Update belangrijkste protestant-christelijke dogma’s

Wat is de rode draad en de boodschap van het Nieuwe Testament? De Bijbel is echter niet geschreven vanuit zo’n achteraf benadering. Dat vergt interpretatie. Tegenwoordig gebeurt dat op een wetenschappelijke wijze; theologiseren. In het boek ‘Theologie van het Nieuwe Testament in 20 thema’s’ is een poging gedaan de genoemde vragen te beantwoorden. Hoe is dat gedaan?

Boekanalyse
De boekredactie wordt gevormd door twee hoogleraar Nieuwe Testament (NT). Daarnaast hebben 16 andere auteurs een bijdrage geleverd. Het is resultaat van een samenwerkingsproject tussen Belgische, Britse, Duitse, Nederlandse en Zwitserse Nieuwtestamentici uit diverse protestantse stromingen.

Uitgangspunten voor dit boek zijn dat:
• de Bijbel Gods woord is geopenbaard in de geschiedenis
• een heilshistorisch perspectief moet worden toegepast
• de toenmalige en hedendaagse context geadresseerd moet worden.

Dit handboek is zowel wetenschappelijk verantwoord als toegankelijk voor betrokken Bijbellezers. De besproken thema’s zijn een selectie, dus niet alomvattend.

Na een voorwoord en introductie worden 20 NT-thema’s behandeld. De meeste aandacht gaat naar het heilshistorische perspectief van het NT (Introductie) en Gods handelen in de geschiedenis (H1). Sommige hoofdstukken hebben voetnoten met hoofdzakelijk broninformatie. De Herziene Statenvertaling (HSV) 2004 is gebruikt.

Elk hoofdstuk (thema) heeft een vast opbouw: een korte inleiding, een overzicht van de huidige stand onderzoek, behandeling van belangrijke tekstgegevens, een conclusie, actuele relevantie en een literatuurlijst. Het boek sluit af met een register Bijbelverzen en een personalia van de auteurs.

Evaluatie
Dit is een gedegen en interessant boek over de huidige stand van NT-onderzoek over relevante onderwerpen. Het niveau is echter nogal hoog qua schrijfstijl en gebruik van theologische vaktermen. Daarnaast komen onvertaalde stukken tekst in buitenlandse talen voor. Dat maakt het minder toegankelijk voor een breed publiek.

In de inhoud komen de bekende traditionele protestantse interpretatie principes naar voren, zoals christocentrisme (de Here Jezus centraal gesteld en God, de Vader, en de Heilige Geest op de achtergrond) en opheffing Torahnavolging door de genade die Here Jezus bracht. Ondanks het feit dat Hij die genade juist bracht door Torahnavolging.

Interessant is hoofdstuk 4 over Isra‘El. Daarin wordt gesteld dat Gods Verbond met Isra‘El niet is geannuleerd. Onbesproken blijft echter hoe dat zich dan verhoudt tot het Nieuwe Verbond. Wel wordt beweerd dat het NT hoofdzakelijk gericht zou zijn aan niet-Joden. Zo’n onderscheid tussen Joden en niet-Joden wordt in de Bijbel, vooral door Paulus, uitdrukkelijk bestreden (Acts 15:9; Rm 10:12; Col 3:11)! Belangrijk is de onderkenning dat de eerste gemeenschap van leerlingen van de Here Jezus in het spoor van het Jodendom stond (H14). Uitkomsten van het ‘Nieuwe perspectief op Paulus’ worden besproken.

Noemenswaardig is ook de bijdrage over gebed(sverhoring; H18). Ingegaan wordt op de vraag waarom bepaalde gebeden overhoord blijven. Geconcludeerd wordt dat volledige onvoorwaardelijkheid in het geloofsleven niet-Bijbels is. Maar ook dat juiste gebeden (+ geloofsleven) niet altijd bevredigd wordt.

Het is onbegrijpelijk dat dit boek geen zakenregister heeft. Dit boek wordt aanbevolen.


Baum, A. en R. van Houwelingen, Theologie van het Nieuwe Testament in twintig thema’s. 2019, KokBoekencentrum, Utrecht, 416 pagina’s, € 39,50, ISBN: 9789023955931.