Is er een Messiaans-Joodse theologie?

De profetische uitspraak van Jeshua (Jezus) in Lucas 21:24 luidt: ‘…Jeruzalem zal vertrapt worden door de heidenen, tot de tijd van de heidenen voorbij is.’ Dit vers slaat feitelijk op onze tijd. Om de betekenis ervan in de context te kunnen plaatsen, moeten we de betekenis van het begrip ‘Joodse soevereiniteit’ nader bestuderen.

Fysieke en geestelijke soevereiniteit
Het is belangrijk om twee aspecten van de huidige Joodse soevereiniteit te onderzoeken, die op een unieke manier verband houden met elkaar. Eerste aspect: de wedergeboorte van de Joodse Staat. Tweede aspect: de nieuwe theologische perspectieven die daaruit zijn voortgekomen voor de Messias­belijdende Joden.

De soevereine Joodse Staat Israël geeft Messiaans-Joodse burgers de praktische en culturele mogelijkheid om de Bijbelse leer opnieuw vorm te geven. En die zal dus ook anders zijn dan de Bijbelse leer van de niet-Joodse kerken. De Messias­belijdende Joden moeten namelijk niet hun unieke roeping mislopen. Zij hebben nu de gelegenheid, ja zelfs de geestelijke verantwoordelijkheid, om hun theologische inzichten zelfstandig opnieuw vorm te geven.

Dat is een langdurig en geleidelijk proces, dat gelijke tred moet houden met de (her)ontdekking van Bijbelse inzichten aan de hand van Hebreeuwse perspectieven, zonder afhankelijk te zijn van de leerstellingen van de christelijke kerken. Tweeduizend jaar geleden begon de Messiaanse gemeente als een Joodse theologische soevereiniteit in Jeruzalem. Binnen die setting werden niet-Joodse gelovigen in Jeshua door hun Joodse broeders welkom geheten binnen de gemeente (Handelingen 15:1-30).

Juist in de turbulente, vernieuwende Israëlische samenleving van vandaag, met een grote Joodse meerderheid, mag de gemeenschap van Joods-Messiaanse gelovigen zich bevrijd weten van de superioriteit van de christelijke kerk.

Daarom kunnen moderne Messias belijdende Joden juist nu oorspronkelijke en tegelijk nieuwe theologische modellen introduceren. Zulke nieuwe inzichten zouden ook niet-Joodse gelovigen positief kunnen beïnvloeden en het wereldwijde lichaam van Jeshua kunnen versterken.

Een nieuw Joods-Messiaans exegetisch manifest heeft de potentie om de oude denkpatronen van de afgelopen tweeduizend jaar tegen het licht te houden en waar nodig te herzien. Het is geen geheim dat de meeste Messiaanse gelovigen tot op heden, klakkeloos niet-Joodse dogma’s en geloofsbelijdenissen hebben aangenomen.

De theologische uitdaging

De Messiaanse Joden in Israël voelen zich steeds vaker uitgedaagd om hun eigen theologische identiteit te ontdekken. Veel christenen uit verschillende denominaties en kerken ervaren dit als een bedreiging, en zien het als een nieuwe vorm van afscheiding. Tegelijk is er onder Messiaanse Joden een meerderheid die alles bij het oude wil laten. Zij houden liever vast aan de eeuwenoude geloofsbelijdenissen van de kerk.

De motivatie is daarbij niet altijd zo zuiver als het lijkt. Die oude kerken zijn immers ook goed voor financiële ondersteuning van de jonge Messiaanse beweging in Israël. En veel reizende Joods-Messiaanse sprekers worden ondersteund door de traditionele kerken, mits zij loyaal blijven aan de theologie van die kerken.

De vraag werpt zich dan ook op of Messiaanse Joden wel zo geïnteresseerd zijn in een eigen Messiaans-Joodse theologie, met het risico dat ze verketterd kunnen worden door de kerken die hen zoveel jaren hebben ondersteund?

Dit artikel van Gershon Nerel verscheen in het meinummer van het Israel Today Magazine.