Sabbat of zondag?

Genesis 2:2 en 3: Toen God op de zevende dag Zijn werk, dat Hij gemaakt had, voltooid had, rustte Hij op de zevende dag van al Zijn werk, dat Hij gemaakt had.
En God zegende de zevende dag en heiligde die, want daarop rustte Hij van al Zijn werk, dat God schiep door het te maken.

Deze zevende dag, die de Eeuwige tot rustdag heeft verklaard, is dus niet de zondag, maar de zaterdag.

Sabbat alléén voor Israël?
Een van de problemen waar men tegen aan loopt, als men zich als christen oriënteert op de wortels van zijn geloof, is het feit dat beide godsdiensten een verschillende wekelijkse rustdag hebben: het Jodendom de Sabbat, die vrijdagavond bij zonsondergang begint en weer zaterdagavond bij zonsondergang eindigt, en het christendom de zondag welke duurt van middernacht tot middernacht. Als wij dezelfde God aanbidden en beiden dezelfde Bijbel als Gods woord beschouwen en de inhoud daarvan in ons leven toepassen, dan rijst onmiddellijk de vraag: waarom houden wij niet dezelfde rustdag? Of is de Sabbat alléén voor de Joden?

Volstrekt niet! Het is een historisch feit, dat de eerste christenen ruim 300 jaar lang de Sabbat vierden (dus óók niet-joden).
De profeet Jesaja zei al meer dan 2700 jaar geleden: “Welzalig die sterveling die dit doet, en het mensenkind dat daaraan vasthoudt; die acht geeft op de Sabbat, zodat hij hem niet ontheiligt” (Jesaja 56:2).
Let wel: hij zegt niet “Welzalig de Israëliet”, maar hij zegt heel universeel en wereldomvattend: “Welzalig ieder mensenkind, dat de Sabbat houdt!”
Verder zijn er diverse teksten waaruit blijkt dat de vreemdelingen die zich bij Israël aansloten ook de Sabbat onderhielden.

Het Sabbatgebod is dus in het verleden, in het heden, maar ook in de toekomst niet alleen voor de Joden van toepassing, maar voor een ieder die de God van Israël wil dienen: “Zes dagen mag arbeid verricht worden, maar op de zevende dag zal er een volkomen Sabbat zijn: een heilige samenkomst; generlei arbeid zult u verrichten, het is een Sabbat voor de Eeuwige in al uw woonplaatsen”. (Leviticus 23:3).
Hier staat dus niet alleen, dat de Sabbat de dag om te rusten is, maar ook, dat de heilige samenkomst op Sabbat dient te worden gehouden! Opnieuw rijst de vraag: als Gods Woord zo duidelijk is over de Sabbat, waar komt de zondag dan als wekelijkse rustdag en dag van de samenkomst voor de christenen vandaan?

