Nieuwe christelijke maatschappijvisie

Veel mensen zijn ontevreden of boos op de overheden. Hebben christenen een constructieve verantwoordelijkheid daarvoor? Volgens Bjorn Lous reikt de christelijke leer bij uitstek wegen aan om de maatschappij te verbeteren, maar dat vraagt een nieuwe aanpak. Hij beschreef dat in ‘Ik ben de weg’. Waar gaat het over?

Lous behandelt maatschappijkritiek. Dat is opmerkelijk in een tijd waarin alle christelijke politieke partijen deel hebben aan de Nederlandse regering. Lous heeft kritiek daarop en ook op andere christelijke leiders en maatschappelijke organisaties, zoals de Evangelische Omroep (EO). Maar hoe kan het dan beter of anders?

Hij is opgegroeid in een christelijk gezin in seculier Brabant. Hij was een aantal jaren actief bij Perspectief, is tegenwoordig bestuurslid van de Jules Isaac Stichting en promoveerde onlangs op het onderwerp: de relatie tussen inkomensongelijkheid en geluk.

Boekanalyse
Na een Voorwoord volgen 17 hoofdstukken, verdeelt over drie delen met daartussen intermezzo’s, waarin hij zijn maatschappijvisie uitwerkt. Daarna volgt een Nawoord en Dankbetuigingen. Hij besteedt de meeste aandacht aan de verwording van het Evangelie tot Theologie, het vaststellen van de centrale Bijbelboodschap zonder Vervangingtheorie en aan gerechtigheid & geweld. Voetnoten geven achtergrondinfo. Bijbelcitaten komen grotendeels uit de Nieuwe Bijbelvertaling (NBV), tenzij anders aangegeven.

In vier appendices gaat hij dieper in op christelijke stromingen en radicale hervormers, voor- en nadelen van de traditioneel Joodse Bijbelinterpretatie, zonde in de Tenach (Oude Testament) en de Bijbeluitlegprincipes van rabbijn Hilleel. Het boek sluit af met een Literatuurlijst en een register met Bijbelcitaten per hoofdstuk (niet per pagina).

Doodgelopen christenheid
Lous analyseert een verwatering van de traditionele christenheid. Het zou vanaf de vierde eeuw op een zijspoor terecht zijn gekomen, zoals door formalisme en christocentrisme. Los van de Joodse wortels zijn geraakt (Vervangingstheorie). Hierdoor zou het geen antwoord meer hebben tegen secularisatie. De christelijke traditie zou verstikkend werken.

Maatschappelijk betrokken christendom
Lous richt zich op de oorsprongen van het christelijke geloof en de waarde ervan voor hedendaagse sociale vragen. Hij komt met een uitgebreide herinterpretatie van de Bijbel en de hoofdzaken van het geloof en wil vandaar uit een positieve bijdrage leveren aan maatschappijverbetering in samenwerking met antikapitalistische, pacifistische seculieren (activistisch politiek pluralisme).

Evaluatie
Lous doet, hoewel geen Theoloog, allerlei (geloofs)beweringen en aanzetten gebaseerd op vermoedens en meningen, die niet altijd onjuist zijn. Zo roept hij alle gelovigen (Jood en niet-Jood) op om de Torah (voorwaarden van Gods Verbond) als levensleidraad te gebruiken, maar zwakt dit later af door te stellen dat niet-Joden geen verplichting zouden hebben heel de Torah te houden (alleen Noachidische bepalingen).

Ook interpreteert hij de Torah hoofdzakelijk collectief en in algemene (niet-letterlijke) of allegoriserende zin. Hij lijkt beïnvloed door de traditie van het Liberale (Verlichte) Jodendom (Kinzer); progressieve mens met vrije wil is goed, maar diens omgeving kan die corrumperen. Zulke overtuigingen zijn amper te combineren met de Bijbel. Soms worden lange Bijbelteksten geciteerd. Het is onbegrijpelijk dat dit ‘dikke’ boek geen zoekregister heeft.


Lous, B., Ik ben de Weg. 2019, Scholten, Zwolle, 641 pagina’s, € 18,95, ISBN: 9789492959690.