Sjawoe‘ot overdenking: hoe is Pinksteren vervuld?

In verband met Sjawoe‘ot deze week geen wekelijkse parasjah, maar een artikel over de vervulling ervan door het Nieuwe Verbond.

Pinksteren markeert de ‘vijftigste’ (dag); in Bijbelse zin staat dat voor een voleindigingsmoment. In dit geval van een periode van zeven getelde (Lv 23:15) weken (sjawoe‘ot) sinds Pésach. Vandaar de naam ‘Wekenfeest’. Het beëindigt de Pésachperiode (de tijd van het gedenken de verlossing van Gods volk).

Bijbelse Wekenfeest
Centraal op het Wekenfeest, dat God opdroeg aan de Isra‘Eliem in de Sinaïwoestijn, was het brengen van de eerste opbrengst van de oogst. Deze dag valt altijd op de 6de van de derde Bijbelse maand. Dit was het eerste nieuwe spijsoffer sinds de eerstelingen (bikoeriem) die gebracht waren tijdens het Pésachfeest.

Is het Wekenfeest dan ook een oogstfeest? Geen van de Bijbelse feesten zijn ‘oogstfeesten’, want blijdschap om vruchtbaarheid en levenskracht is typisch heidens. In de Bijbel staat duidelijk dat Gods Schepping (geestelijk) wordt gecorrumpeerd. De reden om juist geen ‘oogstfeesten’ in te stellen. Het brengen van het spijsoffer op het Pinksterfeest was op de eerste plaats gehoorzaamheid aan Gods Verbondsvoorwaarden. Ze drukten ermee hun waardering uit voor Gods zegen over de gewassen die ze plantte en verzorgden. Door een deel van de opbrengst van hun oogst aan God te wijden werd daarmee ook de rest van de hun oogst godsdienstig aan God gewijd. Het spijsoffer is dus direct te vergelijken met het dankgebed dat veel gelovigen nog uitspreken voordat ze iets eten. Dat laatste is een individueel dankgebed, maar het spijsoffer op het Wekenfeest dat in de Tempel werd gebracht begeleidde het collectieve dankgebed van Gods volk.

Maar het Wekenfeest staat voor meer. Het sluit ook officieel de gedenkperiode van Pésach af. Daarom moest er bij het spijsoffer ook dieroffers worden gebracht.

Pinksteren sinds het Nieuwe Verbond (NV)
Na het sluiten van het NV volgde op Pinksteren de uitstorting van de Heilige Geest op de twaalf apostelen die in Jeruzalem waren samengekomen voor het Wekenfeest. Met het ontvangen van Gods Geest zou het gevolg van de kruisdood van de Here Jezus inwendig uitwerken in de gelovigen, waardoor zij volledig deel krijgen aan het ‘volbrachte werk’. Maar dat niet alleen. De gelovigen kregen daarmee ook deel aan de gaven die God wilde schenken aan Zijn volk door de Tempeldienst van de Here Jezus in de hemel. Ze zouden daardoor dus volledig voorzien kunnen zijn.

Joodse Sjawoe’ot
In het Judaïsme staat, volgens rabbinale bepaling, Sjawoe‘ot voor het sluiten van het Verbond op de berg Horeb in de Sinaïwoestijn en zij leggen het accent op het ontvangen van de Verbondsvoorwaarden (de Torah van Mozes). Daarnaast wordt het brengen van de opbrengst van de eerste grote voorjaarsoogst opgevat in het kader van een oogstfeest. In die zin worden ook vier vruchten (de Loelav (palmbundel)) voor Gods Aangezicht bewogen.

Heeft de Here Jezus het Wekenfeest vervuld?
De Here Jezus werd na Zijn opwekking tien dagen voor het Wekenfeest teruggeroepen naar de hemel. Dat is niet toevallig, want zo ‘belemmerde’ Zijn hemelvaart de gelovigen niet in het houden van het Pinksterfeest. Maar als Hij niet meer op aarde was, hoe kan Hij dan dit feest vervuld hebben?

