Archeologie: Golan (3) Israël verovert de Golanhoogten

De vorige aflevering ging over de verovering van de stad Gamla door de Romeinen, die de Golan lieten besturen door vazal-koningen, waarvan er een aantal de naam Herodes droegen. Hoe is het dit gebied vergaan sinds die bloedige veldslag, tot Israëls verovering van dit gebied?

In 636 veroverden de Arabieren het gebied op het Byzantijnse (Oost-Romeinse) rijk, en zij maakten later Damascus tot hoofdstad van het Arabische rijk. Tijdens de Kruistochten zijn de Golan­hoogten een aantal jaren door de Kruisvaarders bezet geweest. Zo’n 400 jaar behoorden de Golanhoogten tot het Ottomaanse Rijk, totdat dit aan het einde van de Eerste Wereldoorlog, waarin de Turken aan de kant van de Duitsers vochten, werd verslagen en uiteenviel. Een van de landen, die in het Midden-Oosten daaruit ontstonden, was Syrië, waartoe ook de Golanhoogten behoorden.

Tijdens de Onafhankelijkheidsoorlog, die in 1948 uitbrak nadat Israël de onafhankelijkheid had uitgeroepen, probeerde Israël de Golan­hoogten te veroveren, een strategisch belangrijk hoog­gelegen gebied van waaruit je héél ver kunt schieten, wat een constante bedreiging voor de Israëlische bevolking vormde. Deze poging mislukte.

Tijdens de Zesdaagse Oorlog in 1967, waarbij Israël werd aangevallen door Egypte, Jordanië en Syrië, lukte het Israël wel de Golanhoogten te veroveren. Daarbij speelde de Israëlische spion Eli Cohen een belangrijke rol. Hij was door de Mossad naar Syrie gestuurd als Syrisch zakenman, die lange tijd in Argentinië had gewoond. Hij wekte het vertrouwen van hoog­geplaatste politici en kreeg uitno­di­gin­gen om Syrische militaire locaties te bezoeken. Op een reis naar de Golan Hoogvlakte stelde Cohen bijvoor­beeld voor aan een hoge legerofficier om bomen te planten om schaduw te bieden aan troepen die daar in de hitte gestatio­neerd waren. Die bomen hielpen Israël in de Zesdaagse Oorlog te identificeren waar Syrische troepen zich bevonden.
In deze verdedigingsoorlog veroverde Israël dit gebied, en annexeerde het in 1981.

Deze video uit december 2024 is gemaakt vanuit een westerse visie met meer oog voor internationaal recht dan voor Israëls veiligheid.

Tijdens de Yom Kippoeroorlog in 1973 vielen Syrië en Egypte Israël aan om de veroverde gebieden, de Golanhoogten en de Sinaï, te heroveren. Na zware strijd met grote verliezen wist Israël deze gebieden te behouden. Deze oorlog was wel de aanleiding tot vredesonderhandelingen met Egypte en de teruggave van de Sinaï aan Egypte.

Aan wie behoren de Golanhoogten eigenlijk? Syrië wil het hooggelegen gebied wel terug hebben. Maar behoort het wel bij Syrië? Na de Eerste wereldoorlog werd in 1920 het Ottomaanse Rijk gesplitst bij de Vrede van Sèvres. Er werden vier mandaat­gebieden gevorm. De Britten beheersten de mandaat­gebieden Palestina en Meso­pota­mië (het huidige Irak), de Fransen Libanon en Syrië. Het westelijke deel van de Golan­hoogten behoorde oorspronkelijk bij het Britse mandaat Palestina, maar werd in 1923 overgedragen aan het Franse mandaat Syrië.

Bronnen: Golan Heights, Wikipedia, Paulet–Newcombe Agreement, Wikipedia, Quora.com, Eli Cohen, Joods.nl, Yom Kippoeroorlog, Wikipedia. Lees ook: De overlevingsstrategie van Israël – onbegrepen door Europa.