Nomadische Edomieten uit de Bijbelse tijd waren eigenlijk “hightech ingenieurs”

Foto: Levi Zoutendijk

Een nieuwe internationale studie van kopermijnbouwtechnologie in de Arava-vallei heft lang gevestigde vooroordelen op tegen de nomadische Edomieten uit de Bijbel en verandert ze van eenvoudige stamleden in “hightech ingenieurs” uit een “koper vallei”uit de 11e eeuw voor Chr.

In het zojuist gepubliceerde PLOS One- artikel, “Oude technologie en onderbroken verandering: de opkomst van het Edomite Kingdom in de Southern Levant,” door een team van wetenschappers onder leiding van prof. Erez Ben-Yosef van de Central Timna Valley Project aan de Universiteit van Tel Aviv en Prof. Tom Levy van het Edom Lowlands Regional Archaeology Project, illustreert hoe het verreikende Edomite-mijnennetwerk een enorme technologische sprong maakte in de late 10e eeuw v.Chr.

Opgravingen van oude kopermijnen als onderdeel van het Central Timna Valley Project van de Universiteit van Tel Aviv. (E. Ben-Yosef en het Central Timna Valley Project)

De onderzoekers bestudeerden honderden stukken slak, of bijproducten van het smelten van koper, uit zo’n 500 jaar activiteit in oude kopermijnen. De monsters werden voornamelijk genomen uit het Timna-mijnencomplex in het zuiden van Israël – mogelijk de locatie van de legendarische mijnen van koning Solomon – en Faynan, ten noorden van Timna in de Arava-vallei van Jordanië.

Volgens het artikel werden “slakken meestal afgezet in terpen gemengd met ander metallurgisch puin; deze vormen een uniek, quasi-continu record van de smeltactiviteiten.” De onderzoekers merkten op dat smeltvaardigheden en efficiëntiemethoden een geleidelijke technologische ontwikkeling vertoonden van de 13e tot 10e eeuw v.Chr. Aan het einde van de 10e eeuw v.Chr. Zagen onderzoekers ineens echter “een door “keuzevrijheid van mensen veroorzaakte onderbroken ‘sprong’ in technologie”.

Deze technologische sprong markeert de opkomst van het Bijbelse Edom en helpt een lastig vers in Genesis op te lossen, volgens een persbericht van de Universiteit van Tel Aviv. De wortels van het Edomitische koninkrijk komen overeen met een vers uit Genesis 36:31, waarin een vroeg, vóór de 10e eeuw v.Chr Edomiet koninkrijk wordt beschreven: “… de koningen die in Edom regeerden voordat een Israëlische koning regeerde.”

De opgravingssite van de Timna-vallei (Erez Ben-Yosef, Universiteit van Tel Aviv)

Edomieten zijn te vinden in vele Bijbelse passages en een traditionele joodse lezing beschouwt hen als “neven” van de Israëlieten door hun voorouder Esau, de broer van Jacob. De beroemdste van de oude Edomitische kopermijnen, Timna, ontleent zijn naam aan Genesis 36 waarin de clans van Esau worden vermeld.

Wie nu precies de plotselinge technologische boom van de Edomieten in de 10e eeuw v.Chr. een kick-start gaf, wordt in het artikel beschreven: de naburige Egyptenaren, die op de Timna-mijn hadden vertrouwd omdat deze de dichtst bijzijnde bron voor kostbaar koper was.

Prof. Ben-Yosef. Foto Universiteit van Tel Aviv

“We hebben een plotselinge standaardisatie van de slakken aangetoond in de tweede helft van de 10e eeuw voor Christus, van de Faynan-locaties in Jordanië tot de Timna-locaties in Israël, een uitgestrekt gebied van ongeveer 2.000 vierkante kilometer, dat plaatsvond net toen de Egyptenaren de regio binnenkwamen , ”Zegt Ben-Yosef in een persbericht. “De efficiëntie van de koperindustrie in de regio nam toe. De Edomieten ontwikkelden precieze werkprotocollen waarmee ze een zeer grote hoeveelheid koper met minimale energie konden produceren. ”

Waarom hebben de Egyptenaren een Edomite-technologische boom op gang gebracht?

De invasie van de Egyptenaren in het Heilige Land in de tweede helft van de 10e eeuw v.Chr. is een beroemde gebeurtenis die wordt beschreven in de Hebreeuwse Bijbel, legde Ben-Yosef woensdag uit in gesprek met The Times of Israel.

Zoals in het boek van koningen en kronieken wordt verteld, plunderde de Egyptische farao Shishak Jeruzalem en nam alle schat uit de tempel “vijf jaar na de dood van koning Salomo”, blijkbaar in reactie op vijandige incidenten aan de oostgrens van Egypte.

Slakken en houtskoolmonsters verzamelen van ‘Slaves’ Hill, ‘Timna Valley, Israël. De fijne lagen van technologisch afval – goed gedateerd door radiokoolstof – bieden een gedetailleerd verslag van technologische veranderingen in bijbelse Edom, volgens archeoloog Erez Ben-Yosef. (E. Ben-Yosef en het Central Timna Valley Project)

“Het was erg traumatisch voor Jeruzalem,” zei Ben-Yosef, die eraan toe voegde dat er niet in de Bijbel beschreven documentatie van deze invasie is , namelijk van de Egyptenaren zelf. De Bijbelse Shishak is geïdentificeerd als Farao Shoshenq I en de Bubastite Portal-reliëf ontdekt in Karnak beschrijft deze verovering, zei hij.

