Archeologie: Ramat Rachel, kibboetz op historisch terrein

Deze kibboetz vind je op een plaats waar je hem niet verwacht: in een enclave aan de zuidkant van Jeruzalem, omringd door enkele nieuwe wijken. Volgens archeologen was op deze plaats het Bijbelse Bet Hakerem.

In Bijbelse tijden was Bet Hakerem, gelegen op een 800 meter hoge heuvel halverwege het toen­malige Jeruzalem en Bethlehem, een kleine vesting of paleis en een belang­rijk admi­nis­tratief centrum. Volgens archeo­logen werd het rond 560 BCE om strategische reden gebouwd door koning Hizkia. Het wordt vermeld in Jeremia 6:1 en Nehemia 3:14.
De plaats wisselde vaak van eigenaar: Babyloniërs, Meden en Perzen (die de Joden uit Babel lieten terug­keren), Grieken onder Alexander de Grote, Makka­beën, Romeinen en Byzan­tijnen. In de zevende of achtste eeuw verloor de stad zijn betekenis als bestuurs­centrum en werd verlaten.

In 1926 stichtte een groep Joodse pioniers van de Gdud HaAvoda, een socialistische zionistische beweging, op deze plaats een kibboetz, met als doel in hun levens­onder­houd te voorzien door arbeid zoals steen­houwen, woning­bouw en transport. De kibboetz kreeg de naam Ramat Rachel, Heuvel van Rachel, naar het graf van Rachel in Bethlehem, dat vanuit de kibboetz te zien was.
In 1929 werd de kibboets verwoest door honderden rellende Arabieren. Na een jaar keerden de pioniers terug en werd de kibboets weer opgebouwd

Onafhankelijkheidsoorlog
Tijdens de Arabisch-Israëlische Oorlog van 1948 werd zwaar gevochten om Jeruzalem. De controle over de kibboetz was belangrijk, omdat deze heuvel in de weg stond tussen de Egyptenaren die vanuit het zuiden oprukten en de Jordaniërs die vanuit het oosten kwamen. Het grondgebied van de kibboetz wisselde tussen 21 en 24 mei 1948 zes keer van heerschappij, maar kwam uiteindelijk bij Israël. De kibboetz werd hierbij wederom verwoest.
Een volgende heuvel, Mar Alias, werd door de Jordaniërs veroverd, die er een versterking bouwden. Reden om de heuvel van Ramat Rachel te versterken met bunkers en loopgraven.
Tijdens de Zesdaagse Oorlog in 1967 werd de kibboetz aangevallen door Jordaanse artillerie, waardoor deze voor de derde keer werd vernield.

Archeologische vondsten
Sinds 1930 werden regelmatig archeologische opgra­vingen uitgevoerd, waarbij werd geconcludeerd dat de heuvel het Bijbels Bet Hakerem moest zijn.
Tijdens die opgravingen werden 164 handvatten van vaten gevonden met de inscriptie ‘LeMelech’, voor de koning. In de dagen van Hizkia werd in geheel Israël belasting in de vorm van olijfolie, graan, wijn en andere producten ingezameld in dergelijke vaten.

Het paleis van Bet Hakerem was in de 6e en 5e eeuw BCE uitgebreid tot een luxe paleis, omringd door een dubbele muur. Er werden elf proto-Ionische kapitelen aangetroffen,die kenmerkend zijn voor de tijd van de Judese monarchie. De Israëlische regering heeft die gekozen als ontwerp voor de huidige 5 shekel munt.

De kibboets Ramat Rachel en het archeologische park met opgravingen van Beth Hakerem.

Bronnen: Reisgids Nosson Shulman, Biblewalks.com, en.wikipedia.org, nl.wikipedia.nl
Foto: Proto Ionische kapitelen in de Ramat Rachel Archaeological Garden. (Wikimedia Commons)