Als er al een vervulling is, dan kan die slechts indirect zijn geweest. Net zoals Pésach. De Here Jezus onderging de vervulling van Pésach gewillig. Zijn gehoorzaamheid was de vervulling. Zijn ultieme gehoorzaamheid was het geven van Zijn Leven als een losprijs (godsdienstige doodstraf) om te verlossen van de macht van satan. Dat is echter geen ‘werk’ in Bijbelse/Torah zin (Rm 3:21). Zijn werken in die zin hielden op zodra Hij gevangen genomen was en beroofd werd van bewegingsvrijheid. Ook zweeg Hij de meeste tijd tijdens Zijn gevangenschap. Het belangrijkste ‘werk’ dat nog aan Hem kan worden toegeschreven is de voortzetting van wat Hij had gedaan vanaf het begin van Zijn werk als Bijbelleraar: het luid en duidelijk maken dat God Hem zond om het Pésach te vervullen.

Wat voor de vervulling van Pésach geldt, is ook van toepassing op het Wekenfeest. Het was een daad van God, de Vader. Die vervulling kwam toen Hij de Heilige Geest zond.

De vervulling van het Wekenfeest had nog een andere belangrijke reden. Er blijkt een verband tussen het werk van de Here Jezus op aarde en de uitstorting van de Heilige Geest. Gods Geest zet het werk van verkondiging van Gods woord voort.

Wat is ervan vervuld?
Net zoals de vervulling van Pésach is de vervulling van het Wekenfeest een herbevestiging dat deze Bijbelse feesten nog steeds gevierd moeten worden, ondanks dat de verwoesting van de Tempel en de verstrooiing van Israël het collectieve (offer) aspect ervan tijdelijk uitstellen. Het betekent ook dat Pésach nog steeds op de eerste plaats staat. Daarmee evenzo het Wekenfeest. Maar er komt dus nog een volledige vervulling van de feesten.

Maar de NV-vervulling voegt ook nieuwe elementen toe. Zo staat Wekenfeest/Pinksteren in het Nieuwe Verbond voor het besef dat vanaf die dag Gods wil vrij van de zondemacht gedaan kan worden door Zijn volk (dat op dit moment vooral uit niet-Joden bestaat) en dat de mogelijkheid is geschonken om daaruit verder te groeien naar volmaaktheid in het uitleven van Gods Verbond.

Zolang God Pasen en Pinksteren in stand houdt blijft er dus reden de verlossing uit de slavernij te gedenken en vanuit die verlossing God te eren en dienen.

Wat is onjuist aan de vieringen?
In het Judaïsme wordt het Wekenfeest onterecht als een oogstfeest gevierd. Er is ook geen verband met de Verbondssluiting op Horeb. Dat laatste verband is ongepast, omdat Pésach juist ‘los’ staat van Gods Verbond. God verlost Zijn volk niet op voorwaarde van het Mozaïsche Verbond, maar op voorwaarde van Zijn Verbond met de aartsvaderen (Gn 15:14, 18). Dat verband is ook onjuist, omdat de Isra‘Eliem pas meer dan zestig dagen na Pésach bij Horeb aankwamen (Ex 19:1). Het Wekenfeest werd ook pas na de Verbondssluiting ingesteld (Ex 23:16).

Christenen brengen Pinksteren volledig in verband met de uitstorting van de Heilige Geest, Die zij Trinitarisch als de Geest van de Here Jezus zien. Ook dat is ongepast en onjuist.
Ongepast, omdat dit afleidt van God, de Vader, Die zowel het Pésach als Sjawoe‘ot heeft vervuld.
Onjuist, omdat de Heilige Geest niet gecommandeerd kan worden door de Here Jezus, maar alleen door God, de Vader.

Wat is het verband met het Messiasambt?
Als de Messias eindelijk komt zal Hij Pasen en Pinksteren niet opheffen, want dat staat niet in de Bijbel, maar zal Hij een verdere vervulling ervan brengen? In elk geval zal Gods volk de Bijbelse feesten gehoorzaam onderhouden. De Messias zal ook Israël herstellen, waardoor de feesten weer hun collectieve aspect terugkrijgen met de herinvoering van de Tempeldienst in Jeruzalem.

Volgende week gaan we verder met sidra‘ Naso‘.

Bijbelleraar Marco van Putten is gespecialiseerd in Judaïca en de rabbijnse wereld; in de wekelijkse Parasjah prikkelt hij gelovigen na te denken over de Hebreeuwse wortels van het geloof.