De grote kloof tussen religieus en seculier

Foto: Levi Zoutendijk

De politiek kan in Israël erg ingewikkeld zijn, met veel partijen, met elk een andere agenda of ideologie. Er zijn eigenlijk twee grote kampen, politiek rechts en politiek links. Binnen deze kloof ligt een andere – de kloof tussen seculier en religieus. We hebben recent gezien, dat religie in Israël geen kwestie van links tegenover rechts is, maar dat het soms rechts van binnenuit kan splijten.

Het zionisme is opgekomen als reactie op het antisemitisme, maar enkele van de ergste dingen die tegen de Joden zijn gezegd, zijn door de zionisten zelf uitgesproken. Terwijl seculiere Joden zich probeerden los te maken van het gezag van de heidenen, wilden zij ook het door de rabbijnen opgelegde juk verbreken. Paradoxaal probeerde het zionisme een nieuwe Jood te creëren door zich te ontdoen van alles wat Joods was. De zionistische kritiek op de Jood was een persoon­lijk­heids­kritiek. De Jood werd gezien als zwak, onderdanig en soms zielig.

De halachah (de Joodse wet) zou fleibel zijn, steeds wisselend en zich aanpassen aan de voortschrijdende tijd. Toen het modernisme Europa overnam met zijn nieuwe wetenschap, politiek en waarden, begonnen veel Joden hun Joodse erfgoed te verlaten. Het Jodendom zag deze moderne vooruitgang als een aanval, en behoud van het joodse erfgoed als een belangrijke factor in de halachistische wetgeving.

Dit brengt ons bij het ontstaan van de moderne Staat Israël. David Ben Goerion sloot een akkoord met de religieuze groeperingen in het land, om de diplomatieke inspanningen bij de VN, om een Joodse Staat op te richten, niet te dwarsbomen, omdat de meerderheid van de religieuzen antizionisten waren, en in ruil daarvoor zouden zij gezag krijgen over de ‘Joodse identiteit’ van de Staat.

Om een Joodse Staat te kunnen vormen, moest Ben Goerion het seculiere karakter opgeven van de Staat, die hij voor ogen had, en zo waren de zionisten gebonden aan dezelfde autoriteit die ze probeerden af te schudden. Vandaag de dag kunnen we zien hoe gepolariseerd de seculieren en de religieuzen in Israël tegenover elkaar staan; de Datiem (religieuzen) worden steeds meer ingesloten en ingekapseld door de vooruitgang van de westerse cultuur, en aan de andere kant zie je dat de rebellie van de Hiloniem (seculieren) steeds sterker wordt, naarmate zij in hun leven geconfronteerd worden met religieuze beperkingen.

Er is echter een derde weg. De dichter Chajiem Nachman Bialik sprak over het belang van de shabbat en de seculiere toepassing van de halachische wet, terwijl de essayist Achad Ha’am (Asher Zvi Hirsch Ginsberg) schreef dat de nieuwe seculiere Jood zich met de Joodse literatuur zou moeten bezighouden om zich te verenigen met zijn Joodse wortels, zonder gebonden te zijn aan het gezag van rabbijnen.

Op religieus gebied begint men steeds meer in te zien dat het Jodendom zich open moet stellen voor vernieuwing en integratie. Nu de Joden in het land verblijven, bevinden zij zich niet in een positie van zwakte en afhankelijkheid, maar in een positie van kracht en macht. De vrees, die de halacha in de diaspora op zijn plaats bevroor, zou zich moeten verspreiden en verandering en diversiteit in de Joodse spiritualiteit moeten voortbrengen.

Nu de verkiezingen op komst zijn, horen we op het nieuws alleen nog maar gepolariseerde opvattingen over deze kloof, en de discussie zal waarschijnlijk meer verhit raken als de verkiezingsdag nadert. De Messias­belijdende Joden bevinden zich in deze kloof op een bijzondere plaats, omdat zij duidelijk geen seculier wereldbeeld delen, maar zij staan ook tegenover de religieuze sector om duidelijke theologische redenen. Als de gezaghebbende invloed van het rabbinaat wordt losgemaakt, zullen secularen niets hebben om tegen in opstand te komen en zou het Jodendom iets worden om hun leven en cultuur te verrijken. Aan de andere kant zouden de religieuzen hun angst laten vallen om te assimileren in de heidenen, als ze zich realiseren dat ze thuis zijn en niets te vrezen hebben. Wanneer zij niet de tirannieke rol van de handhaver spelen, kan de discussie over de halachische wet op gang komen, en kunnen er dingen worden besproken, zoals het betrekken van vrouwen in de synagogedienst, etnisch-Joodse superioriteit en zoals velen hopen, het opnemen van Messiasbelijdende Joden als een tak van hun boom.

De Staat Israël staat nog in zijn kinderschoenen en zal zich blijven ontwikkelen en veranderen. Messias­belijdende gelovigen moeten aan de spits van de zich ontwikkelende Israëlische cultuur staan, deze beïnvloeden en er een integraal onderdeel van worden.

– – – – –

Bronvermelding
Datum:   29-07-2019
Auteur:  Arthur Schwartzman
Beeld:     Pixabay
Website: http://www.israeltoday.nl/

– – – – –

Wees de eerste die reageert op "De grote kloof tussen religieus en seculier"

Geef een reactie