De Bijbel is meer dan een geestelijk boek voor ons geestelijk welzijn en een reisgids naar de hemel. Het is ook een boek vol wijsheid voor het leven van alledag, voor de omgang met elkaar, en voor het voedsel dat we het beste kunnen eten.
De Bijbelgedeelten voor de komende Shabbat Tsav צו (beveel) zijn:
✡ Torahlezing: Leviticus 6:8 – 8:36,
✡ Profetenlezing: Jeremia 7:21 – 8:3 en 9:23-24,
✡ Brit Chadashah, Nieuwe Testament: Hebreeën 9:11-28.
In verband met het thema wijken we daarvan af
Een gedeelte uit de Torahlezing
De HEERE sprak tot Mozes: Spreek tot de Israëlieten en zeg: U mag totaal geen vet eten van een rund, een schaap of een geit. Het vet van een dood dier of het vet van een verscheurd dier mag voor allerlei werk gebruikt worden, maar u mag het beslist niet eten. Voorzeker, al wie het vet eet van het stuk vee waarvan men de HEERE een vuuroffer aanbiedt, de persoon die dit gegeten heeft, moet van zijn volksgenoten worden afgesneden.
Ook mag u in al uw woongebieden totaal geen bloed eten, niet van vogels en ook niet van vee. Iedere persoon die ook maar iets van bloed eet, die persoon moet van zijn volksgenoten worden afgesneden.
Leviticus 7:22-27 (HSV).
Is de Bijbel een geestelijk boek dat alleen voor ons geestelijk welzijn is geschreven? Kennelijk niet. God gaf ons in zijn Woord ook heel veel praktische regels voor het dagelijks leven als volksgemeenschap en als persoon. Denk aan de Tien Geboden, die de basis vormen voor elke gezonde samenleving.
In deze hoofdstukken van Leviticus lijken de regels voor de offerdienst, die betrekking heeft op de relatie met God, door elkaar te lopen met de spijswetten. Bij ieder dieroffer lees je ‘Men moet het bloed ervan rondom op het altaar sprenkelen. Daarvan moet men al zijn vet aanbieden, de staart en het vet dat de ingewanden bedekt; en (ook) de beide nieren met het vet dat eraan vastzit, tegen de lendenen aan, en het net over de lever, dat men met de nieren moet verwijderen. De priester moet die vervolgens op het altaar in rook laten opgaan als een vuuroffer voor de HEERE.’
In zijn boek ‘Moderne wetenschap in de Bijbel’ (Gideon, ISBN 978 90 6067 901 2) geeft drs. Ben Hobrink een goede uitleg van beide verboden:
Bloed heeft een religieuze betekenis, als zetel van het leven, de ziel, de levenskracht. Daarom speelt het een centrale plaats in de offerdienst. Het bewust drinken van bloed kan dan een occulte betekenis krijgen. Denk ook aan de uitdrukking ‘Ik kan zijn bloed wel drinken’.
Daarnaast kan bloed onder onhygiënische omstandigheden veel en allerlei ziektekiemen bevatten, die zich vooral in een warm klimaat razendsnel kunnen ontwikkelen tot hoeveelheden die bij consumptie levensgevaarlijk zijn.
Dierlijk vet mag dan in de oudheid als gezond worden beschouwd, en een teken van overvloed, toch heeft God dit losse vet verboden. En de boeken over dieëten en hart- en vaatziekten geven Hem gelijk. Dierlijk vet bestaat uit verzadigde vetzuren, die hart- en vaatziekten bevorderen. Bovendien worden in dierlijk vet afvalstoffen en gifstoffen zoals bestrijdingsmiddelen en antibiotica opgeslagen, stoffen die we niet in ons lichaam willen hebben.
Een gedeelte uit de Profetenlezing
Zij versloegen op die dag de Filistijnen van Michmas tot Ajalon; maar het volk was volledig uitgeput. Toen vielen de manschappen aan op de buit. Zij namen schapen, runderen en kalveren, en slachtten die op de grond. En het volk at ze met het bloed er nog in. Men vertelde Saul: Zie, het volk zondigt tegen de HEERE door vlees te eten met het bloed er nog in. Toen zei hij: U hebt trouweloos gehandeld; rol nu een grote steen naar mij toe.
