Tot nu toe hielden de koningen van Israël zich bezig met ‘nietigheden’, demonen die dwaasheden waren (1 Kon. 6:14, 26). Mozes had dat geprofeteerd: Zij hebben Mij getart met wat geen God is, getergd met hun dwaasheden (Deut. 32:21). We zagen dat deze lijn al werd ingezet door Salomo, die Astarte ging aanbidden (1 Kon. 11:5). Hij bouwde zelfs een tempel voor haar in de buurt van Jeruzalem. Het was de reden dat JHWH een deel van het koninkrijk van hem afscheurde. Dat deel werd dus aan Astarte gegeven. Wel geleidelijk aan. En met voldoende waarschuwingen. En Achab maakt het erger dan iedereen.
Het wordt voor hem een kleinigheid om verder te gaan met de zonden van Jerobeam, zoon van Nevat; hij neemt Izebel, dochter van Ethbaäl, koning der Tsidoniërs, en gaat verder en dient de baäl en onderwerpt zich aan hem. (1 Kon. 16:31, Naardense Bijbel).
Drie zaken zegt de tekst: (1) Achab trouwt Izebel, de dochter van Ethbaäl, (2) hij dient de baäl, en (3) hij onderwerpt zich aan hem. Het laatste is als het ware de overtreffende trap van de eerste.
Izebel in Elia’s tijd
Izebel komt uit Sidon. Dat is een van de belangrijke havensteden van de Fenicïers en meestal in één adem genoemd met Tyrus. De stad is gesticht door Sidon, de zoon van Kanaän, de zoon van Cham. Aan het hoofd stond een priesteres-koningin. Zij verleende het koningschap aan opeenvolgende koningen. Deze priesteres-koningin van Sidon stond onder directe invloed van Astarte, de godin van de vruchtbaarheid, seksualiteit, en oorlog. In het gebied van Tyrus en Sidon waren Baäl en Astarte dé heersende goden. Het zijn de engelvorsten die regeren over de regio. Mythologie is niet hetzelfde als fantasie. Het geeft ons inzicht in de geestelijke boosheden in de lucht. We moeten daarom niet te licht over deze demonische engelvorsten denken. Astarte is ook bekend onder de namen van Artemis (Efeze), Diana (Rome), Isthar (Mesopotamië), Venus (Assyrië), Anahita (Perzië), Isis (Egypte), en Frya (Scandinavië). Zij is de maangodin en de verpersoonlijking van het vrouwelijke beginsel van het leven. Zij wordt ook wel moeder aarde en de koningin van de hemel (Jer. 44) genoemd.
Dat Izebel niet zomaar een koningsdochter is, blijkt uit het uitzonderlijke feit dat zij een eigen zegel heeft. Uit de vormgeving blijkt niet alleen de grote invloed vanuit Egypte, maar ook dat Izebel zich vereenzelvigde met Astarthe, de vrouw van Baäl en dezelfde als de egyptische Isis. Zeer waarschijnlijk is Izebel dus de priesteres-koningin van Tyrus en Sidon.
De herkomst van de naam Izebel is wat onduidelijk. Het kan heel goed een samenvoeging zijn van Baälazebel. Dat betekent Baäl heeft verhoogd. De positie van Izebel als priesteres-koningin lijkt dus een logische veronderstelling. Een andere verklaring van de naam Izebel is niet-getrouwd, niet samenwonend. Het geeft aan dat zij ongebonden was. Zij was niet te temmen. Een derde verklaring is de betekenis van onbeslapene, kuise. In de mythologie is dit bekend van de godin Isthar. Het wil niet zeggen dat deze godin maagd bleef, maar dat zij haar maagdelijkheid steeds terug kreeg door in een heilig bron of meer te baden. Daarmee had zij de macht over de man. Tempelprostitutie was een symbool hiervan.
Tegen deze achtergrond is het niet verwonderlijk dat Izebel systematisch de dienaren van JHWH uitmoordde. En dat de profeet Elia het doodsbenauwd kreeg toen hij het dreigement van Izebel hoorde dat ook hij gedood zou worden. Door zijn huwelijk met Izebel plaatste Achab zich onder de heerschappij van Baäl. De wortels van de Izebeldienst in Israël lagen dus rechtstreeks in het machtsgebied van de satan.
Izebel in onze tijd
Ook in het Nieuwe Testament komen we de vrouw Izebel tegen. Nu in de positie van een profetes in de gemeente van Thyatira. In Openbaring 2 zegt Jezus:
Maar Ik heb enkele dingen tegen u: dat u de vrouw Izebel, die van zichzelf zegt dat zij een profetes is, ongemoeid haar gang laten gaan om te onderwijzen en Mijn dienstknechten te misleiden, zodat zij hoererij bedrijven en afgodenoffers eten.
De stad Thyatira viel onder het koninkrijk van Pergamus, daar waar de troon van de satan stond. Of Izebel de echte naam van deze profetes was, valt te betwijfelen. De Bijbel geeft hiermee het verband aan met Izebel van het OT. Haar praktijken zijn ook hetzelfde. Zij wordt een profetes genoemd. Izebel onderwijst. Zij verspreidt een leer. En een leer zet zich vast in onze geest. In onze gedachten. Deze vrouw Izebel misleidt de voorgangers. Degenen die leiding geven aan de gemeente. Het is hetzelfde als Izebel die macht heeft over Achab. Er zijn vier gebieden waar de Izebelgeest over heerst:
- Een geest van ontucht. Seksuele losbandigheid, gepaard met vruchtbaarheidsritulen. Het is de geest die genieten loskoppelt van geboden. Een geest van tolerantie.
- Een geest van strijd. Afgoderij is de strijd om de macht, om de dominantie. Wie is de heer (kurios) van het huis?
- Een geest van toverij en occultisme. Een geest die macht uitoefend door intimidatie.
- Een geest van valse profetie. Het is de beïnvloeding van de geest door manipulatie. Denk aan de songteksten van popartiesten.
De strijd met de Izebel-geest gaat altijd om mensen. Ten diepste is het de geest die enerzijds de geesten van mensen verdeeld (tolerantie en manipulatie) en anderzijds een machtsgreep doet (dominantie en intimidatie). Mensen komen onder de invloed van deze demon. Izebel is religieus, maar altijd trouw aan haar eigen wil en haar echtgenoot Baäl. Er is slechts één ding waaraan de geest Izebel een bloedhekel heeft. Dat is de Waarheid. Want daarmee worden de pijlers onder haar controlerende macht verbroken. Waarheid is nodig om haar geestelijke macht te ontmaskeren.
Ook dit zijn de dagen van Elia!
Lees ook deel 1 en deel 2 van deze serie.
Anco van Moolenbroek is auteur van het boek “Ezau, hij is Edom”. Hij verzorgt periodiek het Leerhuis op Radio Israël en blogt voor MessiaNieuws.
Geef een reactie