Archeologie: Siebenberg huis bovenop Makkabees paleis

Toen Theo Siebenberg – een Belgische Jood – in 1970 een huis liet bouwen in de Joodse wijk van Jeruzalem, had hij niet verwacht, nog eens bovenop een opgraving en een echt archeologisch museum te zullen wonen. En toch gebeurde het.

Wie was Theo Siebenberg?
Theo Siebenberg werd in 1925 in Antwerpen geboren, groeide op in een zionistische omgeving en droomde ervan naar Jeruzalem te gaan.
Toen op 10 mei 1940 de Duitsers België binnenvielen, ontvluchtte hij met het gezin België, voor een toch die hen in bijna een jaar via Duinkerken, de Maginot-linie, Frankrijk, de Pyreneeën en Spanje naar Portugal bracht. Vandaar voeren zij met een boot, die Duitse konvooien moest ontwijken, naar de VS. Daar nam Theo deel aan demonstraties en fondswerving voor Israël.

Als Jood in de diaspora bleef Theo verlangen naar het realiseren van zijn droom om in Jeruzalem te wonen. In 1970 lieten Theo en Miriam een modern huis bouwen in de Joodse wijk van de Oude Stad van Jeruzalem.

Graven naar een brug met het verleden
Overal waar Theo liep zag hij een brug naar het verleden, en daar begon Theo zijn levenslange droom te vervullen om een directe verbinding te vinden tussen de Joden van nu en de Joden in de tijd van Koning David en Koning Salomo.

Theo had een voorgevoel dat hij onder zijn huis archeo­logische bewijzen zou vinden van de Joden die daar bijna 3000 jaar geleden leefden.
In de loop van 18 jaar opgraven zijn talloze historische artefacten gevonden en veranderde de plaats in een ondergronds museum. Dit vereiste wel de bouw van een enorme steunmuur met funderingspunten die elk 60 ton druk kunnen weerstaan, maar nu staat het huis veilig boven de opgravingen.

De opgravingen die in de loop van 18 jaar onder het huis van Siebenberg zijn uitgevoerd, hebben artefacten aan het licht gebracht uit drie verschillende perioden in de nationale geschiedenis van Israël, de Eerste Tempel­periode, de Tweede Tempel­periode en de Arabisch-Israëlische Oorlog van 1948.
De vroegste vondsten gaan terug tot bijna drieduizend jaar geleden, de dagen van Koning David en de Eerste Tempel­periode, zoals een grafkelder, maar de meeste gevonden artefacten stammen uit de tijd van de Tweede Tempelperiode.
Er zijn vijf belangrijke vondsten uit de Tweede Tempel­periode aangetroffen: een deel van een aquaduct, twee waterreservoirs, twee mikvahs ( rituele baden), Hasmoneese stenen, een kapiteel (deel van een pilaar) met zeven menora’s erin gebeiteld, en steunpilaren met as van de verwoesting van de Bovenstad op de 8e van de maand Elul, in het jaar 70.

Bij de opgraving van het Siebenberg huis vond men delen van het onderste aquaduct, dat water vervoerde van de Vijvers van Salomo, bij Hebron. In vogelvlucht was het 22 km, maar in werkelijkheid zigzagde het 67 km. Het had een helling van 70 meter, dus 1 op 1000, wat een zeer geleidelijke helling is. Het water werd naar de Joodse wijk geleid, recht onder het Siebenberg huis, en ging naar een plaats die de Azarah heette. De Azarah is de plaats waar driemaal per jaar officiële offers werden gebracht tijdens de Hoge Feest­dagen Soekkot, Pesach en Shavoeot. Nadat de offers waren gebracht, trok men de stop eruit en stroomde het water en reinigde het gebied van de Azarah.

Er zijn twee enorme waterreservoirs gevonden, evenals twee mikvahs (rituele baden), uit de Tweede Tempel­periode. Er zijn een paar pilaren gevonden, maar de belangrijkste daarvan was een kapiteel (deel van een pilaar), waarin zeven menora’s zijn gebeiteld.

Er werden ook stenen uit de Tweede Tempelperiode gevonden, die blijkbaar afkomstig waren van een deel van het Makkabese paleis dat daar stond. Ze zijn jaren later teruggeplaatst in het museum, zodat ze er konden staan als een gedenkteken voor het Makkabese paleis dat daar blijkbaar bijna 2000 jaar geleden stond.

‘Het gevoel van de continuïteit van de Joodse geschie­denis komt recht uit de kelder,’ vertelde Siebenberg. ‘Hier, op één plek, kun je de Joodse geschie­denis verticaal zien. Het is niet zoals kinderen meenemen naar een museum en hen pijlpunten laten zien met deze datum erop of potten met die datum. Het is allemaal hier. Hier waren we en hier zijn we’. Het museum opende officieel zijn deuren in 1987.

Bronnen: Wikipedia, United with Israel = IsraelCNN, Siebenberghouse.com, Thesiebenberghouse
Foto’s: commons.wikimedia.org, Siebenberghouse.com/about.