Zesdaagse oorlog: een klein volk tegenover een overmacht aan vijanden

‘De Klaagmuur is van ons’ riep legerrabbijn Shlomo Goren enthousiast terwijl hij een kleine Thorarol omhooghield en op de Sjofar blies. ‘Van nu af aan zullen we haar nooit meer opgeven!’

Door Franklin ter Horst

Op 7 juni 1967 was Jeruzalem weer de ongedeelde stad van het aloude thuisland. 182 Israëlische soldaten verloren hun leven bij de bloedige slag om Jeruzalem. Vandaag kan iedereen de stad bezoeken, maakt niet uit welke religie, iedereen is welkom.

Het verloop van de oorlog is legendarisch, want het zich in minderheid bevindende Israël boekte op alle fronten overwinningen en dat nog wel binnen enkele dagen. De Egyptische grondstrijdkrachten in de Sinaï bestond uit 100.000 troepen en 1000 tanks, aangevuld met stukken artilleriegeschut. Na het vernietigen van de Egyptische luchtmacht rukten Israëlische grondtroepen met steun van parachutisten op naar de Egyptische stellingen in de Sinaï. Op 6 juni veroverden Israëlische parachutisten de kuststrook bij Aharm el-Sheik, waar de Egyptenaren de zeestraat geblokkeerd hadden. De Egyptische troepen waren overrompeld en ontvingen tegenstrijdige orders van hun superieuren. Terwijl ze de ene na de andere nederlaag voor hun kiezen kregen, verkondigde Egypte nog “op weg naar Tel Aviv” te zijn. In de avond van 6 juni gaf Nasser zijn troepen het bevel tot terugtrekking. Israëlische tankdivisies (waaronder die van Ariel Sharon) slaagden er deels in de terugtrekkende Egyptische troepen de pas af te snijden en namen duizenden krijgsgevangenen.

Op 8 juni bereikten de Israëlische troepen de oever van het strategisch belangrijke Suezkanaal. Op de avond van 8 juni accepteerde Nasser een staakt-het-vuren, maar toen had Israël al de hele Sinaï veroverd. Op de avond van 5 juni vernietigde Israël twee derde van de Syrische luchtmacht en dwong de resterende luchtvloot zich terug te trekken op ver weg gelegen bases, zodat die geen rol meer zou spelen gedurende het vervolg van de oorlog. Hierop liet Israël een vliegtuig boven Damascus vliegen, en waarschuwde Syrië niet opnieuw Israël aan te vallen.

Golan

Maar op 9 juni 2007 kwam het ook op de door Syrië gecontroleerde Golan hoogvlakte tot gevechtshandelingen. Een eerste besluit van Israël om de Golan te veroveren werd door Moshe Dayan – tot frustratie van de legerleiding – herroepen vanwege angst voor Sovjetinterventie.Moshe Dayan was van mening dat de verovering van de Golan wel 30.000 militaire slachtoffers zou kunnen kosten en verzette zich heftig tegen het plan. Levi Eshkol en David Elazar, de leiders van het noordelijke commando, waren vóór een bestorming van de Golan hoogvlakte.

Pas toen bleek dat het Egyptische leger grotendeels was vernietigd gaf ook Moshe Dayan zijn fiat aan de operatie en besloot Israël op 9 juni aan te vallen, ondanks een al op handen zijnde staakt-het-vuren. Het Syrische leger bestond op de Golan uit ongeveer 50.000 man, onderverdeeld in 9 brigades, met de beschikking over artillerie en gepantserde voertuigen. Israël was uitstekend ingelicht over de Syrische posities dankzij de spion Eli Cohen, die in de Syrische leiding geïnfiltreerd was. Reeds tegen de avond van de 9e juni hadden de Israëlische brigades het plateau bereikt, waarna men versterkingen en vervangers kon laten aanrukken. Vanwege Syrische schendingen kon Israël een definitief staakt-het-vuren afwenden tot de avond van 10 juni. Nadat Israël de Golan-hoogvlakte tot voorbij Kuneitra veroverd had, ging ook Syrië overstag en werd er op 10 juni een wapenstilstand gesloten.

Bijbelse hartland

De oorlog eindigde na 6 dagen op 10 juni 1967 met een glansrijke overwinning van Israël. Tijdens de Zesdaagse Oorlog werden Judea en Samaria, Gaza en de Golan-hoogvlakte, -allemaal onderdeel van het aloude Bijbelse hartland- heroverd. Daarnaast werd de hele Sinaï veroverd. Aan Israëlische kant vielen in deze oorlog 679 doden en 2563 gewonden; aan Arabische kant werden 21.000 doden en 45.000 gewonden gemeld. 15 Israëli’s werden krijgsgevangen genomen, terwijl Israël zelf bijna 6000 krijgsgevangen had gemaakt. Israël vernietigde ca. 460 vijandige vliegtuigen en verloor er zelf 26. Van Egypte werden 320 tanks en 10.000 andere voertuigen veroverd en het meeste andere oorlogsmateriaal vernietigd. Jordanië verloor 179 tanks en Syrië 118. Het Israëlische leger had gebieden veroverd die een veelvoud uitmaakten van de oppervlakte van het land na de Onafhankelijkheidsoorlog. Het Israëlisch grondgebied was daarmee bijna vier keer zo groot als voor de oorlog.

Wapenstilstand

Een miljoen Arabieren kwam onder Israëlisch bestuur terecht. Op 11 juni werd de laatste wapenstilstand getekend. Stafchef Yitzhak Rabin kreeg na de oorlog de eer om de oorlog een officiële naam te geven. Hij koos de passende naam Zesdaagse oorlog. Israel bood onmiddellijk land aan in ruil voor vrede. Op 1 september besluit de Arabische Liga in Khartoum echter tot de drie beruchte nee’s. Vrede met Israel: Nee! Onderhandelingen met Israel: Nee! Erkenning van Israel: Nee!

Zo’n klein volk tegenover zo’n overmacht aan vijanden. Toch won Israël. Egypte, Syrië en Jordanië waren van plan geweest het volk van Israël de zee in te drijven, maar zij werden opnieuw gezegend met Gods wonderen die hen niet alleen hielpen de vijanden te verslaan, maar ook de oude Bijbelse gebieden Samaria, Judea, Gaza, de Golan-hoogvlakte en Jeruzalem met het oude thuisland herenigden. Duizenden keerden, gesterkt door het joodse geloof, terug naar de bevrijde steden en dorpen in Judea en Samaria, zodat, na 2000 jaar woestenij, weer het lied van de bevrijding op deze heuvels kon worden gehoord.