Christelijke gnostiek revisited

In het chassidisme bestaat de leer van de twee inclinaties; jetsér ra’ (kwade) en jetsér tov (goede). Het moet de strijd van de vleselijke mens verklaren. Lize Roest gebruikt in haar boek ‘Het goud uit de woestijn’ deze Joodse leer, zoals uitgewerkt in Moessar, om aan de hand van het leven van Mozes christelijke lessen voor persoonlijk leiderschap aan te leren. Hoe doet ze dat?

Boekanalyse
Roest is coördinator herstelprogramma bij gevangenenzorg Nederland en geeft trainingen over haar zonnekind en schaduwkind methode.

Na een voorwoord en een kort biografisch overzicht over Roest volgt een proloog op Mosjéh (Mozes) en een betoog over zijn vermeende leerschool. Daarna bespreekt Roest haar onderwerp in vijf hoofdstukken. Het langste hoofdstuk (H3) gaat over de innerlijke boekhouding. Afgesloten wordt met een nawoord, een dankwoord en een korte bronnenlijst.

Het boek geeft een praktische mix van voorbeelden uit Mosjéhs levensverhaal gevolgd door reflectie op persoonlijk leven van alle mensen en opdrachten. Ze komt ook met lessen van geleerden en bekende personen, waaronder Mohammed. In de lopende tekst komen opdrachten voor gericht aan de lezer, uitgelichte teksten, stiltemomenten en uitspraken uit diverse (niet)-Bijbelse literatuur. Bijbelteksten komen uit de NBV’21. Via QR-codes kunnen liederen worden beluisterd.

Parallel met Judaïsme
Roest heeft een theorie dat de mens een schaduwkant en een zonnekant heeft. Ze werd op de Joodse leer van Moessar gewezen en vond daarin een parallel met de leer van de twee inclinaties van het chassidische Jodendom. Hier lijkt ook een parallel te bestaan met de christelijke leer over de twee ingevingen, maar deze schrijft die toe aan de spirituele machten (de duivel of een goede engel). Dus komende van buiten de mens. In het Jodendom ligt de bron van de inclinaties, heel anders dan in de christenheid, in de mens zelf. Roest heeft dat laatste overgenomen.

Ze wil de lezer aanzetten tot zelfonderzoek naar het innerlijk en om ‘onderweg’ aantekeningen te maken. Het doel is vinden van een innerlijk balans op basis van zelfkennis. Die balans zou worden gevonden door leiderschap over het eigen innerlijk. Ze legt het initiatief daarvoor vooral bij de Heilige Geest. Dat is echter niet bepaald Joods, maar christelijk.

Positieve insteek
Volgens Roest is de mens goed geschapen en heeft het goddelijkheid ingeschapen, maar mensen raken misvormd door omstandigheden en door slechte beïnvloeding van de satan. Het schaduwkind van elk mens zou open staan voor het negatieve en moet op juiste wijze gecorrigeerd worden door het zonnekind dat open zou staan voor het positieve en God. Het gaat erom daar inzicht in te krijgen en dat ten goede te leren beheersen. Beiden menselijke kanten zouden door God gegeven zijn en normale eigenschappen.

Evaluatie
Dit is een esoterisch leerboek met tendensen van christelijke-gnostiek aan de hand van fictieve gesprekken van Mosjéh met God en zijn levensverhaal. In dit boek staan veel herhalingen.


Roest, L., Het goud in de woestijn. Het verhaal van Mozes als wegwijzer naar persoonlijk leiderschap. 2024. Ark Media, Leeuwarden, 197 pagina’s, € 21,99, ISBN: 9789033804137.