Kennismaking met Fenicië

Een van Isra‘Els belangrijkste buurvolken waren de Feniciërs. Ze bewoonden de oostkust van de Middellandse zee tegen het Isra‘Elitische woongebied aan. Vadim Jigoulov beschreef de Feniciërs als de grootste zeemogendheid uit de oudheid. Hoe deed hij dat?

Fenicië (van het Griekse Poines – purper) was een gebied dat grotendeels het huidige Libanon, maar ook delen van de Syrische kust en het grootste deel van de noordelijke Isra‘Elitische kust besloeg. De inwoners legden zich toe op zeehandel en drongen daarom niet diep door in het achterland. Ze gebruikten wel de Beqa vallei voor landbouw en de cederbossen op het Libanongebergte. Over dit laatste worden ze genoemd in de Bijbel, want ze leverde cederhout aan Judese koningen, zoals Salomo. Ze werden aan de landzijde beschermt door de hoge anti-Libanon bergrug.

Boekanalyse
Jigoulov is docent aan academische instellingen in de Verenigde Staten van Amerika en specialist op de gebieden talen, religies, geschiedenis en archeologie van het Midden-Oosten. Hij schreef diverse boeken, maar zijn boek over de Feniciërs zou op dit moment het beste boek zijn in de Nederlandse taal.

Na een chronologisch overzicht en een proloog wordt het onderwerp in acht hoofdstukken verwerkt en afgesloten met een epiloog en een dankwoord. Bij de tekst zijn zwart-wit afbeeldingen/foto’s, waaronder landkaarten, gevoegd. Er is een aparte katern met kleurenfoto’s toegevoegd. Eindnoten (34 pagina’s) geven hoofdzakelijk broninformatie. Het boek is voorzien van een literatuurlijst, een illustratieverantwoording en een zoekregister.

Belangrijkste karakteristieken
In een boek van zo’n 200 pagina’s kan alleen maar de kern van het onderwerp worden beschreven; de geschiedenis, culturele eigenaardigheden, zoals kunst, munten en religie, en maritieme prestaties. Hij benadrukt dat de Feniciërs niet één volk waren, maar eerder een smeltkroes van culturen vertegenwoordigden die zich verdeelde over hun (onderling concurrerende en/of in een confederatie bestaande) stadstaten, zoals Byblos, Sidon en Tyrus.

Wat hen wel verenigde was dat ze de belangrijkste en succesvolste zeevaarders en handelaars waren in het Middellandse zeegebied. Ze hadden contacten met de belangrijkste wereldrijken, zoals Egypte en Assyrië, maar werden ook lange perioden door hun bezet. Langs de Middellandse zeekust stichtte ze, vooral in het eerste millennium BCE, diverse koloniën, waarvan Carthago het bekendst is.

De bekendste bijdrage die ze leverden is dat ze basis hebben gelegd voor het Westerse alfabet. Ze zouden een mythische status hebben. Dit wordt versterkt doordat er tot nu toe weinig geschreven bronnen van henzelf beschikbaar zijn. Wat over hen bekend is komt van wat anderen over hen schreven, zoals in de Bijbel, en dat blijkt niet altijd juist of waar te zijn.

Evaluatie
Dit is een interessant boek, maar er worden soms moeilijke (wetenschappelijke) woorden gebruikt en Jigoulov gaat er van uit dat de Tenach definitief vorm kreeg in de 6e-4e eeuw BCE of later. Historische Bijbelgegevens over Fenicië, die in een apart hoofdstuk worden besproken (H3), zouden daarom niet accuraat zijn.

Dit boek wordt aangeraden voor de geïnteresseerden.


Jigoulov, V.S., De Feniciërs. De grootste zeemogendheid uit de oudheid. 2022, Omniboek, Utrecht, 256 pagina’s, € 26,99, ISBN: 9789401918985.