one receives just dresses (girls),
But there, there are wares to sell

Tekst en muziek: Florida Atlantic University, Polishjewishcabaret