Shabbats­lezingen: Bedriegen en bedrogen worden

Je zou een roman kunnen schrijven over het leven van Jakob, een roman die bol staat van bedriegen en bedrogen worden. En toch realiseert God door dat alles heen zijn doelstelling, de vorming van een eigen volk.

De Bijbelgedeelten voor de komende shabbat Wayetze (En hij vertrok) zijn:
✡ Torahlezing: Genesis 28:10 – 32:3,
✡ Profetenlezing: Hosea 11:7 -14:9,
✡ Brit Chadashah, Nieuwe Testament: Johannes 1:19-51.

In verband met het thema wijken we daarvan af

Een gedeelte uit de Torahlezing
Toen zei Laban tegen Jakob: Omdat je familie van mij bent, hoef je toch niet voor niets voor mij te werken? Vertel mij maar wat je loon moet zijn. Nu had Laban twee dochters: de naam van de oudste was Lea, en de naam van de jongste was Rachel. Lea had fletse ogen, maar Rachel was mooi van gestalte en knap om te zien.
Jakob had Rachel lief. Daarom zei hij: Ik zal zeven jaar voor u werken om Rachel, uw jongste dochter. Toen zei Laban: Het is beter dat ik haar aan jou geef dan dat ik haar aan een andere man geef. Blijf bij me. Zo werkte Jakob zeven jaar om Rachel, en de jaren waren in zijn ogen als dagen, omdat hij haar liefhad.
Toen zei Jakob tegen Laban: Geef mij mijn vrouw, want mijn dagen zijn om, zodat ik bij haar kan komen. Daarom verzamelde Laban al de mannen van die plaats en hij richtte een maaltijd aan. En het gebeurde ’s avonds dat hij zijn dochter Lea nam en haar bij hem bracht; en Jakob kwam bij haar. Ook gaf Laban haar zijn slavin Zilpa; aan zijn dochter Lea gaf hij haar als slavin.

En het gebeurde ’s morgens – zie, het was Lea! Daarom zei hij tegen Laban: Wat hebt u me nu aangedaan? Heb ik niet voor u gewerkt om Rachel? Waarom hebt u me dan bedrogen? Laban antwoordde: Zo doet men niet bij ons, dat men de jongste vóór de eerstgeborene ten huwelijk geeft. Maak de bruiloftsweek van deze dochter vol; daarna zullen wij je ook de andere geven, voor het werk waar­mee je mij nog eens zeven jaar dienen zult. Dat deed Jakob en hij maakte de bruiloftsweek van deze dochter vol. Daarna gaf Laban hem zijn dochter Rachel tot vrouw. Laban gaf zijn dochter Rachel zijn slavin Bilha als haar slavin. Hij kwam ook bij Rachel en ook had hij Rachel meer lief dan Lea. Hij werkte nog eens zeven jaar bij hem.
Genesis 29:15-30 (HSV).

Een gedeelte uit de Profetenlezing
Verder mag u niet naast uw (eigen) vrouw haar zuster (tot vrouw) nemen. U zou haar krenken door haar schaamte te ontbloten terwijl zij (nog) in leven is.
Leviticus 18:18 (HSV)

Een gedeelte uit het Nieuwe Testament
Vrouwen, wees uw eigen mannen onderdanig, zoals aan de Heere, want de man is hoofd van de vrouw, zoals ook Christus Hoofd van de gemeente is; en Hij is de Behouder van het lichaam. Daarom, zoals de gemeente aan Christus onder­danig is, zo behoren ook de vrouwen in alles hun eigen mannen onderdanig te zijn.
Mannen, heb uw eigen vrouw lief, zoals ook Christus de gemeente liefgehad heeft en Zich voor haar heeft overgegeven, opdat Hij haar zou heiligen, door haar te reinigen met het waterbad door het Woord, opdat Hij haar in heerlijkheid voor Zich zou plaatsen, een gemeente zonder smet of rimpel of iets dergelijks, maar dat zij heilig en smetteloos zou zijn.
Zo moeten de mannen hun eigen vrouwen liefhebben als hun eigen lichamen. Wie zijn eigen vrouw liefheeft, heeft zichzelf lief. Want niemand heeft ooit zijn eigen vlees gehaat, maar hij voedt en koestert het, zoals ook de Heere de gemeente. Want wij zijn leden van Zijn lichaam, van Zijn vlees en van Zijn gebeente.
Daarom zal een man zijn vader en moeder verlaten en zich aan zijn vrouw hechten, en die twee zullen tot één vlees zijn. Dit geheimenis is groot; maar ik spreek met het oog op Christus en de gemeente. Kortom, ook u moet, ieder in het bijzonder, uw eigen vrouw net zo liefhebben als uzelf; en de vrouw moet ontzag hebben voor haar man.
Efeze 5:23-33 (HSV)

Bedriegen en bedrogen worden
Je zou een roman kunnen schrijven over het leven van Jakob, een roman die bol staat van bedriegen en bedrogen worden. En toch realiseert God door dat alles heen zijn doelstelling, de vorming van een eigen volk. Het begon met het eerst­geboorte­recht, dat Jakob van zijn oudere broer Esau kocht, een zegen die door een kunstgreep met een paar gebraden bokjes terecht kwam bij de juiste persoon, en het eindigt ermee dat Jakob daarop moet vluchten voor zijn broer Esau en dat verpakt als het zoeken van een vrouw in de familie­kring.

En dan oom Laban. Toen Abrahams knecht vele jaren daarvoor aan Rachel vroeg, om de vrouw van Izaäk te worden, mocht zij van haar broer Laban zo meegaan, want de knecht had rijke geschenken meegebracht. Nu komt er een arme neef op bezoek, met niets meer dan zijn stok en zijn kleren, en die moet zeven jaar hard werken, in hitte en kou, om een vrouw te mogen trouwen – en wordt dan bedrogen met haar oudere zuster, en moet nòg zeven jaar werken voor zijn geliefde Rachel.

En na die zeven jaar is Laban blij, om Jakob in te huren als herder voor zijn kudde, want Jakob is een kundig en eerlijk man. Maar als het om een beloning gaat, blijkt Laban niet betrouwbaar. Wanneer hij de beloning voor Jakob te hoog vindt, worden de afspraken gewoon veranderd – totdat Jakob met een trucje zijn deel van de beloning weer weet te vergroten.

We kunnen nog meer leren uit deze geschiedenis.

We leven nu ook in een tijd van bedrieglijke verlok­kingen. Denk aan de reclame voor goederen die we helemaal niet nodig hebben, en na verloop van tijd naar zolder of de kringloopwinkel verdwijnen.
Veel reclame heeft te maken met seksualiteit. Op zich is seksualiteit een mooi geschenk van God aan één man en één vrouw, om hen samen te smeden en aan elkaar te hechten, voor goede en kwade tijden, tot de dood scheiding brengt.
Maar dan komt de reclame met zijn verlokking: een liefje er naast, een tweede liefde. Een liefde die de gloed van de eerste liefde doet doven en een huwelijk kan vernie­len, kinderen van hun vader of moeder kan beroven, hen een verkeerd voorbeeld van een huwelijk voorschotelt.

Het leven van Jakob, die twee kibbelende vrouwen tevreden moest stellen, is een duidelijke waarschuwing. Mozes waarschuwde er al tegen om met twee zusters te huwen. En Paulus stelt de relatie tussen Jezus en de gemeente ten voorbeeld aan het huwelijk van een man en een vrouw. Een relatie die gekenmerkt wordt door wederzijdse liefde en zorg.

——————–

Voor een uitwerkingen van deze sidra voor een Bijbelleeskring, zie Genesis-29.pdf