Parasja Wajitseh: De mens is een aardmannetje

Parasja ויצה wajitseh, en hij ging uit. We lezen Genesis 28:10-32:2; uit de Haftara Hosea 11:7-14:9 en we lezen Johannes 1:19-51.

Jacob wordt uitgezegend door zijn vader Izak om te gaan naar Paddan-Aram, op zoek naar Labhan. Hij gaat daar op zoek naar een vrouw want zijn ouders hebben verdriet over de vrouwen die zijn broer Ezau heeft gekozen; dochters van een Hethiet.

Wanneer Jacob zich te slapen legt, met zijn hoofd op een steen (klinkt echt comfortabel…) krijgt hij een visioen van een ladder die uit de hemel naar beneden komt. Engelen gaan van beneden naar boven en waarschijnlijk andere engelen dalen vervolgens af. De taak van de engelen die Jacob tot hier hebben begeleid zit er op, en andere engelen komen om hem verder te begeleiden in het nieuwe land waarin hij zich waagt.

Hoofd

En dan spreekt God Zelf onder meer de machtige woorden: “Ik ben de God van uw vader Abraham en de God van Izak; dit land waarop gij ligt te slapen zal Ik u geven en uw zaad.” Wat een belofte! Daarop neemt Jacob de steen waarop hij met zijn hoofd lag en richtte deze op tot een teken en goot olie over ‘het hoofd’ (al rosha ראשה על) van de steen. De steen waar hijzelf zijn hoofd op had gelegd, blijkt dus in de grondtekst ook een hoofd te hebben. Wat zegt zoiets? Jacobs denken is hiermee gemoeid, hij richt een teken op met deze steen waardoor hij altijd aan God zal denken en Gods beloften in zijn hoofd zal hebben.

“Deze steen, die ik opgericht heb, zal een huis Gods wezen, Beth-El אל בית en alles wat Gij mij geven zult, daarvan zal ik U voorzeker de tienden geven.” Zie de parallel hier met de ontmoeting van zijn opa Abraham met Melchizedek מלכיצדק waarin Abraham hem ook de tienden gaf van al wat hij bezat. De geschiedenis van Lea met de tedere (rakh רך) ogen en van Rachel, die mooi was van top tot teen, kennen we allemaal door en door.

Hechten

We springen even verder naar de geboorte van Levi לוי en naar wie hem zo noemt. Levi is de derde zoon van Leah en Leah is minder geliefd dan Rachel, dus hebben de namen van haar zonen te maken met haar verlangen naar de liefde van haar man. Levi betekent: zich hechten aan. “Nu zal mijn man zich aan mij hechten,” zegt Leah en vervolgens, in plaats van dat zij Levi zijn naam geeft, zoals ze bij haar oudste twee zonen deed, staat er in het Hebreeuws dat Hij dit doet!

Maar wie is dan die ‘Hij’? Jacob? Zou kunnen… Mooier is het om te bedenken dat de Hij in deze tekst God Zelf is, die Levi zijn naam gaf. Want is het niet zo dat God Zijn volk aan Zich wil hechten en is niet juist Levi de zoon waaruit het priestergeslacht is voortgekomen, degenen die het volk hierin voorgaan? Niets staat er voor niets in Gods Woord. In Hosea zien we het verdriet van God om dat afkerige volk dat zich maar niet wil hechten aan Hem en dat maar afgoden achterna loopt…

De mooiste tekst is toch wel 11:7-9 waarin God het uitroept dat het volk blijft hangen aan de afkerigheid van Hem en dan roept Hij vol passie uit: “Hoe zou Ik u overgeven, o Ephraim, u overleveren, o Israel? Hoe zou Ik u maken als adamah (stof, aarde אדמה (u stellen als Zeboim? (צבאים één van de vijf steden die met Sodom en Gomorra ten onder ging) Mijn hart is in Mij omgekeerd, al Mijn berouw is tezamen ontstoken. Ik zal de hitte van Mijn toorn niet uitvoeren; Ik zal niet wederkeren om Ephraim te verderven want Ik ben God en geen mens, de Heilige in het midden van u en Ik zal in de stad niet komen.”

Aardmannetje

Wat een geweldige passievolle belofte van een Heilig God aan een onheilig volk! Dezelfde liefde vinden we terug in het handelen van Jehoshua aan de blinde man. Hij gebruikt stof, aarde, אדמה om Zijn patiënt de ogen te openen. In Hosea zal Hij de mens niet meer tot stof doen wederkeren; in Johannes gebruikt Hij juist stof om de mens, Adam אדם te genezen.

De mens is eigenlijk een aardmannetje, uit de aarde geformeerd (de Hebreeuwse letters van het woord mens, Adam אדם, zijn in het Hebreeuws geheel terug te vinden in het woord voor stof, aarde, adamah אדמה ; (Adam komt uit de adamah en het lijkt erop dat de blinde man wat aarde tekort kwam waardoor hij nog niet helemaal goed kon zien en dat is precies wat Jehoshua op zijn ogen smeert, eigenlijk zo simpel en eenvoudig…