Archeologie: Is de profeet Jona in Ashdod begraven?

De stad Ashdod, aan de kust van de Middellandse Zee, was een van de vijf Filistijnse stadstaten. Een heuvel in de stad wordt aangewezen als een mogelijke graf van de profeet Jona.

Givat Yonah, de Heuvel van Jona, rijst 53 meter boven zeeniveau te midden van het vlakke kustgebied. Op de 6e eeuwse Madaba-kaart in een Byzantijnse kerk in Madaba, Jordanië, staat de plaats van de Heuvel van Jona in het Grieks aangegeven als ‘Heilige Jona’. Volgens de over­levering werd Jona hier begraven. Volgens anderen is Jona in noordelijk Irak bij Mosul begraven. Dit grafmonument is helaas in 2014 verwoest door ISIS. Ook steden in Galilea, de Palestijnse Westbank en Libanon zeggen dat Jona daar begraven ligt.

De Heuvel van Jona geeft een prachtig panoramisch uitzicht over de stad en de omgeving. De heuvel is ook een prachtig park, vol met bomen, bankjes, historische monumenten en beeldhouwwerken. Dit mooie, serene gebied is perfect voor een picknick, of gewoon om even weg te gaan en te ontspannen van de drukte van de omringende stad.

Het gebied werd in Bijbelse tijden beheerst door de Filistijnse koning van Ashdod, zie Jozua 13:3 en 15:47. Pas veel later, in de tijd van de Eerste Tempel, slaagde koning Uzzia er in, de Filistijnen te verdrijven, en hij of een van zijn opvolgers bouwde er een vesting met één meter dikke muren op de strategisch gelegen heuvel (2 Kronieken 26:6). Deze zijn bij een proefopgraving van de Israel Antiquities Authority blootgelegd.

Givat Yonah is altijd als een strategische plaats beschouwd, omdat hij uitziet op de ankerplaats aan zee, de oude stad stad, en dichtbij de Via Maris, de oude Weg van de Zee, is gelegen. Tijdens de mandaatperiode onderkenden de Britten dit ook, en gebruikten de heuvel als waarnemingspost om de aankomst van illegale Joodse immigranten in Palestina te ontdekken.

De stichting van de stad en de haven
In de jaren vijftig bestond het grootste deel van het moderne Ashdod uit niet meer dan zandduinen. In 1954 gaf de toenmalige premier David Ben Goerion de opdracht aan Oved Ben Ami om een goede plaats te vinden voor de bouw van een grote diepwaterhaven. Hoewel Haifa en Eilat diepwaterhavens hadden, waren deze niet groot genoeg voor het toenemende import- en exportvolume.

In plaats van deze uit te breiden, besloot men een nieuwe haven te bouwen aan de zuidkust om het zuidelijke deel van het land te ontwikkelen, in plaats van alles geconcentreerd te houden in het centrum rond Tel Aviv.

Bovendien waren Israëls belangrijkste exportproducten in de jaren 1950 de Jaffa-sinaasappelen, die in Rehovot werden geteeld, kalium van de berg Sodom, en producten uit de Dode Zee zoals magnesium en broom. De haven van Haifa werd te ver geacht om dit op lange termijn haalbaar te maken, dus was iets dichterbij nodig.

De heuvel van Jona inspireerde Ben Ami op op de plaats van de desolate zandduinen de haven en de stad te bouwen. Midden jaren vijftig werd begonnen met de bouw van de haven, en van een nabijgelegen grote elektrische centrale, die de huizen in een groot gedeelte van Israël van stroom zou voorzien. Rond deze projecten werd Ashdod vanaf het begin gesticht als een geplande stad.

De eerste wijk van Ashdod werd gebouwd aan de voet van de heuvel en werd toepasselijk Givat Yonah (de Heuvel van Jona) genoemd. In 1956 gingen de eerste 22 gezinnen er wonen. De haven van Ashdod werd in 1965 voltooid, en vandaag komt 60 procent van alle goederen die Israël binnenkomen via deze haven binnen, naast de tienduizenden toeristen die via internationale cruiseschepen binnenkomen. Ashdod is momenteel de vijfde grootste stad van Israël. In onderstaande video kunt u er kort even rondkijken.

Bronnen: UwI, IsraelAndYou, AllAboutJerusalem
Afbeelding: De vermoedelijke begraafplaats van Jona inspireerden tot het plaatsen van beelden van Jona en de walvis. (Foto: Bukvoed – Creative Commons)