De Sionspoort, שער ציון, sha’ar tzion, bevindt zich aan de zuidwest-kant van de oude Ottomaanse stadsmuur, en vormt de verbinding tussen de Armeense wijk en de Joodse wijk met de 200 meter zuidelijker gelegen berg Sion, waarnaar de poort is genoemd.
Arabische namen voor de poort zijn Bab Sahyun (Poort van Sion), Bāb an-Nabi Dawud, Poort van de profeet David, omdat het graf van David volgens de islamitische overlevering op korte afstand op de berg Sion ligt, en Bab Harat al-Yahud, Poort van de Joodse wijk.
De naam Sionspoort verschijnt voor het eerst op de kruisvaarderskaart van Cambrai uit de 12e eeuw, waarin de poort Porta Montis Syon wordt genoemd, wat ‘Poort van de berg Zion’ betekent. Maar werd daarmee dezelfde poort bedoeld? Want de Sionspoort is pas in 1540-1541 gebouwd in opdracht van sultan Suleiman, als secundaire uitgang van de oude stad. Hij was vooral bedoeld als verbinding met de verschillende begraafplaatsen en religieuze plaatsen op de berg Sion.
Opgebouwd, verwoest en weer herbouwd
De poorten in de muren van Jeruzalem werden vele malen verwoest en herbouwd tijdens de vele oorlogen die de stad heeft gekend. In de Ayyubidische periode (12e en 13e eeuw) bevond de poort zich ongeveer 100 meter ten oosten van de huidige locatie. Zoals je in de video kunt zien, kun je door de Armeense Patriarchaatstraat lopen en zo de vorige locatie bereiken. Als je vanaf de Joodse Straat komt en aan het einde afslaat richting de Zion Poort, zie je in de bocht van de weg als je naar beneden kijkt de overblijfselen van een gerestaureerd poortgebouw: hier was de torenpoort die de toegangspoort van de stad beschermde, gebouwd in 1212 door al-Malek Al-Mu’atim de Ayyubide, neef van Saladin, die de kruisvaarders versloeg.
Uit historisch bewijs is bekend dat hij 7 jaar nadat hij de poort had gebouwd, deze vernietigde, samen met de vestingwerken van de stad, omdat hij een nieuwe invasie van de kruisvaarders vreesde en de muren liever liet instorten, zodat de kruisvaarders geen beschermde stad konden vinden om te versterken. De muur werd pas herbouwd ten tijde van de glorieuze sultan Suleiman in de 16e eeuw.
Net als bij andere poorten in de muren van Jeruzalem heeft de ingang een bocht van 90 graden, in dit geval is de bocht naar rechts. Dit is gedaan om het aanvallers moeilijker te maken en hen te vertragen om door de poort binnen te komen.
Een ander middel om aanvallers af te remmen zijn de gleuven die je boven de poort kunt zien; die zijn ontworpen om kokende olie of heet water op de vijand te kunnen gieten, wanneer die door de poort gaat.
Boven de ingang van de poort is een inscriptie die herinnert aan sultan Suleiman die in zijn tijd de poort bouwde. Ook de datum van de bouw van de poort, 1540-1541, staat vermeld. Boven de ingang bevindt zich een spitsboog en boven de schietgaten aan de zijkanten van de ingang bevinden zich versierde bogen. De kleine spits boven de poort en de gebeeldhouwde zuilen zijn de opvallende details van de architectuur.
Kogelgaten en een mezoezah
Op de doorgang van de Sionspoort is een oude mezoezah vastgemetseld, een koker met daarin Hebreeuwse teksten uit het boek Deuteronomium. Paul Arps vereeuwigde hem op een foto.
Toen het Britse leger zich op 13 mei 1948 terugtrok uit Jeruzalem overhandigde een majoor van het Suffork Regiment de sleutel van de Sionspoort aan Mordechai Weingarten, een leider van de Joodse gemeenschap in Jeruzalem tijdens het Britse Mandaat.
Op de poort zijn kogelgaten te zien van de gevechten die hier in 1948 tijdens de Onafhankelijkheidsoorlog plaatsvonden met het Jordaanse leger, vandaar de bijnaam van de poort: ‘De Gewonde Poort’ of ‘De Huilende Poort’. Tijdens de belegering van de Onafhankelijkheidsoorlog probeerde de Palmach (Israëlische strijdkrachten) verschillende keren door de poort te breken om verbinding te maken met de belegerde Joodse wijk, maar alle pogingen mislukten.
In 1984 werd het gebied van de poort gerenoveerd, met steun van de Jerusalem Foundation. Schade door het verkeer en de oorlog werd hersteld, maar de kogelgaten veroorzaakt door zware beschietingen van de poort in 1948 en 1967 bleven gehandhaafd, er werd een pleintje aangelegd, de middeleeuwse poortdeur die in 1894 door een storm was beschadigd werd vervangen, en het gebied rond de poort werd geplaveid. In 2008 volgde een tweede hersteloperatie om de stenen te stabiliseren en tevens werd de inscriptie boven de poort hersteld.
Bronnen: Historical Sites in Israel, ook de foto, Wikipedia, met dank aan DeepL.com.
Wees de eerste die reageert op "Archeologie: Jeruzalems poorten (16) Sionspoort"