De bergvesting Masada is een van de populairste toeristische plaatsen van Israël, een symbool van moed in een tijd van verdrukking. Het is ook een van de plaatsen waar Israëlische militairen de eed van trouw aan de Staat zweren.
Het Masada Nationaal Park kreeg terecht een plaats op de UNESCO Wereld Erfgoed lijst als Joods erfgoed. Koning Herodes de Grote, een zetbaas van de Romeinen, liet op de zuidflank van het steile rotsplateau, in de Judese woestijn aan de zuidwestelijk kant van de Dode Zee, een versterkt paleis bouwen. Dat moest in de eerste plaats dienen als een veilig toevluchtsoord in geval van een opstand. Herodes liet een 4 meter hoge muur bouwen rondom het plateau, dat 400 tot 80 meter boven de omgeving uitstak.
Masada in dronevlucht bekeken
Joodse opstand tegen de Romeinen
De Joodse Romeinse geschiedschrijver Flavius Josefus beschreef in zijn dikke boekwerk het legendarische verhaal over een groep van bijna duizend Joden, behorende tot de sekte der Zeloten, die in het jaar 67 tijdens de Joodse opstand tegen de Romeinen de Herodiaanse vesting (metzada in het Hebreeuws) met een list wisten in te nemen. Daar troffen zijn voorraadschuren aan en de prachtige bouwwerken die koning Herodes had laten aanleggen: een paleis dat in drie terrassen langs de noordelijke wand van het rotsmassief was gebouwd. Langs de berghellingen waren geulen aangelegd, die regenwater naar meerdere cisternen leidden, voor de periode van droogte. Men kon zich de weelde van een Romeins badhuis met warmwatervoorziening veroorloven.
De Zeloten gingen er met weinig respect mee om: op de prachtige mozaïekvloeren van twee paleizen legden zij stookplaatsen aan. Deze stookplaatsen en mozaïeken zijn nog te zien, wanneer u Masada bezoekt.
Dat kan op twee manieren: met de kabelbaan (made in Switzerland) in enkele minuten, of lopend over het ‘slangenpad’ langs de berghelling, wat al gauw drie kwartier duurt. Wanneer het te warm is, wordt deze route afgesloten.
Flavius Silva, de gouverneur van Judea en commandant van het tiende legioen Fretensis, besloot in de winter van 73 op 74 de bergvesting aan te vallen. Vanaf de top zijn de omtrekken van de Romeinse kampementen aan de voet van de berg nog te zien. De Romeinen slaagden er in, de vesting te veroveren voor Joodse slaven een gigantische dam te laten opwerpen, en daarop een toren te plaatsen. Vervolgens schoten de Romeinen met stenen een gat in de muur.
Toen verdere verdediging niet meer mogelijk was, kozen de Zeloten vrijwillig voor de dood boven gevangenschap. Volgens Josefus, die in zijn geschiedschrijving wel eens overdreef, overleefden slechts een vrouw en vijf kinderen de belegering.
Er is echter weinig archeologisch bewijs van de gebeurtenissen. Er zijn potscherven gevonden met de namen van twaalf Joodse mannen, en 28 restanten van skeletten. Wat is er met de anderen gebeurd? Hebben slechts enkele opstandelingen zelfmoord gepleegd, of zijn de lichamen verwijderd? Of heeft Josephus de gebeurtenissen opgeklopt ter ere van het Romeinse Rijk? We weten het niet.
Munten en geschriften
Een expeditie, onderleiding van de Israëlische archeoloog en voormalig stafchef Yigael Yadin, heeft van 1963 tot 1965 opgravingen uitgevoerd. Daarbij werden 3800 munten gevonden, waaronder 53 zilveren sikkels, en enkele honderden beschreven potscherven.
Maar het belangwekkendst waren de fragmenten van twaalf verschillende handschriften, die verwantschap vertoonden met de befaamde Rode Zeerollen uit de omgeving van Qumran. Deze handschriften bevatten gedeeltelijk Bijbelteksten uit Genesis, Leviticus, Deuteronomium, Ezechiël en de Psalmen. Maar er was ook een stuk bij van het Boek der Jubileeën, een pseudepigrafisch geschrift, waarvan het Hebreeuwse origineel sinds lang verloren was geraakt. Een sensatie was de ontdekking van een gedeelte van de Wijsheid van Jesus Sirach, een geschrift dat onder de naam Ecclesiasticus behoort tot de deutero-kanonieke boeken van de Katholieke kerk. Dit manuscript is dus vele eeuwen ouder dan het uit de middeleeuwen daterende handschrift, dat in Kaïro werd gevonden.
Een bezoek aan het Masada Nationaal Park
Bronnen: Israel21c, Alfred Muller, prof. dr. M.A. Beek.
Zie ook: UNESCO beschrijving, An in-depth guided video-tour, 15 min
Wees de eerste die reageert op "Archeologie: Masada, feit, fictie of beide?"