Archeologie: 2000 jaar oude Jeruzalemse steengroeve

Het bekende high-tech industriegebied in noordwest Jeruzalem draagt de naam ‘Har Hotzvim’ (‘Heuvel van de Steenhouwers’), maar niet iedereen weet waarom. Opgravingen van de Israel Antiquities Authority (IAA), voorafgaand aan de toekomstige ontwikkeling door de Moriah Jerusalem Development Corporation, leverden vorig jaar het bewijs van de ware betekenis van de naam door de ontdekking van een enorme oude steengroeve die blijkbaar dateert uit de Tweede Tempel periode, zo’n twee­duizend jaar geleden.

De steengroeve, waarvan slechts een deel is opgegraven, beslaat ongeveer 600 vierkante meter, maar is waarschijnlijk minstens twee of drie keer zo groot. De massieve bouwblokken die er werden uitgehaald hadden afmetingen van 1,5 x 2 m. De vindplaats biedt een duidelijke demonstratie van alle fasen van het uithakken en bewerken van stenen.

‘De grootschalige bouwprojecten in het oude Jeruzalem, zoals de Tempelberg, vereisten een enorme hoeveelheid bouwmaterialen en het vermogen om het delven en vervoeren van duizenden bouwblokken naar de oude stad te organiseren en te coördineren,’ vertelde Moran Hagbi, de directeur van de opgraving namens de IAA. ‘In de groeve werden bouwblokken in verschillende stadia van bewerking ontdekt. We ontdekten bijvoorbeeld grote, vierkante blokken steen die op het punt stonden te worden losgemaakt van het vaste gesteente, voordat ze zouden worden geladen en vervoerd naar de oude stad.’

‘Voor ons als archeologen biedt deze groeve een gouden kans; omdat sommige stenen op deze manier in situ werden gelaten, kunnen we oude technologieën bestuderen en ermee experimenteren om de processen na te bootsen waarmee de bouwstenen werden gedolven.’

Archeologen van de IAA willen proberen de oude methoden, die werden gebruikt om de steenblokken los te maken, na te bootsen en om de doeltreffendheid te testen van methoden die in oude bronnen worden beschreven. Hiervoor zullen zij replica’s gebruiken van oude gereedschappen die bij eerdere opgravingen zijn gevonden en die speciaal voor experimentele doeleinden zijn vervaardigd.

Bij vroegere opgravingen door de IAA in het noorden van Jeruzalem zijn meerdere steengroeven voor bouwstenen blootgelegd, alsmede werktuigen die werden gebruikt om de stenen los te maken van de wanden van de steengroeve. De steengroeven zijn aangetroffen in een uitgestrekte strook land ten noorden van de Oude Stad. Door de topografie van het gebied en de kwaliteit van de stenen vormden zij de belangrijkste bron van bouwstenen voor de monumentale projecten in Jeruzalem in de periode van de Tweede Tempel en op andere momenten in de geschiedenis.

Bronnen: INN, WIN, Times of Israel. Foto: Shai Halevi, Israel Antiquities Authority.
Zie ook: Israel Below.