Verder zei Saul: Verspreid u onder het volk en zeg tegen hen: Laat ieder zijn rund en ieder zijn schaap bij mij brengen. Slacht hier en eet, maar zondig niet tegen de HEERE door vlees met het bloed er nog in te eten. Toen bracht ieder van heel het volk die nacht zijn rund met zich mee en slachtte het daar.
Toen bouwde Saul een altaar voor de HEERE; dit was het eerste altaar dat hij voor de HEERE bouwde.
1 Samuel 14:31-35 (HSV)
Na een gevecht met de Filistijnen, de eeuwige vijanden van Israël, waren de mannen uitgeput en hongerig, en zij slachtten dieren zonder die te laten leegbloeden. Koning Saul komt in actie, en laat een grote steen neerzetten waarop de dieren geslacht kunnen worden volgens de richtlijnen van Mozes.
Gedeelten uit het Nieuwe Testament
En enigen die uit Judea gekomen waren, leerden de broeders: Als u niet besneden wordt volgens het gebruik van Mozes, kunt u niet zalig worden. Toen er dan van de kant van Paulus en Barnabas een niet geringe tegenstand en woordenstrijd tegen hen ontstond, bepaalden zij dat Paulus en Barnabas en enkele anderen uit hen in verband met dit geschilpunt naar de apostelen en ouderlingen in Jeruzalem zouden gaan. Nadat zij dan door de gemeente uitgeleide gedaan waren, reisden zij door Fenicië en Samaria en vertelden over de bekering van de heidenen, en zij bezorgden al de broeders grote blijdschap.
En zij schreven door hun dienst het volgende: De apostelen, de ouderlingen en de broeders groeten de broeders uit de heidenen die in Antiochië, Syrië en Cilicië zijn.
Wij hebben gehoord dat sommigen die bij ons vandaan zijn gekomen, u met woorden in verwarring hebben gebracht en uw zielen hebben verontrust door te zeggen dat u besneden moet worden en de wet moet onderhouden. Wij hadden hun daar geen opdracht toe gegeven. Daarom heeft het ons, nadat wij het eens geworden waren, goedgedacht enige mannen te kiezen en naar u toe te sturen met onze geliefden, Barnabas en Paulus, mensen die hun leven overhebben voor de Naam van onze Heere Jezus Christus. Daarom hebben wij Judas en Silas gestuurd, die hetzelfde ook mondeling zullen meedelen.
Want het heeft de Heilige Geest en ons goedgedacht u verder geen last op te leggen dan deze noodzakelijke dingen: dat u zich onthoudt van afgodenoffers, van bloed, van het verstikte en van hoererij. Als u zich ver van deze dingen houdt, zult u juist handelen. Vaarwel.
Handelingen 15: 1-3 en 23-29 (HSV).
Een eeuwig twistpunt, ook nu nog: moeten de gelovigen uit de volken alle wetten van Mozes houden om toegelaten te worden tot de christelijke gemeente? Dan vergadert het Eerste Jeruzalems Concilie en neemt een besluit: afgodenoffers, bloed, het verstikte en hoererij zijn verboden. De rest leren zij later wel, want de prediking van Mozes wordt elke shabbat in de synagogen voorgelezen.
Over Bijbelse bepalingen, zoals over voedsel, kunnen tegenwoordig allerlei verbanden worden vermoed over hygiene en gezondheid, maar dat zijn allemaal bijzaken. Dat zij die deze bepalingen navolgen ‘gezonder’ zouden zijn komt van Godswege. Doordat Hij gehoorzaamheid, vanuit de intentie om Hem daarmee te eren en als uitdrukking van liefde voor Hem, zegent.
De woorden/begrippen ‘hygiene’ en ‘gezondheid’ komen niet zomaar nergens voor in de Tenach.
Wie deze bepalingen echter om andere redenen dan de juiste (de Godsdienstige) navolgt, om bijvoorbeeld gezonder en/of langer te leven, slaat de plank volledig mis. Dat zou immers misbruik zijn van de Bijbelse bepalingen. In de Bijbel staat dat mensen die een slaatje willen slaan uit Gods bepalingen juist Hem als Tegenstander zullen ontmoeten. Het is echter vreselijk om in de Handen van de Levende God te vallen!