Sabbat vervangen door zondag?
Tot aan het concilie van Nicea in het jaar 321 vierden de Messias belijdende Joden alsook de gelovigen uit de volken nog geheel de Sabbat. Toen de gemeenschappen van de eerste gelovigen buiten Israël meer en meer uit heidenen gingen bestaan, ebde de betekenis van de Sabbat steeds verder weg. Ondanks hun geloof in Yeshua (oorspronkelijk Hebreeuws/Aramese naam van Jezus) vierden zij weer de al in de vóórchristelijke tijd bij de heidenen bekende “Dies Solis” [de zonnedag] ter ere van de zonnegod, en noemden hem nu “Dominica Dies” [Dag des Heren]. Later, in het zog van de versmelting tussen staat en kerk, verbood keizer Constantijn in 321 op advies van Eusebius álle christenen, dus óók de Joodse gelovigen, het vieren van de Sabbat, om daardoor het Christendom geheel van zijn Joodse wortels los te maken. Het doel hiervan was om tegenstrijdige belangen te verenigen. Zoals bekend vereerden de heidenen de zon, en de zondag behoorde tot de ver-eringscultus. Door de Sabbat af te schaffen en de zondag te heiligen hoopte men dat daardoor méér heidenen (in naam) tot de kerk zouden toetreden. Keizer Constantijn had hierdoor de zekerheid, dat de rust in het Romeinse Rijk zou wederkeren. Een stap verder ging Paus Sylvester (314-335), die verklaarde dat “de Sabbat voor de Christenen een dag is van afschuw jegens de Joden. Men behoort die dag niet te houden, want het is een verwerpelijk gebruik”. Nog bonter maakte het Paus Innocentius I (402-417). Hij verordende dat er op de Sabbat geen godsdienstige samenkomst mag worden gehouden en dat de sacramenten niet mogen worden uitgereikt. We zien hieraan, dat de Sabbat dus juist in die tijd nog steeds door Christenen gehouden werd en daarom “moest” worden verboden. We zien ook, dat er geen heilige en oprechte motieven zoals de herdenking van de opstanding des Heren tot de invoering van de zondag als kerkdag hebben geleid, maar een afschuw van de Joden, dus puur antisemitisme evenals afgoderij! Tijdens de Reformatie is veel hersteld, wat door de rooms-katholieke kerk was afgeschaft, maar het herstel van de Sabbat hoorde daar helaas niet bij. Integendeel! Nu begon men de zondagsrust te verdedigen op grond van Bijbelteksten.

Gehoorzaamheid
Voor jou en voor mij blijft daarom de vraag: wie moeten wij meer gehoorzamen, God of de mensen? Begrijp me goed: het is beslist niet de bedoeling om je door middel van deze korte Bijbelstudie “opnieuw onder de wet te plaatsen” en een “nieuw juk op te leggen”. Integendeel!
Natuurlijk zijn wij vrijgekocht (niet van de Tora (onderwijzing / wet van God), maar van de straf op de overtreding van de Tora) door het bloed van Yeshua en gelukkig hoeven we onze behoudenis niet door goede werken en het houden van allerlei wetten en regels zelf verdienen. Sterker nog: we zouden het niet eens kunnen! Juist daarom is God ons daarin tegemoet gekomen en heeft Zijn Zoon op aarde gestuurd om dat te doen wat voor ons onmogelijk is! Door Zijn offer aan het kruis heeft Hij ons waarlijk vrijgemaakt.

Maar onze vrijheid in Yeshua wil nog niet zeggen dat wij de Tien Geboden nu maar rustig opzij kunnen schuiven en kunnen doen en laten wat wij willen! Vrijheid, blijheid? Volstrekt niet! Alle tien Geboden (inclusief de Sabbat) zijn ook voor ons nog steeds van toepassing! Wat God toen opgedragen heeft zal Hij nu niet afkeuren en wat Hij toen verboden heeft, zal Hij nu niet goedkeuren: “Gij zult geen vreemde goden aanbidden, u zult niet stelen, u zult niet echtbreken” enz. heeft Yeshua nooit afgeschaft! De mensen zijn veranderlijk, maar God niet! Hij blijft altijd dezelfde en spreekt zichzelf niet tegen! Het is waar: wij staan niet meer onder de wet, maar wij staan ook niet boven de wet! In al Zijn liefde verwacht onze hemelse Vader nog steeds gehoorzaamheid van Zijn kinderen, zoals elke vader dat doet! Yeshua heeft ooit gezegd: “Niet een ieder, die tot Mij zegt: Here, Here, zal het Koninkrijk der hemelen binnengaan, maar wie doet de wil Mijns Vaders, die in de hemelen is” (Mattheüs 7:21). De wil van de Vader staat in Zijn Woord. Hij verlangt van ons niets wat onbillijk is.

Aan ons de keuze: aan de ene zijde hebben wij het volmaakte Woord van God, dat ons de rust op de zevende dag, de Sabbat, leert en aan de andere zijde de kerkelijke traditie, die de zondag, de eerste dag der week als rustdag vordert.