Archeologie: Tiberias aan het Meer van Galilea

We brengen deze week een bezoek aan de stad Tiberias, gelegen aan de westelijke oever van het Meer van Galilea, aan de voet van de berg Bernice. Het is een van de vier ‘heilige steden’ van Israël, waar door de eeuwen heen Joden hebben gewoond.

Tiberias is niet zo’n oude stad, hij werd gebouwd als een Romeinse stad tijdens Jezus’ jeugd, na het jaar 20, door de viervorst Herodes Antipas, als de nieuwe hoofd­stad van zijn konink­rijk Galilea. Voor de stad werd een strate­gische plaats gekozen: hij lag aan een belangrijke noord-zuid lopende handels­route, nabij een zeer produc­tief land­bouw­gebied, en aan het meer, een belangrijke bron van vis. Dat meer ligt 180 m beneden zeeniveau, en is het laagste zoet­water­meer op aarde. Israëli’s noemen het meer Kineret, omdat het de vorm heeft van een kinor, een lier of harp.
Ter ere van de Romeinse keizer, die hij te vriend moest houden, gaf Herodes Antipas de stad de naam Tiberias. Omdat de stad aan het meer lag, werd dit het Meer van Tiberias genoemd.

Een Nederlandse vertaling is in te stellen bij de video’s

Tiberias was niet de eerste bebouwing op deze plaats. Tijdens de bouw stuitte men op een grote en voordien onbekende begraafplaats, die onaangeroerd behoorde te blijven, wat de uitbreiding van de stad hinderde. Die kan een deel zijn geweest van de oude Joodse stad Rakkath, vermeld in Jozua 19:35.
In de begin­jaren moest Herodes Antipas de Joden, die de plaats onrein vonden wegens de begraafplaatsen, en de niet-Joden, er toe verleiden om in de stad te gaan wonen. Later groeide de stad op natuur­lijke wijze. Geschat wordt dat de stad in de eerste eeuw tussen 8000 en 12000 inwoners telde. De stad wordt slechts eenmaal genoemd in het Nieuwe Testa­ment, in Johannes 6:23, als de woon­plaats van enkele disci­pe­len van Jezus.
Het grootste deel van het oude Tiberias ligt onder de moderne stad Tiberias, onbereik­baar voor archeo­logen. Een zuidelijke poort van de stad is wel ontdekt en blootgelegd

Warme bronnen
Ten zuiden van de huidige stad Tiberias bestaan nog steeds warm­water­bronnen, bekend als Chamat Tiberias, minerale bronnen met een temperatuur van 60°C, een hoog zoutgehalte en een zwavellucht, wad duidt op vulkanische activiteit. Deze bronnen maken deel uit van het Chamat Tiberias National Park.
Daar zijn ook de (nu overdekte) restanten te zien van een synagoge uit de 3e en 4e eeuw, met een prachtige mozaiekvloer. Deze bestaat uit drie gedeelten: twee leeuwen met de namen van de goede gevers, een specta­cu­laire dieren­riem rond de zon, en de Ark van het Verbond met Joodse symbolen zoals de menorah, een sjofar en een loelav. Herkenbaar is de plaats van de bima, de verhoging waar de Torah werd voorgelezen.
Bezienswaardig zijn ook de oude muren en de moskee die in de 18e eeuw werd gebouwd door Daher al-Omer, de bedoeïenen-goeverneur van Galilea onder de heer­schappij van de Otto­manen. Hij liet de stad her­bou­wen, nadat deze vele malen was verwoest door verove­raars en aard­bevingen.

Centrum van Joods leven
Na de verwoesting van Jeruzalem in het jaar 70 na een mislukte Bar Kochba-opstand verhuisde het Sanhedrin via enkele andere plaatsen naar Tiberias. Deze stad had niet meegedaan met de opstand en bleef daardoor gespaard voor verwoesting.
Tiberias bleef 600 jaar lang het centrum van het Joodse leven en de zetel van het Sanhedrin, het Joodse politieke en reli­gieuze leider­schap. Tiberias was de woonplaats van grote rabbijnen en de laatste rustplaats van Rambam (Maimonides), Jochanan ben Zakkai en Rabbi Akiva.
Rond het jaar 900 tot 1000 waren de Masoreten actief in de stad, en ontwikkelden een systeem om met het plaatsen van puntjes en streepjes onder, boven en in de letters de uitspraak van de Hebreeuwse Bijbelteksten vast te leggen.

Bronnen: Beide video’s, Chamat Tiberias National Park, Wikipedia