Parasha Jitro: Leren om te delegeren

Parasha Jitro: Exodus 18-21, Jesaja 6:1-7:6, 9:6-7 en Matheus 5:8-20.

De vorige parasha eindigde met de tekst dat er van geslacht tot geslacht een strijd zal zijn met Amalek. Amalek belaagde Israëls achterhoede in de woestijn. Zij durfden niet rechtstreeks de confrontatie aan met de sterkere mannen, maar hadden het voorzien op de vrouwen en hun kwetsbare kinderen. Opvallend is dat er in de tekst staat dat het om een continue oorlog van JHWH tegen Amalek gaat (Ex. 17: 16).

Amalek

Tot op de dag van vandaag vecht Israel tegen de nog steeds bestaande ‘geest’ en nakomelingen van Amalek. Zij zijn herkenbaar als Jodenhaters en mensen die Israel wensen te vernietigen. Psalm 83 vers 4 en 5 spreekt over dezelfde haatdragers, de vijanden van Adonai, die Israel willen vernietigen: ‘laat ons hen verdelgen… zij beraadslagen tegen U… opdat niet meer aan de naam Israel gedacht worde.’ Nog dagelijks predikt men op vele plaatsen de haat tegen Israel.

Jitro (niet Jetro) daarentegen, een priester uit Midjan (het noorden van het huidige Saudi-Arabië) had wél ontzag voor de God van de Israëlieten. Als schoonvader van Moshe, Mozes, zal hij hebben gehoord en geleerd over Adonai. Er zijn commentaren die menen dat Jitro een afstammeling is van Ketura, Abraham’s vrouw na de dood van Sarah, en zodoende ook wist wie de Heilige Adonai was. Hoe dan ook, Jitro komt na de strijd met Amalek op bezoek en geeft Moshe geweldige managementadviezen. Om een burn-out te voorkomen moeten we leren delegeren en overdragen, hoe wijs!

De parasha verhaalt de bijzondere ontmoeting tussen Adonai en zijn geliefde volk. Op Shabhuoth (Wekenfeest) lezen we ook delen van deze parasha. Adonai had het volk niet uitgeleid om als een ‘vrijgezellenvolk’ voort te bestaan. Nee, zo had Adonai tegen Moshe gezegd bij de brandende struik: zij zouden Hem gaan dienen op ‘deze’ Berg (Ex.3:12). Er voltrekt zich een huwelijk, een verbond, tussen Adonai en Israel. Zij zien de rokende berg, zien de Stem en horen de shofar. Adonai is een Levend Woord en hoe we ons het ‘zien van de Stem’ (קול-kol) moeten voorstellen is wat apart voor ons idee, maar zo staat het er wel in het Hebreeuws!

Basisregels

Helaas maken vertalers er iets heel anders van. Het verbond bekrachtigt Adonai met een geschreven document: de Tien Woorden. De hele wereld herkent deze basisregels voor een gezonde en rechtvaardige samenleving. Het is de Torah (Onderwijzing) in de dop (in de knop). Er gaat een mooi taaltheologisch verhaal over de eerste letter van deze Tien Woorden: De Hebreeuwse Bijbel begint niet met de eerste letter van het Aleph-Beth, de Aleph, maar met de Beth ב, de tweede letter van het Hebreeuwse Alfabet: bereshiet בראשית’: met de Eersteling schiep Adonai…’

Beth betekent huis en de Schepping is Zijn huis en zo ook de Bijbel waarin Hij woont. Daarom mocht de Bijbel van Adonai met de ‘b’ beginnen. De eerste letter, de Aleph, was daar ontevreden over, maar Adonai gaf de Aleph voorrang op een andere plek: het werd wel de eerste letter van de Tien Woorden: א Ik ben de HEERE uw God.., Anochi אנכי . Heel het volk was getuige van de gebeurtenissen bij de berg, een herinnering voor eeuwig. Volgens de overlevering zijn alle huidige mensen die met het volk verbonden zijn, als ‘in de knop’ aanwezig geweest met de aanwezigen van toen. Wij menen dat ook zij, die door het geloof in Jehoshua de Messias zaad van Abhraham zijn, daarbij mogen horen.

In Mattheus 5: 17 zegt Jehoshua: ‘Meent niet dat Ik gekomen ben om de Torah of de Profeten te ontbinden; Ik ben niet gekomen om die te ontbinden, maar te vervullen.’ Het woord vervullen is in het Grieks afgeleid van het werkwoord Πληροω, pliro’o (Ik vervul, Ik beman), wat weer komt van het zelfstandig naamwoord πληρης, pliris, vol zijn; bemand worden, wat in het Hebreeuws onder meer betekent: שלם shalem! Shalem betekent onder meer: vol zijn, vervuld zijn, behouden aankomen, veilig zijn, vreedzaam zijn. Denk ook maar aan: de maat is vol. Toen Hij aan het kruis de straf droeg, die voor de mens bestemd was, riep Hij uiteindelijk uit: ‘Het is volbracht,’ dit kan ook gelezen worden als: ‘De strafmaat is vol: nishlam נשלם! Nishlam is de passieve vorm van shalem. Van shalem komt shalom שלום, vrede, letterlijk: heelheid. Hij heeft de mens geheeld door als man op aarde te komen, om als het vleesgeworden Woord het kruis te bemannen, Hij manifesteerde Zich als Degene die de plaats van de zondaar inneemt en diens straf te verwerken in Zichzelf als God. De Godsman en Messias, onnavolgbare God, hoe wonderlijk zijn Zijn wegen. We kunnen alleen maar diep dankbaar zijn. Is de Torah door dit gebeuren afgedaan? Volstrekt niet! (Spr. 28:9; Lucas 16:16-17; Hosea 4:6b; Openb. 14:12; Hand. 21:20!; Rom. 3:31)

Yair en Karen Strijker van Studiehuis Reshiet maakten november 2013 met hun kinderen Ruth en Shmuel alija naar Israël. Na een roerige tijd in Sde Tsvi, hemelsbreed 16 kilometer van Gazastad, verhuisden ze januari 2015 naar Na’ale in Samaria, waar ze volgens de profetie van Jeremia 31:6 de volken oproepen naar Jeruzalem te komen om ‘te leren van onze God’.