Tijd voor een wake-up call: is God echt een drie-eenheid?

“Wat velen niet weten is dat een deel van het leerstuk van de Drie-eenheid in de kerkgeschiedenis na een lange machtsstrijd werd vastgesteld. Met dit artikel wil ik christenen aansporen om zelf te onderzoeken waarom de doctrine zo afwijkt van Gods Woord. Het is tijd om wakker te worden en terug te keren naar de Bijbelse basis.” – Messiaans leraar en schrijver Jaap Noordam.

Wat zegt de Bijbel eigenlijk over God?

In het Oude Testament is het glashelder: God is één. In Deuteronomium 6:4 staat: “Luister, Israël! De HEERE, onze God, de HEERE is één!” Ook Jezus bevestigt dat: “Dit is het eeuwige leven, dat zij U kennen, de enige waarachtige God, en Jezus Christus, die Gij gezonden hebt” (Johannes 17:3). Voor Paulus is het ook duidelijk: “Toch is er voor ons maar één God: de Vader” (1 Korinthe 8:6, Efeze 4:6). Dat is de rode lijn door de hele Bijbel: God is de Vader. Hij is de Schepper van hemel en aarde. En Jezus? Die is de Zoon van God. Niet God Zelf, maar wel vol van Gods Geest, Gods karakter, Gods liefde. Hij doet niets zonder de Vader. Hij zegt zelfs: “Ik kan van Mijzelf niets doen” (Johannes 5:30).

Hoe is dan toch het idee van een ‘drie-eenheid’ ontstaan?

De drie-eenheidsleer staat niet letterlijk in de Bijbel. Het eerste deel ontstond pas zo’n 300 jaar na Jezus, op het concilie van Nicea in 325 na Christus. Daar werd bepaald dat Jezus “volledig God” is, net als de Vader. En in 381 na Christus werd daaraan toegevoegd dat de Heilige Geest, ook een persoon, ook God is. Daarmee was het dogma van de ‘drie-eenheid’ compleet. Het ‘Edict van Thessaloniki’ dat keizer Theodosius I een jaar eerder uitvaardigde, zorgde ervoor dat de bevolking van zijn rijk in de ‘Drie-enig God’ moest gaan geloven.
De kerk ging redeneren met Griekse filosofie, in plaats van zich te blijven houden aan het simpele, heldere Bijbelse geloof.
Maar waarom gebeurde dat? Simpel gezegd: omdat de kerk van toen wilde afrekenen met mensen die er anders over dachten. Met name de gnostici, een groep filosofen en denkers, geloofden in meerdere goden of in een vage, onkenbare god. De kerk wilde dat tegengaan, maar ging daarbij zelf ook de fout in. Ze ging redeneren met Griekse filosofie, in plaats van zich te blijven houden aan het simpele, heldere Bijbelse geloof.

Wat geloofden de eerste christenen dan?

Voor de eerste leerlingen van Jezus was er geen drie-eenheid. Ze geloofden in één God: de Vader van Jezus. En ze geloofden dat Jezus de Zoon van God was. Dat zie je bijvoorbeeld bij Irenaeus, een belangrijke leider uit de vroege kerk. In de tweede eeuw schreef hij in zijn boek ‘Tegen de Ketterijen’: “Maar het is overduidelijk dat de Schriften de Vader alleen erkennen als de enige God. En ook dat de Heer Jezus Hem alleen belijdt als Zijn eigen Vader en geen ander naast Hem kent, zoals gezien wordt uit Zijn eigen woorden” (boek II.28.4).
Jezus regeert namens God. Hij is als Mozes voor de farao: een vertegenwoordiger van God op aarde. Dat maakt Hem niet tot God, maar tot Degene die God stuurt en bekleedt met macht en autoriteit. Daarom lezen we ook dat Jezus zegt: “Mijn Vader is meer dan Ik” (Johannes 14:28). Jezus regeert namens God. Dat maakt Hem niet tot God, maar tot Degene die God stuurt en bekleedt met macht en autoriteit.