“Gebaseerd op het verschijnen van namen uit de Negev-regio in de beschrijving van deze gebeurtenis in Egypte (topografische lijst bij de Tempel van Amun in Karnak) is gesuggereerd dat een van de bestemmingen van de campagne van Shoshenq I de Wadi Arabah en zijn koper was industrie ‘, beschrijft het artikel in PLOS One. “Deze hypothese werd onlangs versterkt door de toevallige ontdekking van een zeldzame scarabee met de troonnaam Sheshonq I in Faynan.”

Misschien zijn de Egyptenaren toch niet gekomen om te overwinnen, zei Ben-Yosef. Een verzwakt imperium tegen die tijd: “Egypte heeft niet vernietigd, maar het was een katalysator voor technische verbetering.”

“Ze waren daar, niet om schade aan te richten, maar om ervoor te zorgen dat ze koper kregen. Ze vertrouwden op geïmporteerd koper en dit waren de actiefste mijnen in deze regio ”, zei hij.

Een tastbaar voorbeeld van de aanhoudende invloed van de Egyptenaren is de nieuwe plotselinge opkomst van kamelen in Israël na de Egyptische invasie in een land waar alleen ezels voor transport waren geweest. Ben-Yosef noemde de Egyptische kamelen de “beste vrachtwagens om op die dag spullen in de woestijn te vervoeren.”

Maar vanwege de verzwakte staat van het koninkrijk, stelde Ben-Yosef dat Egypte geen mankracht kon of wilde besteden aan het beheersen van het mijnbouwnetwerk.

“De Egyptenaren zorgden er niet alleen voor dat ze het koper via handelscontracten zouden krijgen en ook de industrie zouden verbeteren. Als een super regionale macht hebben ze misschien technische kennis van andere plaatsen gehad en wat technische tips gegeven aan de R & D-teams van de Edomieten, ”zei Ben-Yosef.

Zo ‘simpel’ als Genghis Khan

De aanhoudende vooringenomenheid van de “eenvoudige” Edomiet tent-woning is een misvatting geworteld in Bijbelse studies, zei Ben-Yosef. Het stereotype is echter net zo belachelijk als zeggen dat Genghis Khan, heerser van een enorm rijk, ‘slechts’ een nomade was, lachte hij. De Edomieten beheersten een netwerk van kopermijnen, waarvan het koper naar het buitenland werd geëxporteerd naar Griekenland, en waarschijnlijk ook Damascus (onderzoek daarnaar loopt nog).

Vanwege een rimpelingseffect van flux in de machtsdynamiek van de 12e eeuw v.Chr Levant, waren de belangrijkste rijken aan het afbrokkelen en hervormen, wat betekent dat “lokale stammen macht hadden kunnen verzamelen op een manier die ze voorheen niet konden.”

“Door het bestuderen van de technologie zelf konden we iets over deze mensen weten,” zei Ben-Yosef. “Nu weten we dat ze een complexe sociale organisatie hadden – goed georganiseerd en gecentraliseerd onder één leiderschap. Een complex sociaal politiek systeem ontstond in de regio in de 11e eeuw, “zei hij.

Net als de oude Israëlieten vestigde het Edomitische volk zich in verschillende perioden in de geschiedenis in het Heilige Land. Hun koninkrijk werd verwoest door de Babyloniërs rond de 6e eeuw v.Chr. Tegen het Perzische tijdperk vestigden ze zich in de zuidelijke heuvels van Judea. In de Hellenistische periode werden ze door de Grieken Idumeërs genoemd na de verovering van Alexander de Grote. Ze assimileerden uiteindelijk en werden Joden.

Fragmenten van geverfd wollen textiel met rode en blauwe strepen gevonden in de Timna-vallei van Israël (Clara Amit, met dank aan de Israel Antiquities Authority)

Andere aspecten van onderzoek waren zeldzaam, kleurrijk geverfd textiel, waaruit bleek dat er een eliteklasse in de mijnen was. ““ We vonden eenvoudig geweven, uitgebreid gedecoreerde stoffen die werden gedragen door het bovenste deel van hun gelaagde samenleving. Luxe stof sierde de zeer bekwame, zeer gerespecteerde ambachtslieden die de koperen ovens beheren. Ze waren verantwoordelijk voor het smelten van koper, wat een zeer gecompliceerd proces was, ”zei Ben-Yosef over de publicatie van het textiel in 2016 .

“Deze mensen waren inderdaad nomadisch of semi-nomadisch. Ze hadden geen stenen paleizen of ommuurde steden, maar ze hebben wel iets dat niet kan worden uitgelegd als ‘Bedouin in de woestijn’. Ze waren duidelijk goed georganiseerd en hadden een grote geopolitieke impact, “zei Ben-Yosef.

– – – – –

Bronvermelding
Datum:         19-09-2019
Auteur:         Joop Soesan
Beeld:           Wiki Commons
Website:       www.joods.nl

– – – – –

Wees de eerste die reageert op "Nomadische Edomieten uit de Bijbelse tijd waren eigenlijk “hightech ingenieurs”"

Geef een reactie